Duurzaamheidsrapport 2020: Agristo doet méér dan moet!

Carbon Footprint

Ook Agristo werkt mee aan de Europese Green Deal om ons continent tegen 2050 klimaatneutraal te maken. “Als producent van diepgevroren aardappelproducten die sterk internationaal georiënteerd is, hebben we uiteraard een impact op onze omgeving en het klimaat. Toch is het onze ambitie om onze activiteiten duurzaam te ontplooien en tegelijk onze concurrentiepositie te vrijwaren. We berekenden voor het eerst onze Carbon Footprint of koolstofvoetafdruk, en dit rond vijf centrale thema’s. Om te beginnen is energie in ons productieproces onder de vorm van zowel warmte als koude heel belangrijk. Als grootverbruiker maken ingrepen onmiddellijk een verschil. Zo verbeterden we de werking van de stoomschillers, optimaliseerden we de ventilatie in Harelbeke en investeerden we in een flexibele sturing van de koelinstallatie in Nazareth. ”

“Onze Hot Water Smart Grid recupereert laagwaardige warmte (< 60°C) die anders verloren zou gaan en we waarderen die stap per stap op om opnieuw tot warm water van 90° te komen dat in onze processen kan worden gebruikt. Zo konden we in Wielsbeke onze droger op aardgas vervangen door een op restwarmte en in Tilburg bespaarden we via die warmterecuperatie tot 19 procent energie. In Harelbeke recupereren we warmte bij het schillen van de aardappelen, goed voor het equivalent van het jaarverbruik aan warmte van 50 gezinnen. In Wielsbeke en Tilburg gebruiken we ons biogas om stoom te maken. Voor 2018 kwam dat neer op een winst van 63.000 gigajoules, gelijk aan het warmteverbruik van 760 gezinnen. In de nabije toekomst zetten we in Wielsbeke op dat vlak nog een veel grotere stap. Als de hernieuwbare energiecentrale van A&U af is, zullen we daar jaarlijks minstens 140 GWh aan stoom afnemen, goed voor meer dan 90 procent van de warmtebehoefte op onze site daar. Daarmee daalt ons gasverbruik met meer dan 9 miljoen m3.”

Zuinig met water

Met de langdurige droogte en de lage grondwaterstanden is zuinig watergebruik ook dit jaar een hot topic. “Wij zijn een grote waterverbruiker, voor het wassen van de aardappelen en voor het vervoer van de gesneden producten in de productielijnen. We pompen daarvoor geen grondwater op, maar kijken maximaal naar alternatieve bronnen. Zo gebruiken we in Wielsbeke water van de Leie, anderhalve kilometer verderop. Na gebruik zuiveren we het water en lozen we het opnieuw in de Leie. Zo konden we in 2018 en 2019 liefst 1,4 miljoen m3 aan stadswater besparen, gelijk aan wat 10.851 vierpersoonshuishoudens per jaar verbruiken. Bovendien zetten we ook in onze andere sites met de nieuwste technologieën in op waterzuivering en -hergebruik, en doen we aanpassingen aan onze processen om minder water nodig te hebben.”

Afvalstromen verminderen én valoriseren

Tussen 2017 en 2019 produceerden de 4 vestigingen van Agristo 43 procent minder restafval, of 76 ton, terwijl de productie met 245.000 ton toenam. Dit kon door enerzijds in te zetten op het vermijden van afval, anderzijds door afval dat tóch werd geproduceerd te scheiden en telkens naar de hoogst mogelijke valorisatie te zoeken. Zo worden te kleine frieten niet meer automatisch verkocht als veevoeder, maar eerst verwerkt in aardappelvlokken, in een tweede fase gevaloriseerd als veevoeder en als dat niet mogelijk is vergist waarbij ze nog energie opwekken. Aardappelschillen worden dan weer gebruikt voor veevoeding en zetmeel wordt gerecupereerd in de papierindustrie.

Van vrachtwagen naar schip en trein

“Onze sector wordt gekenmerkt door grote volumes die worden geproduceerd en geëxporteerd.  Wegtransport naar de eindklant of de Nederlandse en Belgische zeehavens heeft echter een hoge ecologische voetafdruk en zorgt voor congestieproblemen op het al drukbezette wegennetwerk in België en Nederland. Daarom zetten we voor het transport van afgewerkte producten volop in op de binnenvaart. Zowel vanuit Tilburg – 60 containers per week – als vanuit de nieuwe vestiging in Wielsbeke – 72reefercontainers per week – verschepen we steeds meer exportcontainers en containers voor het Verenigd Koninkrijk via binnenvaarterminals. In 2018 en 2019 betekende dit gemiddeld 27,5 procent van onze verschepingen in eigen beheer, of het equivalent van 20.000 vrachtbewegingen via de weg. In 2019 startten we ook met containertransport naar China via de trein. Ook dit hopen we verder te kunnen uitbouwen.”

