Laat het duidelijk zijn, ABS streeft niet de vernietiging van MAP 6 op zich na, maar kant zich tegen de manier waarop sommige nieuwe regels werden ingevoerd of andere werden aangescherpt. De laattijdige invoering van MAP 6 heeft 18% van de blandbouwers duidelijk voor een onmogelijke opgave gesteld en de overige 82% tot vaak irrationele ingrepen gedwongen.
Van bij het begin van de opmaak van het zesde mestactieplan heeft het Algemeen Boerensyndicaat zich constructief opgesteld. We zijn niet blind voor de realiteit, maar evenmin zijn we blind voor de dagelijkse landbouwpraktijken. Het ontwerp MAP 6 bevatte enkele moeilijke maatregelen, maatregelen die we evenwel van bij aanvang verdedigd hebben. In de martelgang van de totstandkoming van het decreet, over het openbaar onderzoek, naar het definitieve MAP 6, is er veel gewijzigd. Het mestbeleid werd, nog voor het openbaar onderzoek, blootgesteld aan een weinig sierlijk politiek spelletje, ten koste van de landbouw maar evengoed de waterkwaliteit. 2019 werd een jaar waarin er onevenredig veel aandacht van onze medewerkers en de talrijke vrijwilligers noodgedwongen uitging naar een werkzaam en werkbaar mestactieplan.
Diverse nota’s en mails gingen de deur uit naar de bevoegde personen, maar ook naar de betrokken politieke fracties, dit zowel formeel als informeel. Klagen deden we niet.
Integendeel. Telkenmale werden er duidelijke teksten opgemaakt en verstuurd. Onwerkbare regels werden geciteerd en gevolgd door een alternatief. In duidelijke en klare mensentaal werd er uitgelegd waarom en hoe we tot het alternatief gekomen waren en vooral, waarom het alternatief dat we voorstelden de voorkeur verdiende. We konden vaak op bijval rekenen, maar tot de broodnodige aanpassingen kwam het echter niet.
We blijven nog steeds achter de beginselen van het ontwerp staan, maar passen voor wat nu het nieuwe mestdecreet is. De manier waarop de handhaving uitgeschreven is, de manier waarop goedwerkende en werkbare maatregelen vakkundig de nek omgewrongen zijn, het helpt de waterkwaliteit echt niet vooruit.
De stap naar het Grondwettelijk Hof is dan ook het gevolg van een jaar waarin onze medewerkers en vrijwilligers botsten op de grenzen van een constructieve houding. Het laatste duwtje richting Grondwettelijk Hof, heeft de Mestbank zelf gegeven. De onwrikbare houding, waarbij gedane beloftes op een toch wel vreemde manier ingevuld worden, heeft ons met verstomming geslagen. Van de aangekondigde soepelheid voor de overgang naar de laattijdige ingevoerde nieuwe of strengere regels blijkt geen sprake. De administratieve geldboetes die de laatste dagen in de bus vielen waren daarvan de trieste getuigen.Daarbovenop komt de vaststelling dat wij steeds meer geconfronteerd worden met concrete gevallen van keiharde repressie tegen landbouwers die hun boerderij en bemesting goed op orde hebben. Gunstige nitraatresidus en eerdere controles spreken daarbij boekdelen, maar toch vinden de handhavers van de VLM het blijkbaar nodig om direct de betrokken landbouwer te criminaliseren bij een kleine (administratieve) misstap die, gelet op alle andere factoren op het betrokken bedrijf niet eens geleid heeft tot een bedreiging voor het milieu.
Van de beloofde rol van de sensibiliserende Mestbank blijft in de praktijk soms weinig over.
In plaats van landbouwers op administratieve en kleine onvolkomenheden te wijzen en hen de kans te bieden zich op een redelijke termijn in regel te stellen, wordt gekozen voor de financiële bestraffing ten aanzien van een sector die door de rest van de keten al zwaar onder druk staat.
De constante dreiging met absurd hoge boetes, gecombineerd met een uiterst strikte handhaving, maken het ondoenbaar om de landbouwers nog langer te motiveren. Precies om een aantal fundamenteel oneerlijke kanten van het decreet dat MAP 6 invoerde af te vijlen, stapten we daarom naar het Grondwettelijk Hof.
Dit betekent niet dat het ABS zijn constructieve houding zomaar zal opgeven. In het belang van de Vlaamse landbouw blijven we hiervoor strijden. Elke dag opnieuw!
