Extreme droogte of juist wateroverlast door veel neerslag in korte tijd; door een veranderend klimaat krijgen we er steeds vaker mee te maken. Hoe kun je als akkerbouwer de gevolgen ervan zoveel mogelijk beperken?
Komende vier jaar wordt binnen de publiek-private samenwerking (PPS) ‘Klimaatadaptie Open Teelten’ gewerkt aan praktische handvatten en innovaties. Bedrijfsleven en onderzoekspartijen – Wageningen University & Research (WUR), Stichting Proefbedrijven Noordelijke Akkerbouw (SPNA) en Delphy – hebben de koppen bij elkaar gestoken in de PPS ‘Klimaatadaptie Open Teelten’. Het doel van deze PPS is de risico’s op opbrengstderving door extreem weer in de akkerbouw verkleinen.
De noodzaak staat buiten kijf, volgens Edwin Michiels, akkerbouwer en voorzitter van de begeleidingsgroep van deze PPS. In de akkerbouw kan de schade door droogte, warme zomers en wateroverlast in extreme jaren fors oplopen. Sommige teelten kunnen daardoor onrendabel worden.
Afgelopen jaren heeft extreem weer al regelmatig voor grote schade gezorgd. Michiels benadrukt dat door klimaatverandering er hogere gemiddelde temperaturen, meer hittegolven en veranderende neerslagpatronen worden verwacht.
Tegelijkertijd staat volgens hem de bodemkwaliteit in Nederland onder druk. Zaken als ondergrondverdichting en lage organischestofgehaltes kunnen zorgen dat gewassen sneller last hebben van een vochttekort of vochtoverschot. De bodem is dan onvoldoende in staat om water vast te houden bij droge periodes of het overschot aan water goed door te laten bij natte periodes. Daarbij is beregening door bijvoorbeeld verzilting niet altijd en overal een optie.
Voor het project ‘Klimaatadaptie Open Teelten’ zal in vier deelonderzoeken worden gewerkt aan maatregelen die een teler kan nemen om de teeltrisico’s doelgericht beheersbaar te houden.
Met het eerste onderzoek ‘Akkerbouw soilwaterproof’ wordt vooral kennis verzameld over de risico’s van de huidige productiesystemen voor extreem weer en verzilting. Daarmee wordt een belangrijke basis gelegd voor de andere drie projecten die zich achtereenvolgens richten op:
De onderzoekers verwachten hiermee komende jaren met praktische handvatten te komen die de ondernemer economisch en ecologisch perspectief bieden op de korte én lange termijn.
De verschillende deelprojecten van dit grootschalige onderzoek zijn nauw met elkaar verbonden en worden in samenhang uitgevoerd door Wageningen University & Research (WUR), Stichting Proefbedrijven Noordelijke Akkerbouw (SPNA) en Delphy. Dit gebeurt op initiatief van de Brancheorganisatie Akkerbouw en met Agrifirm als partner. De komende vier jaar wordt er in totaal – collectieve onderzoeksgelden en publieke gelden – bijna € 1,4 miljoen geïnvesteerd in een klimaatbestendige akkerbouw.
