Bijen zijn cruciaal voor onze voedselvoorziening, ongeveer drie op vier voedselgewassen is afhankelijk van bestuiving. In 2006 werd vanuit Noord-Amerika melding gemaakt van abnormaal hoge bijensterfte. Ook Europese imkers kregen hier mee te maken. De meningen over de achterliggende redenen van de bijensterfte liepen aanvankelijk sterk uiteen, maar zeker is dat er verschillende factoren spelen. Bovendien is duidelijk geworden dat de bestrijding van de Varroa Destructor, een parasitaire mijt die zich voortplant op het broed van de bijen, een cruciale factor is. Andere bedreigingen zijn de Aziatische hoornaar, bacteriën, virussen, verontreiniging, een beperkt plantenaanbod en de genetische verschraling van de honingbijenpopulatie.
De laatste jaren zijn de wintersterftecijfers van bijenvolken evenwel gunstig geëvolueerd, mede dankzij de inspanningen die in het kader van het Vlaams bijenteeltprogramma 2017-2019 werden geleverd. De doorgedreven aandacht die aan goede imkerpraktijken werd besteed, vooral om de Varroa-mijt te bestrijden, werpt duidelijk zijn vruchten af.
Om de positieve tendens te bestendigen werd in nauw overleg met de imkersverenigingen en de UGent een nieuw en ambitieus Vlaams bijenteeltprogramma 2020-2022 opgesteld. Binnen dit nieuwe programma blijft het beheersen van bijensterfte centraal staan. De belangrijkste hefbomen om dat doel te bewerkstelligen zijn betere technieken en een wetenschappelijk onderbouwde selectiewerking naar kwalitatieve bijenvolken met een grotere weerbaarheid, aangepast aan onze Vlaamse omgeving. Via harmonisatie van de bijen en het imkermanagement kan het algemene stressniveau van de populatie dalen. Er worden bovendien procedures uitgewerkt om imkers beter te wapenen tegen crisissituaties. Het nieuwe programma zet ook in op de kwaliteitszorg voor de lokale honing. Hierbij worden analyses van de fysische en chemische kenmerken van de geproduceerde honing uitgevoerd.
De Europese Commissie verleende onlangs haar akkoord aan het Vlaamse bijenteeltprogramma 2020-2022 en stelt 240.000 euro ter beschikking voor de uitvoering ervan. Landbouwminister Hilde Crevits engageert zich om dit bedrag te verdubbelen vanuit de landbouwbegroting. Voor dit jaar wordt een eerste schijf van 160.000 euro toegekend
Minister Hilde Crevits: “Met het nieuwe bijenteeltprogramma wensen we de strijd tegen de wintersterfte van bijen in onze contreien aan te pakken. We hebben de Europese Commissie kunnen overtuigen van de concrete acties en maatregelen die we voorstellen voor de komende drie jaren. Het staat buiten kijf dat bijen onmisbare bestuivingsdiensten leveren aan onze land- en tuinbouwsector. Het programma werd ontwikkeld in nauwe samenwerking met onze Vlaamse bijenteeltverenigingen en wetenschappelijk ondersteund door Honneybee Valley van de UGent.”
