Ontwerp-KB biggencastratie

De voorzitter

De heer Sanctorum heeft het woord.

Minister-president, het chirurgisch castreren van biggen is letterlijk en figuurlijk een oud zeer. Enkele weken geleden voerden we daarover een pittig debat in de commissie Landbouw.

Daar zitten mensen zoals ikzelf, mevrouw Eerlingen en de heer Vanlerberghe, die stellen dat het chirurgisch castreren van biggen niet meer van deze tijd is en dat het zo snel mogelijk moet worden gebannen. Andere leden van de commissie menen dat de varkenssector het al zwaar genoeg heeft en dat wij overdrijven.

Minister-president, u hebt tot nu toe een stelling ergens in het midden ingenomen. U zegt dat de sector zelf initiatief neemt: tegen 2018 willen ze zelf dat chirurgisch castreren bannen. Een soort van zelfregulatie.

Intussen heeft federaal minister van Volksgezondheid Onkelinx een KB genomen om dat chirurgisch castreren te verbieden tegen 2018. U moet daar een advies over leveren. In die commissie Landbouw hebt u verklaard dat u, zodra het advies van de Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij (SALV) er is, een besluit zult nemen of dat de Vlaamse Regering een advies zal geven. Dat advies van de SALV is al een maand oud en de Vlaamse Regering heeft nog niets beslist. Wanneer zal dat gebeuren? Wat zal het besluit zijn van de Vlaamse Regering?

Mevrouw Eerlingen heeft het woord.

Minister-president, we hebben dat inderdaad al veelvuldig besproken in de commissie en ook in de plenaire vergadering. De sector heeft zich op Belgisch en Europees niveau geëngageerd om daar een verbod op te stellen en geen chirurgische castratie meer toe te passen. Bij dat engagement hebben ze echt wel hun overtuiging.

In oktober zal minister Onkelinx een besluit klaar hebben om dat verbod in een wettelijk kader te gieten en te verankeren vanaf 2018.

Minister-president, u hebt in de commissie verklaard dat u eerst wou overleggen met de sector en dat u een advies zou vragen aan de SALV. U zou uw eigen advies daarop baseren.

Wanneer komt uw advies er? In welke richting gaat dat?

Minister-president Peeters heeft het woord.

Voorzitter, collega’s, we hebben hier inderdaad al verschillende keren over gesproken. De SALV heeft een advies uitgebracht over het stopzetten van de chirurgische castratie van biggen tegen 2018. Ik ga dit advies volgen.

In dat advies staat dat onverdoofd castreren niet langer de praktijk is en dat er een interprofessioneel engagement bestaat rond het stopzetten van chirurgische castratie van biggen tegen 2018 als aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. De SALV stelt dat er gezien dit engagement nu geen dringende nood bestaat aan bijkomende overheidsreglementering. De SALV adviseert het uitwerken van een instrument om dergelijke interprofessionele engagementen ook in het Vlaams beleid te kunnen onderschrijven. Wat mij betreft, is dit een heel interessant idee waar we al ervaring mee hebben, confer de milieubeleidsovereenkomsten.

Het SALV-advies gaat zeker in die richting: engagementen die de sector neemt, verder in een dergelijk kader gieten. Zo’n instrument bestaat nog niet. Ik ben hoopvol omdat de zesde staatshervorming Dierenwelzijn ook naar ons brengt, en dus kan de toekomstige minister die ervoor bevoegd is, het ook op die manier aanpakken.

De Waalse Regering heeft nog geen standpunt ingenomen, dat wil ik u ter informatie meegeven.

Het is een heel interessant advies. Ik volg het. We zullen bekijken of het interprofessioneel engagement kan worden ingebed in een nieuw instrument, vergelijkbaar met of confer de milieubeleidsovereenkomst.

