Aanstelling van een Vlaamse klimaatarts

Mevrouw Van den Driessche heeft het woord.

Minister, tijdens de bespreking van de beleidsnota hebt u al aangegeven dat de klimaatarts inderdaad was aangenomen door het Departement Zorg. Die klimaatarts heeft zich ondertussen al enkele maanden kunnen inwerken. Dit weekend mocht ook de Vlaming kennismaken met die nieuwe klimaatarts door tal van interviews. Die klimaatarts zal de impact van de klimaatverandering op onze gezondheid proberen aan te pakken. Dat is een grote verantwoordelijkheid, lijkt mij, voor iemand die volgens de media eigenlijk pas van de schoolbanken komt. Maar ervaring, dat was niet nodig, zo stond in de vacature van het Departement Zorg. De klimaatarts moest vooral creatief nadenken over nieuwe acties of acties verbeteren om onze klimaatgezondheid te verbeteren. En wat voor acties zijn dat dan?

Collega’s, mag ik alstublieft vragen om te zwijgen of naar buiten te gaan, want er is zo veel geroezemoes dat mensen moeite hebben om de vraag van mevrouw Van den Driessche te verstaan.

Gaat u verder, collega.

Wat voor acties zijn dat dan die de klimaatarts moet nemen? Als we kijken naar zijn eigen woorden, dan is dat pleiten voor fijne dingen die toevallig ook goed zijn voor de gezondheid. Het gaat dan bijvoorbeeld over tips om koelte op te zoeken als het te warm is, om voldoende te drinken of om te pleiten voor meer groen en meer water in onze omgeving. Maar een beetje gezond verstand leidt ons ook tot die oplossing. Daarvoor hebben we geen klimaatarts nodig.

Minister, er is een tekort aan huisartsen, er is een tekort aan plaatsen in de opvang voor kinderen, er is een tekort in de jeugdhulp, wachtlijsten allerhande, ouderen die hun rusthuisfactuur niet kunnen betalen. We zitten met een begrotingstekort van 4,5 miljard euro. En toch hebt u met de Vlaamse Regering gekozen om een klimaatarts aan te stellen. Mijn vraag is dan ook oprecht: denkt u nu, gelet op het tekort aan mensen, gelet op het tekort aan middelen, dat de aanstelling van een klimaatarts echt wel een juiste keuze is geweest? (Applaus bij het Vlaams Belang)

Minister Gennez heeft het woord.

Dank u wel, collega Van den Driessche. De klimaatarts is inderdaad een beslissing van de vorige regering, die ik ook volmondig steun. Want u kunt doen alsof er niets aan de hand is, maar als u kijkt naar het droogste voorjaar ooit en onze landbouwers, die letterlijk gewoon uitdrogen, als u kijkt naar de impact van hittegolven op de gezondheid van onze senioren in de woonzorgcentra (wzc’s), of als u kijkt naar de toenemende nattigheid, overstromingen en dergelijke meer, dan kunt u minnetjes doen over ons team klimaat en gezondheid. Of u kunt blij zijn dat er op het Departement Zorg één iemand extra is die ook die uitdagingen richting de bevolking scherpstelt.

We hebben een zorgambassadeur, niemand minimaliseert dat er extra handen in de zorg nodig zijn. Een klimaatarts heeft dezelfde opdracht richting onze bevolking. Ik ben niet het type dat de impact van de klimaatverandering op de gezondheid van ons allemaal ontkent. Ik ben ook niet degene die zal zeggen dat één klimaatarts het allemaal zal oplossen, collega Van den Driessche. Maar ik denk wel dat als we onze gezondheidsbril opzetten om naar de klimaatverandering te kijken, er actie nodig is, sensibilisering nodig is en dat dat ook samen met alle stakeholders moet gebeuren. Ons eigen team op het departement, Sciensano, het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG): alle stakeholders, één strijd. De impact van de klimaatverandering op onze gezondheid is reëel. Dat er bij de Vlaamse overheid één aanspreekpunt is dat zich daarmee bezighoudt, lijkt mij dan ook helemaal terecht. (Applaus bij Vooruit)

Mevrouw Van den Driessche heeft het woord.

Minister, dank u voor uw antwoord. Het droogste voorjaar, landbouwers die uitdrogen en overstromingen: ik denk niet dat de klimaatarts daar iets aan kan veranderen. Want naast een klimaatarts heeft Vlaanderen ook nog zoiets als een klimaatgezondheidsplan, dat de klimaatarts zal moeten versterken.

