|
Nederlandse experts waarschuwen voor ‘potentieel mengvat’ voor vogel- en varkensgriepvirussen
Varkens zijn een ‘potentieel mengvat’ voor vogel- en varkensgriepvirussen, met mogelijk een gevaarlijk virus tot gevolg. Nederlandse experts pleiten ervoor om kippen en varkens niet samen te houden, en voor een betere controle bij varkens. ‘Ook bij ons is dit een gat in de surveillance.’
|
|
Om te vermijden dat het vogelgriepvirus gevaarlijke mutaties ondergaat - die het virus gevaarlijker maken voor de mens - is het ‘niet wenselijk’ om pluimvee en varkens op hetzelfde bedrijf te houden. Dat besluit het Nederlandse Expertenberaad Zoönosen in een nieuw advies. De experts pleiten ook voor betere monitoring op vogelgriepbesmettingen bij varkens en varkenshouders, met focus op bedrijven die beide diersoorten houden.
Viroloog Steven Van Gucht (Sciensano) is het daar grotendeels mee eens. “Afraden om die dieren nog samen te houden gaat ver”, zegt Van Gucht. “Maar ook bij ons is dit een gat in de surveillance. Bij pluimvee monitoren we vrij goed welke vogelgriepvirussen circuleren en welke genetische veranderingen die ondergaan, maar bij varkens gebeurt dat niet.”
“Dit risico staat ook bij ons op de radar”, zegt dierenarts Jeroen Dewulf (UGent), voorzitter van de RAG-V-EZ, een expertengroep die de overheid over opkomende zoönosen (infectieziekte die van een dier op de mens kan overgaan) adviseert. “Maar een concreet monitoringplan is er nog niet.”
In 2021 waren er in Vlaanderen zeventig bedrijven die zowel varkens als pluimvee houden. “Dat gebeurt nooit in dezelfde stallen, en er gelden voorzorgsmaatregelen om de verspreiding van ziektes tussen beide soorten te voorkomen”, zegt Bart Merckaert van het Departement Landbouw en Visserij.
Het Nederlandse advies komt er tegen de achtergrond van verhoogde bezorgdheid om vogelgriep. Een meer ziekmakende, zogenoemde hoogpathogene variant van het vogelgriepvirus circuleert massaal onder wilde vogels. Er zijn wereldwijd inmiddels ook al besmettingen bij meer dan dertig zoogdiersoorten vastgesteld, en in een paar gevallen lijkt het vogelgriepvirus van zoogdier op zoogdier te zijn overgesprongen. De virusvariant die nu onder meer bij vogels in Europa circuleert, heeft ook al enkele mensen geïnfecteerd. Dat alles “noopt tot verhoogde waakzaamheid”, aldus de Nederlandse expertengroep.
Waarom komen precies varkens in het vizier? “Het varken is een soort archief van humane griepvirussen”, zegt Van Gucht. “In een varken kunnen het vogelgriepvirus en andere griepvirussen genetisch materiaal uitwisselen, met in het slechtste geval een gevaarlijker vogelgriepvirus met pandemisch potentieel als resultaat.”
Aan de basis van de Mexicaanse grieppandemie in 2009 lag zo’n combinatie van vogel-, varkens- en humane griepvirussen.
Vogelgriepvirussen kunnen ook in besmette mensen genetisch materiaal uitwisselen met humane griepvirussen. Om het risico daarop te beperken, adviseren de Nederlandse experts om al wie mogelijk professioneel met vogelgriep in aanraking komt - zoals dierenartsen, pluimvee- en varkenshouders - te stimuleren zich tegen griep te laten vaccineren. Van Gucht: “Ook dat gebeurt bij ons niet systematisch en zou zeker een goed idee zijn.”
|
|