Minister-president, dat is nieuws, dat was nog niet geweten. Ik ben benieuwd wat de reactie van uw coalitiepartners is. U zegt dit zonder dat het gepasseerd is langs de Vlaamse Regering. U zegt dus dat u negatief advies verleent ten aanzien van het verbod via het KB van minister Onkelinx. U wilt een ander instrument uitbouwen, zoals de SALV voorstelt. Dat betekent dat u niet achter een wettelijk of decretaal verbod staat op het chirurgisch castreren van biggen tegen 2018. (Opmerkingen van minister-president Kris Peeters)

Minister-president, ik heb het advies ook gelezen. Ik ken ook de engagementen vanuit de sector. Ongetwijfeld is het een goede zaak dat er overleg wordt gepleegd met sectoren, in dezen met de landbouwsector en met de varkenssector in het bijzonder, maar het is finaal de politiek die een beslissing moet nemen.

U volgt een andere strategie. U zou dit liever gewoon willen uitbesteden aan de sector via een soort zelfregulatie. Het spijt me, minister-president, maar in het verleden werden ook engagementen aangenomen. In 2002 heeft de varkenssector gesteld dat het chirurgisch castreren van biggen in 2009 niet meer zou gebeuren in Vlaanderen. We zijn nu 2014, vijf jaar later, en het gebeurt nog altijd! Een wettelijk of decretaal verbod tegen 2018 is mijns inziens nog steeds relevant. Het is een soort stok achter de deur ten aanzien van de sector.

Minister-president, het is heel goed dat de sector al een engagement is aangegaan. Het is ook goed dat er overleg is geweest. Alleen begrijp ik niet goed wat het probleem is met het wettelijk verankeren. Het engagement duidt toch op een draagvlak binnen de sector om eraan te werken tegen 2018?

Volgens mij zal een wettelijk kader zorgen voor een gelijk speelveld tussen al die landbouwers. (Opmerkingen van minister-president Kris Peeters)

Het is ook een Europees engagement, minister-president, ik veronderstel dat men er zich ook aan probeert te houden. Als u zegt dat dat niet zo is, dan zegt u eigenlijk dat het een vrijblijvend engagement is.

Een wettelijk kader zal er juist voor zorgen dat iedereen aan gelijke normen moet voldoen en dat ook de achterblijvers zich zullen moeten conformeren.

De heer Sintobin heeft het woord.

Voorzitter, minister-president, als u van niemand steun krijgt voor uw standpunt, dan zal ik u die verlenen. Misschien hebt u dat niet zo graag, maar toch.

Ook wij zijn van mening dat het advies van de SALV voldoende is en dat het engagement van de sector meer dan voldoende is om tegen 2018 het chirurgisch castreren te laten uitdoven.

Mijnheer Sanctorum, in tegenstelling tot wat u in het begin van uw betoog zei, is geen enkele partij, ook de sector niet, er voorstander van om het langer dan noodzakelijk te laten gebeuren. U zegt dus zo maar iets.

Dierenwelzijn behoorde tot op heden niet tot onze bevoegdheden. Minister Onkelinx heeft in dit dossier, maar ook in veel andere dossiers, de afgelopen jaren geen enkel initiatief genomen. Met zicht op de verkiezingen en naar aanleiding van de Werelddierendag was er plots wel een KB. Wij hebben hier in het Vlaams Parlement, hoewel we deze bevoegdheid niet in handen hebben, reeds veel meer gedaan inzake het dierenwelzijn dan mevrouw Onkelinx de afgelopen vijf jaar.

De heer Callens heeft het woord.

Voorzitter, ik kan me gedeeltelijk aansluiten bij de minister-president wat de SALV betreft. Het enige wat me tegen de borst stuit, is dat mensen van de N-VA zich zo verzetten tegen het feit dat men aan een sector een beetje tijd geeft om zich aan te passen. Ik vind het raar dat zij zomaar de landbouwsector en vooral de sector van de varkenskwekers op kosten jagen zodat de mensen die het nu al moeilijk hebben, morgen allemaal failliet zullen gaan. Dank u wel.

