Adviesverlening in het kader van het vergunningenbeleid

De heer Callaerts heeft het woord.

Minister, tijdens de plenaire vergadering van 12 februari heeft onze fractie, bij monde van collega Van Looy, ernstige bezorgdheden geuit over het stopzetten van de adviesverlening door het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB). U hebt toen duidelijk aangegeven dat dat niet kan en dat het een decretale verplichting is, een kerntaak. Wij dachten dat de zaak afgehandeld was, maar afgelopen maandag heeft uw andere agentschap, Landbouw en Zeevisserij, eigenlijk net hetzelfde gedaan. Ze hebben een mail gestuurd naar de provinciebesturen om aan te geven dat ze hun dienstverlening niet meer kunnen waarborgen en dat ze hun adviesverlening gaan stoppen. Het is een ander agentschap, maar met dezelfde boodschap.

Ons regeerakkoord, en dat is een speerpunt, heeft duidelijk gesteld dat wij gaan voor robuuste en rechtszekere vergunningen. Er is natuurlijk een element dat daarbij hoort: adviezen die op elkaar afgestemd zijn en elkaar niet tegenspreken. Als de lezing dan zou zijn om geen adviezen meer te geven, dan denk ik dat we volledig ‘van het padje af zijn’ en dat dit absoluut niet de weg is die we moeten inslaan.

Want zeg nu zelf, als u als vergunningverlener – of dat nu een gemeente of een provincie is, of als u dat zelf bent als minister – geen goede adviezen meer krijgt over wat u moet doen met vergunningen, dan wordt u vogelvrij verklaard, dan hebben we een probleem. Een vergunning kan dan alleen nog maar worden verleend op goed geluk, of erger nog: op basis van een ons-kent-onsverhaal, zoals dat in jaren 60 eerder schering en inslag was.

Minister, de vraag van onze fractie is dan ook zeer duidelijk: wat gaat u doen om de uitholling van de adviesverlening van uw agentschappen stop te zetten en aan te pakken? (Applaus bij de N-VA)

Minister Brouns heeft het woord.

Collega Callaerts, ik kan daar heel duidelijk in zijn: noch in de vorige legislatuur, noch in deze legislatuur zullen de adviezen van het Agentschap Landbouw en Zeevisserij worden afgebouwd. Wat wel gebeurt, is een efficiëntieoefening. Het kan goed zijn dat men niet meer bij elke commissie fysiek aanwezig is. Misschien gebeurt dat een keer online of niet gedurende de hele vergadering. De adviesverlening is voor mij inderdaad een fundamentele pijler om te komen tot een goede, kwaliteitsvolle beoordeling van een vergunning. Maak u vooral geen zorgen over de adviesverlening in functie van de vergunningen.

Als het gaat over het Agentschap voor Natuur en Bos, hebben we samen vastgesteld dat er minder adviezen werden gegeven, naar aanleiding van een enorme personeelsdruk. Maar elk advies dat decretaal verplicht is, zal worden gegeven. Daar waren we het ook over eens, denk ik.

Als het gaat over het Departement Omgeving, zie ik inderdaad dat er in de voorbije legislatuur een afbouw is geweest van het aantal adviezen, maar een stijging van het aantal beroepen, waarover u terecht kritisch bent. U vraagt aan mij of we dat beroepenkader niet eens tegen het licht moeten houden. Die mening deel ik. Maar laat me heel duidelijk zijn, collega: het gaat over goede, kwaliteitsvolle adviezen. Die zijn voor mij primordiaal voor onze vergunningverlening. Daar bestaat geen twijfel over, geen twijfel. Het liefste zijn dat geïntegreerde adviezen, adviezen die op elkaar zijn afgestemd en die elkaar niet tegenspreken.

Wat is een recent voorstel van mij richting onze leidinggevende ambtenaren? Dat gaat over overleg: investeer meer in overleg. Dat klinkt misschien een beetje contradictorisch, als je kijkt naar de druk op ons personeel, maar ik daag hen uit. Je kunt dan inderdaad misschien niet meer alles doen, als er wordt gevraagd om meer tijd te investeren in overleg. Waarom geloof ik daar dan zo sterk in? Als we vandaag zien waar de beste resultaten naar voren komen in heel het vergunningentraject, dan is dat waar ze bij de eerste stap heel veel investeren in het overleg. Ik verwijs naar de VIP-cel (Vlaams investeringsproject) en haar positieve resultaten.

