Uit dat onderzoek blijkt dat het niveau van begrijpend lezen van leerlingen van het vierde leerjaar erop achteruit gaat. Vlaanderen en Nederland nemen nu samen het engagement om een actieplan begrijpend lezen maken. De Taalraad krijgt de opdracht om dat plan tegen november uit te werken.
Een paar maanden geleden werden de resultaten van het internationaal PIRLS-onderzoek begrijpend lezen bij leerlingen van het vierde leerjaar voorgesteld. Uit de Vlaamse resultaten blijkt dat 97% van de leerlingen het basisniveau van de eindtermen haalt, maar in internationaal vergelijkend onderzoek met tien jaar geleden daalt het gemiddelde niveau zowel bij de sterkpresteerders als de zwakpresteerders. Het onderzoek gaf ook aan dat scholen in Vlaanderen minder tijd besteden aan taal en lezen dan in andere landen en dat zowel leerlingen als ouders weinig positief staan tegenover lezen. Bijna een derde heeft zelfs eerder een negatieve houding tegenover lezen.
Na de bekendmaking van de resultaten bracht Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits samen met experten en de onderwijsverstrekkers een bezoek aan twee Nederlandse scholen in Eindhoven om zich te laten inspireren door het leesonderwijs. Nederland scoorde immers beter dan Vlaanderen in het PIRLS-onderzoek. Het bezoek resulteerde in uitdagingen en mogelijke oplossingen, maar vooral in een engagement van de deelnemers om mee te bouwen aan een ambitieus en eigentijds leesonderwijs. Vlaams minister van Onderwijs kondigde toen aan om een Taalraad op te richten.
Vandaag kwam het Comité van Ministers van de Taalunie in Den Haag samen. Dat zijn de ministers van Onderwijs en Cultuur van Vlaanderen en Nederland. Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits en haar Nederlandse collega Ingrid van Engelshoven hebben beslist om een Taalraad begrijpend lezen op te richten. Nederland toont zich bereid om dit samen met Vlaanderen te doen, want ook daar zijn er noden op het vlak van begrijpend lezen en is er vraag naar een brede, gecoördineerde aanpak. Momenteel zijn leesbevorderingsacties zeer verschillend van elkaar. Vlaams-Nederlandse kennisuitwisseling is wenselijk.
De Taalraad zal 10 leden tellen, experts uit Vlaanderen en Nederland. Zij zullen in het najaar een Actieplan begrijpend lezen aanleveren en concrete acties voorstellen. Ook wordt aandacht gevraagd voor nieuwe leesvormen zoals digitaal lezen en begrijpen en hun verhouding tot het klassieke begrijpend lezen. Aan de Taalunie wordt gevraagd het secretariaat te verzorgen.
Literatuurstudie
De Vlaamse Onderwijsraad lanceert intussen een oproep voor een literatuurstudie over de didactiek lezen. Naar begrijpend lezen is al onderzoek gedaan. Deze studie moet een aantal openstaande vragen beantwoorden. Dat gaat over de groeiende diversiteit in de leerlingenpopulatie en de veranderende bronnen in de leefwereld van kinderen en jongeren. De Vlaamse Onderwijsraad bekijkt het thema vanuit een breed perspectief op leesdidactiek. De focus ligt niet allen op begrijpen lezen maar de hele breedte van het lezen in onderwijs en in de schoolcultuur.
Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits: “Vandaag is de Taalunie in Den Haag akkoord gegaan met de oprichting van de Taalraad begrijpend lezen. De Taalraad zal tegen het einde van het jaar een actieplan begrijpend lezen opmaken. Met dit initiatief willen we het begrijpend lezen de volgende jaren versterken. Dat is nodig gezien het laatste PIRLS-onderzoek dat aangaf dat het begrijpend lezen en het leesplezier in Vlaanderen erop achteruit gaat. Alle onderwijsverstrekkers hebben hun engagement gegeven om hier samen aan te werken.”