We doen dit (meestal) niet alleen

Vijfde luik in de Agristo Carbon Footprint zijn de duurzame partnerships. “Zo zijn de landbouwers uiteraard een bevoorrechte partner voor Agristo. Zij zetten ook al sterk in op duurzaamheid. Maar ook onze projecten zijn meestal het resultaat van samenwerking: met de binnenvaartterminals, met onderzoeks- en kennisinstellingen, met waterzuiveraars en energiecentrales, en met bedrijven in de nabijheid van onze sites waarmee we de krachten bundelen om samen méér te bereiken.”

Energie besparen weegt meer door dan transport en water

Dat bedrijven hun eigen Carbon Footprint berekenen én vrijgeven is niet zo evident in de bedrijfswereld. “Wij zijn er echter trots op dat we op het vlak van energie en waterverbruik onder het gemiddelde van onze sector zitten. Het is bovendien ook een bijzonder leerrijk instrument. Zo zien we dat onze CO2-uitstoot per ton product daalde van 623 kg in 2017 naar 601 kg in 2019. Inzetten op energiebesparing en grondstoffen & reststromen blijkt daarbij met respectievelijk 30 en 22 procent méér impact te hebben dan andere parameters. Transport bepaalt slechts 5 procent van de impact van onze producten en water slechts 1 procent. Toch willen we ook op die gebieden verder blijven verbeteren.”

In harmonie met mens en omgeving

Na de Carbon Footprint is corporate social responsibility de tweede hoofdbrok van het duurzaamheidsrapport. “Voor de medewerkers lanceerden we in april 2019 het Fietsplan. Meer dan 100 medewerkers bestelden in 9 maanden tijd een fiets naar keuze, betaalden daarvoor een minimale eigen bijdrage en krijgen een fietsvergoeding per dag dat ze met de fiets naar het werk komen. Tussen juni en december 2019 was dit goed voor 5.740 woon-werkverplaatsingen. Het Well-Being programma stelt dan weer mentale en fysieke gezondheid van onze medewerkers centraal, en promoot ook een positief werkklimaat en een gezonde levensstijl. We blijven ook inzetten op de ontwikkeling van onze mensen – met aandacht voor interne mobiliteit – en willen als een van de pioniers van duaal leren jonge mensen warm maken voor techniek. In de regio’s rond onze productievestigingen blijven we ook actief non-profitorganisaties ondersteunen: 193 lokale initiatieven in 2018 en 156 in 2019. Zo kwam vzw Het Ventiel (voor mensen met jongdementie) meewandelen op ons beweegevent Tour d’Agristo en schonken we de Voedselbanken in West- en Oost-Vlaanderen respectievelijk 12.868 kg (2018) en 74.665 kg (2019) eindproduct.”

“We proberen ook onze productiesites in hun omgeving te integreren. Daarvoor plantten we in 2018 en 2019 bijna 800 bomen en een veelvoud aan bosgoed aan. We kozen daarbij maximaal voor inheemse soorten die naast een goede groei ook de ideale huisvesting zijn voor heel wat insecten- en vogelsoorten. De nieuwe site in Wielsbeke kreeg een lindenbos op een restperceel en we trokken er ook een geluidswand op. Langs het groen kwam een Finse piste die zowel door de buren als door de medewerkers kan worden gebruikt. De fietsoversteekplaats werd volledig heraangelegd om de verkeersveiligheid te verhogen. In Harelbeke werd dan weer geïnvesteerd in een opwaardering van de nabijgelegen Darmbeek waarbij verschillende natuurlijke elementen langs de beek en de bijhorende poelen werden aangeplant ”

‘BREEAM Excellent’ nieuw hoofdkantoor in 2021

Een geïntegreerd duurzaamheidsconcept is altijd béter dan geïsoleerde duurzaamheidsacties. Een voorbeeld hiervan is het nieuwe kantoorgebouw in Wielsbeke dat midden 2021 instapklaar moet zijn. “We zullen er de restwarmte van de productie en koeling van de diepvrieshuizen gebruiken om het kantoor te verwarmen en te koelen, met acclimatisatie via betonkernactivering in het plafond. Door nachtkoeling toe te passen, beperken we de vraag naar actieve koeling. Tenslotte voorzien we zonnepanelen op het plat dak. Om zo weinig mogelijk grondoppervlakte in te nemen kozen we voor een boven- én ondergrondse parking. En uiteraard zijn er ook parkeerplaatsen voor elektrische wagens en elektrische fietsen. Met deze en tal van andere ingrepen mikken we daarbij op een ‘excellent’ score bij het internationale duurzaamheidslabel BREEAM.”

Vertrekpunt voor duurzaamheidsstrategie 2030

“Het rapport blikt terug op de verschillende duurzaamheidsacties die we in 2018 en 2019 hebben ondernomen, maar is tegelijk ook een vertrekpunt om voor de Agristo groep een duurzaamheidsstrategie voor de toekomst op te stellen. Daarin willen we concrete duurzaamheidsambities formuleren voor 2030. Een interne duurzaamheidswerkgroep met bijna 30 medewerkers uit onze verschillende vestigingen zal die mee vorm geven,” besluiten Filip Wallays en Hannelore Raes.