Als u mij vraagt wat ik ga doen, waarin ik wil investeren om te komen tot betere resultaten op het einde van de rit, tot vergunningen die standhouden, dan is het antwoord dat ik meer wil investeren in overleg, collega Callaerts. De adviesverlening zal voor mij een fundamenteel onderwerp blijven van een stevige vergunning. Maar alleen voor die zaken waar het absoluut noodzakelijk is. Niet voor elke boom die in Vlaanderen wordt gekapt, hoeven we een advies te hebben. (Applaus bij cd&v)

De heer Callaerts heeft het woord.

Minister, het staat op papier dat een aantal adviesverleningen niet meer gaan gebeuren. Ik ben het ermee eens dat er eenduidige adviezen moeten komen. Daarom bestaan die omgevingsvergunningscommissies, want dat is vandaag het enige cenakel waar al die adviesorganen samenkomen om een eensluidend advies te geven.

Als de twee belangrijkste agentschappen onder uw voogdij staken, kunnen we dat instrument niet meer gebruiken om tot een rechtsgeldig advies te komen. Ik ben het er nog mee eens dat u daarin gaat selecteren en dat u misschien beslist welke wel en welke niet, maar hoe gaat u dat doen?

Ik heb dat in een recente schriftelijke vraag aan u gevraagd, in het kader van de omzetting van landbouwbedrijven naar de zogenaamde fermettes. Dat is in zes jaar tijd gestegen van 236 naar 726 aanvragen. Uw agentschap, het Agentschap Landbouw en Zeevisserij, heeft consequent gezegd dat ze dat niet gaan doen. De gemeentes hebben dat advies altijd vlot opgevolgd, gelet op de techniciteit. Als dat type adviezen nu wegvalt – want u spreekt over een boom, maar dat valt daaronder, dat zijn geen klasse 1-adviezen –, dan gaat het landbouwareaal in een zeer snel tempo achteruit.

Mijn bijkomende vraag aan u, minister, is: wat gaat u doen om die noodzakelijke landbouwgrond – een strategische sector zoals u dat consequent zegt – te beschermen? (Applaus bij de N-VA)

De heer De Roo heeft het woord.

Collega Callaerts, bedankt voor uw vraag. Er zijn een aantal problemen als het gaat over adviezen en adviesverlening. Inderdaad, er moet een advies zijn, maar adviezen mogen ook niet tegenstrijdig zijn. Dat is iets wat we ook in de commissie al regelmatig hebben besproken.

Minister, ik denk dat er voor de cd&v-fractie twee belangrijke zaken zijn. Het eerste is dat adviesinstanties oplossingsgericht gaan adviseren, dat ze niet zomaar een advies poneren, maar vooral kijken naar wat de oplossing zou kunnen zijn.

Ten tweede, moeten ze zich beperken tot de eigen bevoegdheid. Al te vaak zien we dat adviesinstanties ook adviseren over iets wat niet tot de eigen bevoegdheden behoort, wat de adviesverlening alleen maar complexer en ingewikkelder maakt. Daardoor wordt het voor de vergunningverlener alleen maar onduidelijker en moeilijker om een degelijke beslissing te nemen.

Vandaar stel ik mijn vraag aan u, minister. Bent u bereid om te onderzoeken hoe we ervoor kunnen zorgen dat adviesinstanties zich beperken tot de eigen bevoegdheid? (Applaus bij cd&v)

Mevrouw Schauvliege heeft het woord.

Minister, op dit moment is er een commissie bezig om na te denken over hoe de vergunningsprocedure vlotter kan verlopen. U hebt vandaag in een interview in De Tijd een schot voor de boeg gegeven, waarin u verklaart dat, als burgers onterecht naar de rechtbank zouden stappen, zij daarvoor gestraft zouden moeten worden.

Minister, de vorige Vlaamse regeringen hebben al twee keer geprobeerd om de toegang tot de rechter te verhinderen. Ze zijn toen veroordeeld door het Grondwettelijk Hof. Ik hoop dat u daar niet opnieuw aan begint. Zult u de toegang tot de rechter niet verder uithollen of beperken voor burgers? (Applaus bij Groen en de PVDA)

Mevrouw Peeters heeft het woord.

Collega’s, het verhaal van de tegenstrijdige adviezen is niet nieuw. Al meermaals heeft de Vlaamse overheid aangekondigd dat ze alles op alles zal zetten zodat al die administraties met één stem spreken. De facto zien we dat dit niet gebeurt.

