Dierenwelzijnslabel voor varkensvlees

– Een aantal sprekers nemen mogelijk deel via videoconferentie.

Mevrouw Sterckx heeft het woord.

Minister, de Belgische varkenssector introduceert binnenkort een eigen dierenwelzijnslabel en hierdoor kunnen we een stukje varkensvlees gaan eten dat, volgens hen, geproduceerd wordt volgens verregaande dierenwelzijnsnormen. Belpork wil met de introductie van dit label tegemoetkomen aan de duidelijke vraag van de consument. Belpork heeft met de varkenshouders concrete maatregelen afgesproken, zoals meer ruimte voor de varkens dan wettelijk verplicht of meer speelmateriaal. In de slachthuizen gaat het onder meer over de omgang met de dieren bij het laden en lossen en efficiënt verdoven.

Enkele jaren geleden besliste u om een marktanalyse te maken met het oog op de ontwikkeling van een centraal keurmerk. Tevens zou u een businessmodel laten opstellen om de uitwerking, de opstart en de verdere ontwikkeling van dit centrale keurmerk mogelijk te maken.

Minister, hebt u naar aanleiding van deze aankondiging al contact opgenomen met Belpork, zodat u weet over welke maatregelen het gaat, die verregaande dierenwelzijnsnorm die ze zouden opleggen? Hoe reageert u op dit initiatief? Hoever staat u zelf met het ontwikkelen van een centraal keurmerk? Welke initiatieven zult u nog nemen om zo snel mogelijk tot zo’n centraal keurmerk te komen?

Minister Weyts heeft het woord.

U weet dat het mijn ambitie is om zo’n Vlaams keurmerk voor dierenwelzijn te realiseren. Ik heb daarvoor een opdracht gegeven aan PV om eerst het grondwerk te realiseren, namelijk ervoor te zorgen dat de mogelijkheden in kaart worden gebracht en dat de sector in dezen wordt bevraagd. Dat heeft een rapport opgeleverd dat ik u ook heb bezorgd. Maar dat is natuurlijk vooral een eerder theoretische benadering. Op grond daarvan heb ik vervolgens de opdracht gegeven om, na het theoretische raamwerk, naar een operationalisering te gaan en ervoor te zorgen dat er een orgaan wordt uitgewerkt. En quid met de structuur en samenstelling? Maar dat orgaan zal dan instaan voor het uitrollen en het beheren van dat dierenwelzijnslabel. Die operatie is momenteel bezig.

Ik ken uiteraard het initiatief van de vzw Belpork. Voor alle duidelijkheid: dat staat los van onze oefening. Wij zijn ook niet betrokken bij de opstelling van die lastenboeken. Want die wil ik dan wel in concreto zien: welke voorwaarden bevatten die concreet? Men heeft de intentie geuit, maar ik wil ook bekijken wat daar als concrete voorwaarde wordt bepaald – voor alle duidelijkheid: boven op het wettelijke, want het moet geen keurmerk zijn voor het respecteren van de dierenwelzijnswetgeving, het gaat om additionele voorwaarden ten voordele van dierenwelzijn, en die extra voorwaarden worden ingevoerd bovenop het wettelijke via de lastenboeken. Daar wil ik ook snel inzage in.

Alleszins is het onmiskenbaar opnieuw een stap vooruit. En dat helpt mij dan toch ook wel in het pleidooi om een Vlaanderenbreed dierenwelzijnskeurmerk naar voren te kunnen schuiven dat zich ook niet beperkt tot één diersoort.

Mevrouw Sterckx heeft het woord.

Minister, ik dank u voor uw antwoord. Ik kreeg net via mail een bericht binnen dat er, in wat Belpork nu voorstelt, niet zou zijn opgenomen dat er een verbod zou zijn op het chirurgisch castreren van de biggen. Dat zou zeker moeten worden opgenomen. Het is dus inderdaad goed dat u die lastenboeken opvraagt.

Maar dat neemt natuurlijk niet weg dat de sector u eigenlijk een beetje in snelheid heeft gepakt. Uw centrale keurmerk is er nog steeds niet, maar de varkenssector pakt er nu zelf wel mee uit. Straks pakt elke sector uit met een dierenwelzijnslabel en dan is er op de duur een wildgroei aan verschillende labels. Acht u het dan niet verstandiger om op korte termijn toch over te gaan tot dit centrale keurmerk, samen met alle sectoren, en dit zelf te ontwikkelen, in plaats van dat iedere sector zelf zo’n dierenwelzijnslabel gaat ontwikkelen? Hebt u er al een idee van op welke termijn u dit zou kunnen introduceren?

Mevrouw Rombouts heeft het woord.

Voorzitter, ik sluit graag kort aan bij deze vraagstelling. We hebben hierover in het verleden al gesproken en van gedachten gewisseld. De grote bezorgdheid is natuurlijk rond de wildgroei van labels. Waarom hebben we een label en wat is het doel van een label? Ik hoop dat we de lijn daar wat zuiver kunnen houden. Sectoren, een landbouwer of landbouwers die zich verenigen, kunnen op een bepaald moment zeggen dat ze onder een bepaald label willen produceren en proberen een product te vermarkten. Het is goed dat zulke initiatieven van onderuit – zelfs niet vanuit de retail, maar vanuit de sector – kunnen worden genomen. Ik hoop ook dat er een meerwaardeprijs tegenover kan staan, hoewel de geschiedenis ons leert dat dat nog zelden of nooit is gebeurd. En daar ben ik dan toch wel wat bezorgd over. Een label dient niet zomaar om te labelen, maar is een engagement van landbouwers zelf om een aantal stappen voorwaarts te zetten.

