De hervorming van het GLB

De voorzitter

Mevrouw Robeyns heeft het woord.

Minister, zoals we allemaal weten, hield de Europese Commissie de afgelopen maanden een uitgebreide bevraging over de geplande hervorming van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB). Zij zouden zo’n 320.000 reacties hebben ontvangen op die volksraadpleging.

Acht op de tien reacties zouden gekomen zijn via de webtool van de ‘Living Land’-campagne, waarin vooral gevraagd werd om een ander GLB dat goed is voor zowel boer, burger als milieu. In ons land zouden zo’n 19.000 burgers die boodschap hebben onderschreven.

Sommige nationale en regionale overheden hebben ook deelgenomen aan die Europese consultatie. Dat is uiteraard belangrijk, aangezien de Europese instellingen deze zomer de krijtlijnen van het nieuwe GLB zullen uittekenen en aangezien tegen november 2017 een witboek wordt verwacht.

Parallel aan die volksraadpleging heeft de Milieu- en Natuurraad van Vlaanderen (Minaraad) zich op eigen initiatief ook gebogen over de effectiviteit van het GLB en een aantal concrete aanbevelingen uitgebracht. Op die manier heeft hij een advies uitgebracht over de toekomst van het GLB.

Minister, heeft de Vlaamse overheid ook deelgenomen aan die consultatie? Zo ja, wat was het standpunt van de Vlaamse overheid en hoe is dat tot stand gekomen? Wie is daarbij betrokken? Zo neen, waarom hebben we daar niet aan deelgenomen?

Hebt u kennisgenomen van dat advies van de Minaraad? Deelt u de analyse van de Minaraad? En kunt u die aanbevelingen integreren in de Vlaamse insteek op de hervorming van het Europees landbouwbeleid?

Minister Schauvliege heeft het woord.

Mevrouw Robeyns, uiteraard hebben wij onze insteek gedaan. Dit is superbelangrijk voor ons.

De Vlaamse overheid heeft de 43 deelvragen die werden gesteld in de onlinebevraging ingevuld. Ik zal het hier niet allemaal overlopen. Dat zou ons te ver leiden. Maar ik heb de insteek mee, zodat het aan het secretariaat kan worden overhandigd.

Hoe is dat antwoord tot stand gekomen? Binnen de Vlaamse overheid is er een overlegorgaan waar Europese en internationale dossiers worden besproken tussen alle entiteiten. Dit dossier werd ook door dat overlegorgaan besproken. Zo is dan ook het standpunt opgemaakt, in collegiaal overleg tussen de diverse entiteiten.

Over de hele Unie waren er in totaal 320.000 deelnames. Veruit het grootste aantal deelnemers komt uit Duitsland, met 46 procent. Dan is er Frankrijk, met 13 procent. De Belgische deelnames vertegenwoordigen 6 procent. Als je weet dat België ongeveer 2 procent van de totale bevolking vertegenwoordigt, is de respons dus bijzonder hoog.

Wat zal er verder gebeuren? Op 7 juli zal commissaris Hogan hier in Brussel de eerste resultaten bekendmaken. Nog voor het jaareinde zal hij vervolgens een algemene communicatie doen over zijn toekomstvisie over het GLB na 2020. Zijn wetgevende voorstellen zelf zullen pas in de loop van 2018 aan bod komen. En dan volgt uiteraard de discussie in de raad en in het parlement.

Uiteraard ken ik het advies van de Minaraad. U vraagt of ik dat zal gebruiken voor de insteek. Ik heb u daarnet echter geschetst hoe de procedure loopt. Het zijn niet de lidstaten die vandaag elk apart insteken moeten leveren, maar het is de Europese Commissie die een wetgevend voorstel zal uitwerken, waarna de politieke discussie zal starten.

Het Belgische standpunt in de raad wordt opnieuw gezamenlijk bepaald door de gewestelijke landbouwministers. Uiteraard worden de adviezen dan wel meegenomen.

De Minaraad heeft het commissievoorstel niet afgewacht en heeft nu al een advies geformuleerd. Ik verwacht dat, zodra er bekend is wat er vanuit de commissie op tafel ligt, de Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij (SALV) een gerichter advies extra zou kunnen verlenen, omdat het dan specifiek over de dingen zal gaan die op tafel liggen.

Beide adviesraden, de Minaraad en de SALV, hebben dus voor een verschillende aanpak gekozen. De eerste heeft die insteek proactief gedaan, de andere zegt te zullen reageren op de standpunten. Maar dat sluit niet uit dat beide in de verschillende fasen voorbereidend werk doen. Dat kunnen we alleen maar appreciëren en dat nemen we zeker mee als insteek op het moment dat de verdere politieke procedure wordt aangevat.

Mevrouw Robeyns heeft het woord.

Minister, ik dank u voor uw antwoord.

Ik vind het positief dat 6 procent van de reacties uit ons land komen. Dat is toch een aanzienlijk aantal. Dat betekent toch – in februari hebben we hier ook al eens een vraag gehad over hoe we kunnen stimuleren dat het debat ook hier bij ons gevoerd wordt – dat er een zekere weerklank aan gegeven is.

