‘Voor de bieten die binnenkort geplant worden, betalen we de boeren een minimumprijs’, zegt grondstoffendirecteur Guy Paternoster. ‘Ze krijgen 25 euro voor een ton bieten. De best georganiseerde boeren hebben een kostprijs van 18 euro per ton.’ Bij landbouwer Kobe Ruell, die we bezochten, bedragen de kosten zo’n 22 euro.
De minimumprijs geeft de boeren meer zekerheid. Nu weten ze pas in de zomer of ze in het jaar ervoor winst of verlies hebben gemaakt. De bieten voor het nieuwe seizoen zijn dan al bijna klaar om te oogsten.
Bovendien namen suikerraffinaderijen in heel Europa maatregelen om de sector weer winstgevend te maken. Een tiental suikerfabrieken ging dicht. ‘Ons Duitse moederbedrijf Südzucker sloot er vijf in Duitsland, Frankrijk en Polen’, zegt Paternoster. ‘Dat betekent: een pak minder suiker en dat gaan we dit jaar voelen. De prijzen stegen de afgelopen maanden. Twee weken geleden gingen de internationale suikerprijzen zelfs 14 procent hoger.’
Toch waarschuwen de bedrijven de boeren voor te veel euforie na de zware jaren. ‘Het zal nooit meer zijn als voor de liberalisering’, zegt Paternoster. ‘De prijzen zullen forser schommelen.’
Mercosur
Bovendien komen er nieuwe uitdagingen aan. Als de Europese Unie het Mercosur-handelsakkoord goedkeurt, kunnen de Brazilianen goedkoper suiker uitvoeren naar de EU. Als het Verenigd Koninkrijk na de brexit geen goede handelsdeal met de EU sluit, verliezen de Europese fabrieken een klant voor 500.000 ton suiker. Dat is evenveel als de twee fabrieken van Tiense Suiker in een jaar produceren.
Tiense Suiker wil zijn Belgische boeren ook meer macht geven bij zijn moederbedrijf Südzucker. 58 procent van de aandelen is in handen van de Duitse boeren, terwijl de Belgische geen aandelen hebben. Ze voelen zich benadeeld. ‘De Belgische boeren zullen toetreden tot de coöperatie van de Duitse boeren en zo aandeelhouder worden van Südzucker’, zegt Paternoster. ‘Ze krijgen evenveel inspraak als pakweg de Beierse boeren.’
Hij blijft geloven in een mooie toekomst voor de Belgische suikersector. ‘De sector is danig veranderd door de afschaffing van het 50 jaar oude quotasysteem’, zegt Paternoster. ‘We begonnen in 2017 met een wit blad. Ik heb altijd gezegd: we zullen fouten maken. We hebben fouten gemaakt, onder andere door de boeren niet meteen een minimumprijs te geven. Maar we hebben bijgeleerd, en dat zullen we blijven doen.’