Mevrouw Sterckx, u stelt dat dit of dat er niet in is opgenomen en dat er toch wel een minimum is dat erin moet worden opgenomen. Als de sector met een label komt, denk ik niet dat het aan de overheid is om te zeggen wat daar dan in moet staan. Dat is een duidelijk gescheiden taakstelling. Minister, bent u het daarmee eens?

Over het dierenwelzijnslabel waarvoor u initiatief hebt genomen, heb ik in het verleden al mijn bezorgdheid geuit. Als een overheid iets brengt, dan ga ik ervan uit dat het een label betreft over datgene waarvoor er een wettelijk kader is en er wettelijke verplichtingen zijn. Of wilt u daar veel verder in gaan en zullen er eventueel gradaties zijn? Waar ligt dan het verschil tussen het basislabel van de overheid waarbij voldaan wordt aan de dierenwelzijnsnormen en waarbij het dierenwelzijn is gegarandeerd en andere initiatieven waarin veel verder wordt gegaan? Waar ligt dan de grens ten aanzien van eventuele initiatieven vanuit de sector zelf? Er zou daarrond een studie gebeuren. Kunt u daar iets meer over zeggen? Kunt u duiding geven bij de eventuele meerwaarde die daarmee kan worden bereikt? Kunt u ons daar meer inzicht in geven?

Mevrouw Joosen heeft het woord.

Het is een mooi initiatief vanuit de keten van de varkenssector. Ik denk dat een heel aantal spelers daar wel beseffen dat hun toekomst meer ligt in een aantal zaken voor kwalitatieve producten, zoals dierenwelzijnsnormen.

Ik lees in de aankondiging dat het zou gaan over meer ruimte, speelmateriaal, omgang in de slachthuizen, efficiënt verdoven. Daar zijn toch zaken bij die aan hogere dierenwelzijnsnormen voldoen dan wettelijk noodzakelijk. Ik denk dat het wel belangrijk is voor het label.

Consumenten kopen natuurlijk bewuster. Dierenwelzijnsaspecten zijn daarbij ook heel belangrijk geworden. Landbouwers leveren daar inspanningen voor. Het lijkt me dan ook logisch dat er een eerlijke prijs staat tegenover de inspanningen die zij leveren voor het product.

Het label vergroot ook de aandacht voor dierenwelzijn binnen de sector. Het kan de sector ook stimuleren om meer die omslag te maken en de lat toch nog hoger te leggen. Maar vanuit onze fractie hebt u ook alle steun voor een ruimer label op termijn.

Minister Weyts heeft het woord.

De antwoorden op enkele vragen die werden gesteld, zitten vervat in het eerste rapport van PV. Ik kan dat overmaken aan de commissie.

Het is onmiskenbaar zo dat dit initiatief anticipeert op de oefening waarmee we bezig zijn. We hebben wel wat wakker gemaakt in de markt. Sectoren zijn op hun qui-vive en nemen zelf initiatieven. Daarnaast heb je ook de supermarktketens, die naar elkaar loeren.

Dat onderschrijft en versterkt maar enkel mijn pleidooi voor één Vlaams label inzake dierenwelzijn dat geschraagd wordt door een sterk, onafhankelijk autoriteitsorgaan. Daar staat of valt zo'n keurmerk mee. Ik wil er mijn nek voor uitsteken om daar draagvlak voor te vinden, maar dat vergt tijd en boterhammen. Men moet in de sector goed beseffen dat het staat of valt met de geloofwaardigheid, met de sterkte van een onafhankelijk orgaan dat autoriteit heeft en boven de sector uitstijgt. Dat is in wezen het succes van zo'n keurmerk. We proberen daarrond mensen te verzamelen die misschien niet in eerste instantie verdacht kunnen worden van enige betrokkenheid of enig belang. Het zijn net zo'n mensen die gestalte moeten geven aan de geloofwaardigheid van zo'n keurmerk. Dus, we blijven wel doorgaan op de ingeslagen weg.

Mevrouw Sterckx heeft het woord.

Minister, ik dank u voor uw bijkomende antwoorden. Het is zeer goed dat u wilt inzetten op één keurmerk. Dat zal veel duidelijker zijn voor de consument. Het is ook zeer goed dat u wilt inzetten op onafhankelijke organen die dit keurmerk mee zullen realiseren en in het oog zullen houden dat alle producten die zich hierop willen inschrijven, zich daar ook aan houden. Zo kan er inderdaad geen belangenvermenging zijn. Dat kunnen we alleen maar toejuichen.

De consument wil vooral gaan voor diervriendelijke producten. Dan moeten we inderdaad inzetten op een centraal keurmerk, want dat maakt het voor de consument veel duidelijker welk product diervriendelijk is en welk niet. Als we aan een kakofonie van labels werken, dan zal dit enkel maar voor verwarring zorgen voor de consument. Dat is helemaal niet de bedoeling. Consumenten willen zeker zijn dat, als ze iets kopen, het voldoet aan alle maatregelen inzake dierenwelzijn.

We steunen zeker uw initiatief. Ik hoop dat er zeer snel een centraal keurmerk wordt geïntroduceerd.

De vraag om uitleg is afgehandeld.