Volgens de ontwerptekst, die nog altijd gewijzigd kan worden tijdens de vergadering van het college vanmorgen, moet het gebruik van pesticiden in de Europese landbouw tegen 2030 gehalveerd en dat van meststoffen met minstens 20% verminderd worden. Biologische landbouw moet tegen 2030 minstens een kwart van het Europese landbouwareaal beslaan en minimum 30% van het Europese landoppervlak moet beschermd zijn – nu is dat 26 procent. Er komt een plan om de komende tien jaar drie miljard bomen te planten. Steden met meer dan 20.000 inwoners worden opgeroepen tegen eind 2021 een plan op te stellen om de openbare ruimte te vergroenen.
De landbouw in de EU is verantwoordelijk voor 11 procent van de broeikasgassen, en bijna 60 procent daarvan heeft volgens de Commissie te maken met de intensieve veeteelt. ‘Minder vleesverbruik zal het risico op ziektes zoals kanker verlagen, maar ook de impact van het voedselsysteem op het milieu verminderen’, staat in de ontwerptekst over de ‘boer-tot-bord’-strategie.
Maar tot opluchting van de landbouwsector en tot ongenoegen van Greenpeace vermeldt de strategie niets over het terugdringen van de vleesproductie in de EU. Om de klimaatimpact van de veeteelt te verkleinen, verkiest de Commissie ‘het op de markt brengen van duurzame en innovatieve voedseladditieven’ en legt ze verder de verantwoordelijkheid bij de consument.
‘Burgers sturen in grote mate welk voedsel geproduceerd wordt, hoe dat gebeurt en waar het vandaan komt’, aldus de tekst. Daarom moet de productinformatie verder verduidelijkt worden, bijvoorbeeld over voedingswaarde en oorsprong, via verplichte labels op de voorkant van verpakkingen.
Het is nu aan de lidstaten en het Europees Parlement om die strategieën te steunen en in beleid om te zetten. Dat belooft nog stevige debatten op te leveren, gezien de grote belangen. De producenten van pesticiden zijn gekant tegen de invoering van bindende normen en pleiten voor innovatie. Milieuorganisaties vinden een reductie met 50 procent niet ver genoeg gaan en de landbouworganisaties drongen nu al aan op uitstel van de strategie wegens de pandemie.
‘De kracht van deze strategieën is dat ze naar alle aspecten kijken: landbouw, gebruik van antibiotica en pesticiden, onze voedselpatronen’, zegt Kathleen Van Brempt (SP.A), Europese partijgenote van Timmermans. ‘Maar wat mij betreft, moeten we in het Europees Parlement dit voorstel aanscherpen en het gebruik van pesticiden al tegen 2025 halveren met het oog op een uitfasering tegen 2050.’
‘Ik mis ook de afdwingbaarheid in de rest van de wereld via ons handelsbeleid: hoeveel van het eten op ons bord komt niet van buiten de EU? Het is positief dat de Commissie inzet op het creëren van een draagvlak om het vleesverbruik te verminderen. Als we de vleesproductie verminderen in de EU, maar meer vlees gaan importeren van buiten de EU, heeft dit niet veel zin. Dan verkies ik een koe van bij ons waarvan het vlees aan de Europese normen beantwoordt.’
