Stikstofcrisis: Antwerpse haven zit in zelfde schuitje als landbouw

De auditeur van de Raad van State vindt dat het voorkeursbesluit van de Vlaamse regering van januari vorig jaar vernietigd moet worden. Daarmee gaf de regering haar fiat voor een plan dat onder meer de bouw van een tweede groot containerdok op de Linkerscheldeoever omvat. De kans is nu zeer groot geworden dat het uitbreidingsplan van de Antwerpse haven aanzienlijke vertraging zal oplopen. Als de Raad van State de auditeur volgt, dan moet er een nieuw Milieueffectrapport worden gemaakt en komt er ook een nieuwe inspraakronde.

Het negatief advies stond nochtans in de sterren geschreven. Het oordeel van de auditeur lijkt immers sterk op dat van de Raad voor Vergunningsbetwistingen van enkele maanden geleden. Die vernietigde toen een vergunning voor de uitbreiding van een pluimveebedrijf, omdat het Vlaamse stikstofkader uit 2016 onvoldoende wetenschappelijk onderbouwd is. De auditeur vraagt nu de vernietiging van het uitbreidingsplan voor de Antwerpse haven, omdat er geen garanties worden geboden dat er geen negatieve milieu-impact zal zijn op nabijgelegen natuurgebieden door stikstofdeposities.

Het advies stort de Antwerpse haven en de Vlaamse overheid in onzekerheid. Vrijdagavond lieten het havenbestuur en het Vlaamse departement Mobiliteit en Openbare Werken niet na om erop te wijzen dat het maar om een advies gaat. De finale beslissing wordt door de Raad van State genomen. Maar een negatief advies van de auditeur is meestal een slecht voorteken. Het gebeurt meer dan eens dat dit oordeel gevolgd wordt. De Antwerpse haven kan daarover meespreken: het eerste project voor de bouw van een groot containerdok op de Linker­scheldeoever liep kort na de eeuwwisseling ook heel wat vertraging op wegens schorsingen door de Raad van State.

De verwachting is dat de Raad van State pas over een half- tot bijna een jaar de knoop zal doorhakken. De Vlaamse regering heeft wel dertig dagen de tijd om te reageren op het advies van de auditeur. Ze zal wellicht argumenteren dat er gewerkt wordt aan een nieuwe stikstofreglementering. Maar zo’n definitieve regeling zal waarschijnlijk pas volgend jaar haar beslag krijgen. Het havendossier houdt dus meteen in dat de regering best haast maakt.

Het Antwerpse havenbestuur belooft ook zijn best te doen. ‘De verduurzaming van de haven en de bijbehorende problematiek van stikstofdeposities is een strategische prioriteit bij Port of Antwerp’, luidde het vrijdagavond in een reactie. Het is echter uitkijken hoe het Antwerpse havenbestuur dat zal omzetten in daden. Een van de plannen is om in walstroom te voorzien op de containerkaaien voor de diepzeeschepen. Die stroom is afkomstig van windenergie­parken, zodat schepen niet langer met de eigen dieselmotoren de elektriciteitsvoorziening aan boord moeten verzekeren. Dat geeft jaarlijks een uitstoot van fijn stof en stikstof die vergelijkbaar is met die van een middelgrote Belgische stad, vertelde de schepen van de haven, Annick De Ridder (N-VA), onlangs nog in een interview. Het probleem is dat de Antwerpse haven al sinds maart 2018 belooft om werk te maken van walstroom. Ruim drie jaar later is die belofte nog altijd niet ingelost.