De heer Vanlerberghe heeft het woord.

Minister-president, ik ben toch wat ontgoocheld over uw antwoord omdat het advies van de SALV ook andere passages bevat waar u niet naar verwijst. Als ik het advies scherp vertaal, zegt de sector dat men het wel eens is met het bannen van de chirurgische castratie, maar zodra het wat geld gaat kosten, wil men niet meer mee. Het lijkt me een betere illustratie van het feit dat dierenwelzijn en harde economische belangen eerder zelden hand in hand gaan. Ik zou dan ook durven te adviseren om het dossier naar de regering te brengen met het voorstel om het SALV-advies niet te volgen. Een duidelijk wettelijk verbod – niet morgen, mijnheer Callens, maar in 2018 – zal er volgens mij voor zorgen dat de lopende onderzoeksprojecten kunnen worden versneld, dat de consument sneller zal worden geresponsabiliseerd en zorgt overduidelijk voor stappen vooruit op het vlak van dierenwelzijn. Bovendien kunnen alle tools die de SALV vooropstelt, evengoed worden aangewend met een duidelijk, wettelijk verbod vanaf 2018.

Ik hoop dat iedereen het advies heeft gelezen. Als u zegt dat ik niet alles heb aangehaald, moet u zelf even lezen. In punt 3 staat: “Reglementeer als overheid enkel waar er een dringende noodzaak is. De Raad wijst er op dat, gezien er reeds interprofessionele akkoorden bestaan, welke momenteel in uitvoering zijn, momenteel geen nood is aan bijkomende overheidsreglementering.” Wat mevrouw Onkelinx snel heeft gedaan nadat de sector daarover een akkoord heeft bereikt.

Ik vind de piste die hier wordt weergegeven rond milieubeleidsovereenkomsten een zeer interessante piste en ik zal die volgen. Maar als Groen absoluut een KB wenst, dan kunt u dat doen na de verkiezingen. Als N-VA absoluut een KB wenst tegen dit advies in, dan mag u dat doen na de verkiezingen, en dat geldt ook voor de anderen. Ik zal respect hebben voor dat engagement dat vanuit de sector is genomen – 2018. En wat level playing field betreft, moet u punt 4 maar eens lezen. Ik vind dat respect moet worden getoond voor datgene wat vrijwillig tot stand is gekomen. Ik zal daar niet met het vingertje omhoog, onverstandig groen, een KB goedkeuren dat door de sector als vijandig en agressief wordt beschouwd. Dat doe ik niet. (Applaus bij CD&V en het Vlaams Belang)

Minister-president, daarnet werden er verwijten heen en weer geslingerd over electorale koorts. Ik moet zeggen dat uw laatste betoog ook wel kan tellen.

U noemt het onverstandig groen. Ik zal u zeggen wat mijn fractie daarover denkt: het is het primaat van de politiek om over zulke ethische kwesties inzake dierenwelzijn besluiten te nemen. Het is het primaat van de politiek, en geen uitbesteding aan een private sector. Het is onze verantwoordelijkheid, niet die van de sector. (Applaus bij Groen en van de heer Jurgen Vanlerberghe)

Minister-president, als ik u hoor, dan is die engagementsverklaring eigenlijk vrijblijvend. Ik vind het dan jammer dat er gewicht aan wordt gegeven. Ik dacht dat ik erop kon rekenen dat een engagementsverklaring die wordt ondertekend door de hele sector, ook een echt engagement is. U zegt dat het niet nodig is om dat wettelijk te verankeren omdat ze er zich niet aan kunnen houden. (Opmerkingen van minister-president Kris Peeters)

Collega Callens, het KB en de engagementsverklaring gaan allebei uit van 1 januari 2018. Wat de timing betreft, is er geen verschil. Het is niet zo dat wij landbouwers sneller willen laten gaan dan het in hun engagementsverklaring is aangeduid. (Applaus bij de N-VA)

De actuele vragen zijn afgehandeld.