Het doel van het klimaatgezondheidsplan is om een breed maatschappelijk draagvlak te creëren. Maar ik denk niet dat de mensen die botsen op wachtlijsten in de zorg, draagvlak zullen hebben voor een klimaatarts. Hebt u dat plan al eens gelezen? Het staat vol platitudes, minister. Waar het eigenlijk om draait – en dat staat ook in het plan dat de klimaatarts zal moeten uitvoeren – is letterlijk het volgende: “We willen gezondheid uitspelen als trigger om de klimaattransitie te versnellen.”

Ik stel dus vast dat gezondheid eigenlijk wordt misbruikt om de alarmistische klimaatagenda erdoor te duwen. Ik vraag me dus af hoe ver u het Departement Zorg zult laten meegaan in die klimaatagenda. (Applaus bij het Vlaams Belang)

De heer Lachaert heeft het woord.

Minister, toen ik het bericht las, viel ik toch wel van mijn stoel, niet omdat ik de klimaatproblemen wil ontkennen – allesbehalve, die zijn reëel en moeten we aanpakken. Maar als liberaal geloof ik in innovatie, in creativiteit, en in ondernemingen die nieuwe technieken ontwikkelen waardoor we de klimaatuitdaging aankunnen. We moeten dus investeren in onderzoek en ontwikkeling en vooral zuurstof geven aan de economie, aan mensen die ondernemen en ervoor zorgen dat we welvaart hebben.

Maar dat de oplossingen moeten komen van een overheid, met agentschap na agentschap na agentschap, omdat die agentschappen niet goed communiceren, en dat we er dan een therapeut of een klimaatarts op moeten zetten waardoor het nog eens gaat verbeteren, dat geloof ik echt niet. Dat is een absolute linkse misvatting die zich niet zal voltrekken.

Alstublieft, schrap die onzin. Verlaag de belastingen en geef meer zuurstof aan mensen die echt werken aan oplossingen in de vrije markt. (Applaus van Gwendolyn Rutten en Klaas Slootmans)

Mevrouw Perdaens heeft het woord.

De gezondheidsdoelstelling Milieugezondheidszorg waar de klimaatarts deel van uitmaakt, is vorig jaar aangenomen in deze plenaire vergadering, onder andere met steun van de fractie van de vraagsteller.

Minister, u gaf het al aan: met de zomer voor de deur hebben we hitteplannen en warmteactieplannen die uitgerold moeten worden in onze voorzieningen. Dat er iemand een oog op houdt en ervoor zorgt dat dat adequaat gebeurt, met de meest accurate medische evidentie, lijkt mij en mijn fractie een goed idee.

Misschien moet ik nog even toevoegen dat de klimaatarts een vervanging is van de vroegere milieuarts binnen het Departement Zorg. Er zijn dus geen extra middelen voorzien. Dat is informatie die ik heb uit het antwoord op de schriftelijke vraag van de vraagsteller. De klimaatarts zal ook adviserend en sensibiliserend werken. Dat lijken me dus goede zaken om mee te nemen in het beleid.

Minister, ik heb slechts één vraag: op welke manier zult u in de toekomst evalueren of de nieuwe invulling ook een meerwaarde bleek?

De heer Bothuyne heeft het woord.

Inderdaad, collega’s, het klimaat heeft een impact op ons leven en ook op onze gezondheid. Droogte en hitte hebben wel degelijk een impact op de gezondheid, en daar verstandig mee omgaan, is bijzonder belangrijk.

Een Vlaamse klimaatarts doet misschien de wenkbrauwen fronsen, maar bij mij doet het vooral de wenkbrauwen fronsen omdat er ook federaal 200.000 euro per jaar wordt vrijgemaakt om een dienst uit te rusten die net hetzelfde doet als onze Vlaamse klimaatarts, die onder de hoede van onder andere de FOD Volksgezondheid en Sciensano een gelijkaardige werking heeft.

Minister, ik denk inderdaad dat we zuinig moeten omgaan met overheidsgeld. Zult u contact opnemen met uw federale collega om ervoor te zorgen dat we niet twee keer hetzelfde doen in dit land? Dat lijkt mij bijzonder nuttig. (Applaus van Brecht Warnez)

De heer Vaneeckhout heeft het woord.

Minister, ik wil collega Lachaert er even aan herinneren dat – u hebt het ook zelf gezegd in uw antwoord – het onder andere zijn partij was die in de vorige Vlaamse Regering terecht deze keuze heeft gemaakt. U zat toen aan de overkant van de straat, maar het zou toch van enige consequentie getuigen. U hebt zich daar nooit tegen verzet, u hoeft dat vandaag voor de show dus ook niet doen.