Ik ben uiteraard benieuwd naar het concrete standpunt dat vanuit Vlaanderen is ingenomen over die bevraging. Ik heb begrepen dat het zal worden overgemaakt. Ik begrijp uiteraard dat u dat hier niet helemaal zult voorlezen. Maar goed, als ik het goed begrijp, is het toch een standpunt vanuit de Vlaamse Regering over die bevraging. Uiteraard moeten we wachten op een concrete insteek vanuit Europa. Maar ik denk dat het belangrijk is dat we proactief inspelen op de uitdagingen die eraan komen en dat het advies van de Minaraad in die zin een goede insteek zou kunnen zijn.

Ik kijk uit naar de resultaten die de Europese commissaris begin juli zal brengen van die bevraging, want vandaag kennen we die nog niet. Op basis daarvan kunnen we het debat dan verder voeren.

De heer Caron heeft het woord.

Het is een interessante vraag en een heel interessant thema. Ik ben blij dat Vlaanderen actief is in dat debat, al hebben we inderdaad maar 2 procent van de bevolking en hebben we bovendien verschillende gewesten, waardoor we onze standpunten met z’n allen moeten delen. We hebben ook een milieubeweging en een landbouwsector, waardoor het risico bestaat dat de spoeling te dun wordt om een stevig standpunt te hebben.

Ik wil toch even het belang van het advies van de Minaraad onderstrepen, omdat het een vrij stevige breuk betekent ten opzichte van het huidige GLB. Het gaat uit van drie sporen: marktdenken wordt omgezet in risicobeheersing; een integraal landbeheer, dat gaat over milieukosten waarin financiële tegemoetkomingen kunnen zitten, klimaatmaatregelen; dan is er nog transitiesteun die innovatie en de brede landbouwsector promoot. Dat zijn vrij fundamentele discussies.

Ik hoop dat we die ook hier kunnen voeren, voorzitter. We hebben er in de marge al eens over gepraat. Na de zomer kunnen we erover discussiëren. U hebt gezegd dat we wachten op een Europese tekst of signaal, maar voor mij is het fundamenteel – ook gelet op alle commotie dezer dagen, niet alleen rond landbouw maar vooral rond klimaat, en de Amerikaanse president kan wat dat betreft Europa dichter bij elkaar brengen, goddank dat hij er is – dat we nadenken over de landbouw die we willen hebben. We moeten nadenken over de stappen die Europa ter zake zal zetten.

Ik pleit er echt voor dat wij als commissie Landbouw niet alleen volgen bij het debat straks, maar ook actief discussiëren over de richting die Vlaanderen gaat verdedigen in het kader van dat GLB.

Mevrouw Joosen heeft het woord.

Minister, u hebt hier in februari aangegeven dat de adviesraden zouden worden geraadpleegd. Dat is dan ook wat wij verwachten na de eerste resultaten die in juni worden afgeleverd. Ik denk dat de hervorming van het GLB een uniek moment, een unieke kans is. Ik denk dat we het daar allemaal over eens zijn. Ik denk dat het te belangrijk is om daar de adviesraden niet bij te betrekken.

De heer Vanderjeugd heeft het woord.

Voorzitter, ook wij vinden het positief dat de Minaraad zijn licht laat schijnen op het nieuwe GLB. Vandaag is verduurzaming een heel groot thema. In de toekomst zal het zeker ook zo blijven. We zijn heel tevreden dat u hun insteek in de oefening zult meenemen.

Wat betreft de bevraging vanuit Europa heb ik een bijkomende vraag. Het is goed dat zij het publiek naar zijn mening vragen, temeer omdat het publiek een deel van dat nieuwe GLB mee zal financieren. We hebben opgevangen dat er enige sturende beweging zowel vanuit groene bewegingen als vanuit landbouwmilieus gebeurt of zal gebeuren. Dat is niet noodzakelijk vanuit Vlaanderen, maar ook van elders in Europa. Naar verluidt overweegt de Europese Commissie een groot deel van de resultaten niet mee te tellen wegens een te grote sturing. Hebt u dat als minister ook opgevangen? Of zijn dat enkel geruchten?

Minister, kan men bij die Europese bevraging een onderscheid maken tussen wat land- en tuinbouwers zelf denken over de toekomst van hun sector en wat de rest, burgers in het algemeen, denken over het toekomstige GLB?

Collega’s, er is al afgesproken dat we in het najaar de nodige aandacht zullen schenken aan deze problematiek. We zullen eerst de Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij (SALV) uitnodigen voor hun advies. Die afspraak is vorige week nogmaals bevestigd. Daarna zullen we andere instanties uitnodigen om met hen in gesprek te gaan.

Minister Schauvliege heeft het woord.

Collega’s, ik heb niet zoveel toe te voegen.

Hoe de commissaris daarmee zal omgaan, is ons niet zo duidelijk.

Mijnheer Vanderjeugd, mijnheer De Meyer, u vraagt of we kunnen detecteren of er een onderscheid is qua visie. Dat kan als men zich kenbaar heeft gemaakt, want het invullen van de bevraging kan ook anoniem gebeuren. Men kan er wel tendensen uit distilleren, maar ik kan niet uitsluiten dat dat voor alles en alle insteken kan gebeuren.

Ik stel vast, en dat is positief, dat er een breed draagvlak is in deze commissie om alle actoren in dit debat nauw te betrekken. Ik kijk ernaar uit om het debat verder te voeren.

De vraag om uitleg is afgehandeld.