Minister, u hebt recent laten optekenen dat u minister wilt worden van rechtszekere vergunningen. Dan zou ik ook hier zeggen: voeg de daad bij het woord en zorg ervoor dat er ten eerste eensluidende adviezen komen. Zorg er ten tweede voor dat, als de vergunningverlenende overheid – of dat nu een lokaal bestuur is of een provinciaal bestuur – gemotiveerd wil afwijken van dat advies van de Vlaamse administraties, het niet steevast zo is dat het Departement Omgeving onmiddellijk beroep aantekent. Die lokale en provinciale besturen hebben ook voldoende wijsheid in pacht om adviezen te kunnen overrulen. Maar we zien steevast dat het Departement Omgeving altijd in beroep gaat.

Wat gaat u eraan doen om dat te verhinderen, en er zodoende voor te zorgen dat er snel rechtszekerheid is?

Minister Brouns heeft het woord.

Dank u wel, collega’s. Collega Callaerts, naar aanleiding van uw vraag ga je natuurlijk op zoek naar waar wat gezegd is. Het was een communicatie richting de provincies. De informatie die ik daarover krijg, is toch heel duidelijk. We zijn intern aan het bekijken hoe we in de toekomst omgaan met die aanwezigheid op commissies en op die overlegmomenten. Er is op geen enkel moment gezegd dat we die adviesverlening zullen afbouwen. Ik denk dat het belangrijk blijft dat we het erover eens zijn dat goede, kwaliteitsvolle adviezen een fundament blijven voor een sterke vergunning, maar ook niet onnodig veel. We hebben samen vastgesteld bij het ANB dat het er heel veel waren en dat, als je dan terugplooit op een decretale verplichting, dat eigenlijk best wel oké is.

Er is ook de bescherming van de landbouwgrond. Ik ga ervan uit dat we dat delen: dat als we vandaag in Vlaanderen belastinggeld vrijmaken om landbouwgrond aan te kopen voor andere doelen dan waarvoor die grond bestemd is, we dan eerst een voorkoopregeling voorzien voor de landbouwers. Dat eerst de landbouwers die interesse hebben in die grond de kans krijgen om die grond te kopen. Zo niet, zijn anderen aan zet. Dat is een heel belangrijk principe dat in het regeerakkoord staat en dat wat mij betreft ‘as soon as possible’ uitvoering moet krijgen.

Een onrechtmatig beroep, collega Schauvliege, doet zich wat mij betreft voor wanneer iemand totaal geen ernstig nadeel ondervindt. Dan moet vandaag de Raad voor Vergunningsbetwistingen (RvVB) gewoon de wet toepassen. Meer vraag ik niet. Vandaag bestaat die mogelijkheid maar men maakt er gewoon geen gebruik van. De Raad kan perfect beoordelen dat het geen ernstig nadeel is, dat iemand geen belang had, en dat het een onrechtmatig beroep is. Maar men doet dat gewoon niet. Ik vraag dus niets nieuws. Ik vraag gewoon: pas dat toe als u vaststelt dat het een onrechtmatig beroep is. (Applaus bij cd&v)

De heer Callaerts heeft het woord.

Dank u, collega’s. Ik denk dat we vandaag een aantal zaken delen. Dat wij geen tegenstrijdig advies willen hebben, dat is niet meer dan logisch. Dat zorgt vandaag de dag voor problemen. Maar belangrijk is dat we vandaag de dag in die commissies, waar die verschillende mogelijk tegenstrijdige adviezen samenkomen en men tot een eenduidig standpunt komt, dat die wel werken.

Minister, ik ben het eens over het Departement Omgeving en het ANB. Maar het gaat hier vandaag over het Agentschap Landbouw en Zeevisserij (ALZ). De apparaatskredieten zijn de laatste jaren daar alleen maar gestegen. Dus als vandaag de dag dat agentschap aangeeft dat ze niet meer kunnen adviseren of op die commissies aanwezig kunnen zijn, wat belangrijk is voor vergunningen van klasse 1, dan denk ik dat er bijgestuurd moet worden. Ik denk dat u dan met uw administrateurs-generaal niet morgen, maar vandaag nog, moet samenzitten om te zeggen wat de kerntaak is. Dat is adviesverlening en aanwezigheid op die commissies.

Dus, minister, ik roep op om daar werk van te maken. Niet meer en niet minder. (Applaus bij de N-VA)

De actuele vraag is afgehandeld.