Collega Van den Driessche, ik heb echt heel veel moeite met deze vraag. U kunt dat allemaal niet graag willen, maar de klimaatproblematiek heeft reële gezondheidsrisico’s. Als we een pandemie hebben, willen we dat er expertise is in ons departement om ons door die pandemie heen te helpen. Maar als droogte, hitte of andere gevolgen – bijvoorbeeld exotische muggen – door de klimaatproblematiek een reëel probleem worden, willen we die expertise ook in ons departement hebben.

Minister, van onze fractie, van Groen, hebt u alle steun om daarop in te zetten, met één belangrijke vraag: hoe zult u de acties die daaruit voortspruiten, opvolgen, evalueren en ervoor zorgen dat er een impact is? Maar u hebt alle steun om hard verder te werken rond dit thema – gezondheid en milieu, gezondheid en klimaat. (Applaus van Aimen Horch en Frederik Sioen)

Minister Gennez heeft het woord.

Eerst en vooral, collega Van den Driessche: eigenlijk komt de ware agenda van het Vlaams Belang toch wel om de hoek piepen. (Opmerkingen bij het Vlaams Belang)

“Klimaathysterie”, “We hoeven niks te doen”, “Het is geen probleem”, “Er zijn andere prioriteiten". Als u de impact van de klimaatverandering op onze gezondheid ontkent, dan bent u Oost-Indisch doof, blind en alles wat erbij hoort. (Applaus bij Vooruit en Groen. Opmerkingen bij het Vlaams Belang)

Ouderen in onze woonzorgcentra hebben moeite om te ademen omdat de woonzorgcentra zo heet worden. Tropische ziektes steken opnieuw de kop op omdat een aantal muggen hier beginnen te overleven, terwijl die vroeger beperkt bleven tot het Afrikaanse continent. Infectieziektes, de impact op waterkwaliteit, pollen, allergieën die toenemen, de impact op hart- en vaatziekten, en ik kan zo nog wel even doorgaan.

Ik ben geen hystericus, denk ik. Ik probeer, samen met collega Lachaert, open te staan voor alle bijzondere methodieken die uit onderzoek en ontwikkeling voortkomen om ook daar de klimaattransitie mee vorm te geven. Het zal dus met vereende krachten zijn, collega Bothuyne. Ook de federale overheid moet haar verantwoordelijkheid nemen in de strijd tegen de klimaatcrisis. Dit is geen transitie die er in een-twee-drie zal komen. Dit zal met verenigde krachten inspanningen vragen.

De klimaatarts is heel concreet iemand die zal sensibiliseren naar de bevolking, iemand die mee de vertaling zal doen van wetenschappelijk onderzoek en ontwikkeling, iemand die zal informeren. Ik denk dat er de komende jaren, op basis van ons Vlaams klimaatgezondheidsplan, concrete acties zullen worden uitgerold in de strijd tegen de hitte, in de strijd tegen de droogte, in de strijd tegen allergieën, in de strijd tegen tropische infectieziekten. Er zal dus heel wat werk op de plank liggen voor onze klimaatarts. Ik wens hem alvast veel succes om ook leuke oplossingen te bedenken die goed zijn voor de gezondheid. Daar is helemaal niks mis mee. (Applaus bij Vooruit)

Mevrouw Van den Driessche heeft het woord.

Milieuartsen, dat volstond niet meer, we moeten nu blijkbaar ook een klimaatarts in dienst nemen om ons te redden van de klimaatverandering en de totale apocalyps.

En kijk, het regent na al die weken. Het zal dus misschien nog helemaal goed komen met het klimaat. (Opmerkingen van Jeremie Vaneeckhout en van Chris Janssens. Rumoer))

De collega wil graag verder doen, heren. Dank u.

Collega, als u denkt dat de klimaatarts onze boeren zal redden, veel succes daarmee. (Applaus bij het Vlaams Belang)

Minister, u zegt dat onze zorg zogezegd klimaatneutraal moet worden. Maar zorg in plaats van een klimaatneutrale zorg in de eerste plaats gewoon voor een bereikbare zorg, voor een zorg die betaalbaar is, voor een zorg zonder wachttijden. U zocht vorige week naar besparingen. De besparingen liggen voor het grijpen: stop met die klimaatarts en die klimaatgezondheidsplannen. Gewoon een beetje gezond verstand zal ons ook al heel veel verder helpen, en dat kost geen eurocent.

Morgen komt de zorg hier in Brussel op straat. Die mensen zijn kwaad. Het water staat hun aan de lippen. Zij hebben ook geen nood aan een klimaatarts. Houd u aan de kerntaken en los de problemen op die echt zijn. (Applaus bij het Vlaams Belang)

De actuele vraag is afgehandeld.