Vraag om uitleg over de uitbetaling van Vlaamse betalingsrechten

De voorzitter

De heer Dochy heeft het woord.

Minister, de uitbetaling van wat men Vlaamse betalingsrechten noemt en wat eigenlijk Europese premies zijn, gebeurt in Vlaanderen in verschillende delen op verschillende momenten. Zo werd bijvoorbeeld de basisbetaling voor 70 procent uitbetaald op 30 oktober, voor 20 procent eind december en voor 10 procent in het voorjaar van 2018. De uitbetaling van de premie voor de jonge boeren volgt hetzelfde schema. De zoogkoeienpremie wordt voor 70 procent uitbetaald eind november, voor 20 procent eind december en voor 10 procent in het voorjaar van 2018. De vergroeningspremie voor 2017 wordt aan landbouwers in één keer voor honderd procent uitbetaald in het voorjaar, in maart 2018.

Het is natuurlijk belangrijk dat de landbouwers de premies waarop ze recht hebben zo snel mogelijk uitbetaald krijgen. Het recht wordt vanzelfsprekend pas geopend nadat de prestaties werden geleverd door de landbouwer, maar de middelen zijn per jaar begroot en beschikbaar. Het schema van de uitbetaling oogt in elk geval nogal complex.

Minister, bestaat er een mogelijkheid om de uitbetaling vooruit te schuiven, om bijvoorbeeld in één keer zo snel mogelijk in het productiejaar uit te betalen? Op welke manier wordt in de uitbetaling van de premies voorzien voor het teeltjaar 2018? Is het de bedoeling om opnieuw datzelfde schema te volgen? Zijn er lidstaten in de Europe Unie waar sneller wordt uitbetaald dan hier in Vlaanderen? Zijn er mogelijkheden binnen de verordening ter zake?

Minister Schauvliege heeft het woord.

Voorzitter, voor de betalingen in het licht van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) zijn Europese afspraken gemaakt. De bindende voorschriften worden in verordeningen geharmoniseerd. In die verordeningen is bepaald dat de landbouwers de betalingen waarop ze recht hebben, moeten ontvangen tussen 1 december en 30 juni van het daaropvolgende jaar. De lidstaten hebben de mogelijkheid vanaf 16 oktober een voorschot te betalen.

Om de betalingskalender op te stellen, zijn twee zaken determinerend, namelijk de administratieve verwerking van de ingediende aanvragen en de controles op de naleving van de premievoorwaarden. Met betrekking tot beide zaken scoren we in Vlaanderen goed tot zeer goed.

Ik heb er, in samenspraak met alle landbouworganisaties, voor geopteerd de uiterste indieningsdatum voor de betalingsaanvragen op 21 april vast te leggen. We zouden ook een latere datum kunnen kiezen. In de meeste landen is het 15 mei. Hoe later de aanvragen worden ingediend, hoe later ze echter in behandeling kunnen worden genomen en hoe later er kan worden betaald. Dat spreekt voor zich.

Bovendien onderscheiden we ons omdat sinds 2015 100 procent van de aanvragen elektronisch wordt ingediend. In het begin was dat niet zo evident. Niet alle 22.000 landbouwers zijn natuurlijk even onderlegd in het gebruik van de computer. De landbouwadministratie van de Vlaamse overheid is op dit vlak een pionier. Ondertussen twijfelt dan ook niemand nog aan de vele voordelen. De elektronische dossiers omvatten weinig of geen onvolkomenheden of vergissingen. Hierdoor is dit een win-winsituatie voor de sector en voor onze diensten. Wie op een formulier iets handmatig vergeet in te vullen, moet zijn aanvraag misschien opnieuw indienen. Vergissingen kunnen misschien niet zo maar worden rechtgezet.

Ook op het vlak van de controles zitten we goed in Vlaanderen. We hebben een lage error rate. Dat is het percentage non-conformiteiten dat wordt vastgesteld. Daarenboven heeft de Europese Unie ons administratief beheers- en controlesysteem als bijzonder performant beoordeeld. Op die manier beloont de EU de lidstaten die in performante en betrouwbare IT-systemen investeren. Het laat ons toe administratieve kruiscontroles uit te voeren.

In Vlaanderen gebruiken we dit IT-systeem trouwens niet enkel voor de doeleinden die aan het GLB zijn verbonden, maar ook voor het Mestdecreet. De performante dossierverwerking en de controles hebben ervoor gezorgd dat we er deze legislatuur telkens in zijn geslaagd in oktober een voorschot en in december een tweede tranche te betalen. Samen zijn deze betalingen goed voor 90 procent van het totaalbedrag.

Voor de landbouwers is het vooral van belang dat voor Kerstmis wordt betaald. Tussen Kerstmis en Nieuwjaar moeten ze immers veel facturen betalen. Ik denk dan aan de pachten, de loonwerkfacturen, de aflossingen van leningen en dergelijke. De GLB-steun zorgt ervoor dat ze voldoende liquide middelen hebben om aan die verplichtingen te voldoen. Het resterende saldo, 10 procent van het totaalbedrag, volgt in maart van het jaar nadien.

Voor dit jaar hebben we dezelfde betalingskalender opgesteld. Ik heb geen exhaustieve benchmark van alle betalingskalenders in de 28 lidstaten, maar uit onze internationale contacten en uit artikels in de landbouwpers blijkt dat we tot de snelste betalers behoren. We onderscheiden ons dus ook omdat we de individuele dossiers allemaal tegelijkertijd betalen. In anderen landen, bijvoorbeeld, wordt elke maand een bepaald percentage van de landbouwers betaald. Ik ben daar zelf geen voorstander van. Er kunnen immers discussies ontstaan als een landbouwer merkt dat hij nog niets heeft ontvangen en dat een dorpsgenoot wel al een betaling heeft ontvangen. Volgens mij is onze Vlaamse werkwijze, waarbij we jaarlijks proberen voor 25 december iedereen tegelijkertijd 90 procent te geven, een goed systeem.

De heer Dochy heeft het woord.

Minister, wat het gebruik van het e-loket betreft, ben ik een beetje een ervaringsdeskundige. De evolutie is positief. De werksnelheid en de gebruiksvriendelijkheid zijn de voorbije jaren toegenomen. Vroeger waren daar af en toe problemen mee. Het loopt goed.

Het stelt me gerust dat de betalingskalender toelaat zo snel mogelijk uit te betalen. Het zou natuurlijk ideaal zijn het volledig bedrag tijdens het productiejaar uit te betalen. Ik heb er echter begrip voor dat u aan een aantal regels bent onderworpen. Ik ben tevens blij te horen dat Vlaanderen blijkbaar een voorbeeld is en tot de snelste betalers van alle regio’s en landen van de EU behoort.

De vraag om uitleg is afgehandeld.