Minstens 3.3 kerstfeesten tijdens de kerstperiode
De Belg heeft gemiddeld 3,3 kerstfeestjes tijdens de kerstperiode. Bij Belgen onder de 35 jaar en bij gezinnen met kinderen ligt het gemiddelde nog hoger. Meer dan één derde (35%) heeft 5 feestjes op de agenda staan. Voor 7 op 10 (71%) is Kerstmis net de perfecte gelegenheid om nog eens samen te tafelen en een gezellig moment te beleven met de familie, die ze doorgaans te weinig kunnen zien.
Hoewel we steeds méér kerstfeestjes vieren en ook vaker vieren met vrienden, collega’s en soms zelfs onze buren hun voeten mee onder tafel schuiven, worden feesten op kerstavond en kerstdag door 6 op de 10 Belgen (60%) gereserveerd voor uitsluitend familie. Feestjes met vrienden vinden eerder plaats op een andere dag in de kerstperiode. 6 op de 10 (63%) vindt het daarnaast belangrijk om Kerstmis te vieren op kerstavond of kerstdag zelf.
“Het wordt steeds moeilijker om het hele gezin samen rond de tafel te krijgen. Daardoor wordt het kerstfeest het perfecte moment om eens gezellig met het gezin of de hele familie samen te komen en te genieten. Op Kerstmis keren we met zijn allen even terug naar de traditie van het samen rond de tafel zitten. Het is nog dat ene moment dat je als van zelfsprekend reserveert voor familie, waarop het samenhorigheidsgevoel centraal staat.”, vertelt Herman Konings.
Belgisch kerstmenu nog steeds zeer traditioneel
Een traditioneel Belgisch kerstdiner bestaat meestal uit 3 (41%) tot 4 gangen (27%). Op kerstavond en op kerstdag wordt meer dan 80% van de warme maaltijden bereid door de gastvrouw of – heer. Bij 8% zijn de genodigden elk verantwoordelijk voor een gang van het kerstmenu. Daarnaast eet 5% dan een afgehaalde kerstmaaltijd en 5% geniet buitenshuis van een feestmaal.
Smaak en kwaliteit weegt nog meer door dan anders wanneer Belgen hun kerstmenu kiezen. Doorgaans mag het ook wat meer kosten. Belgische gastvrouwen- en heren prefereren een korte en eenvoudige bereiding. Andere belangrijke aspecten zoals gezondheid, milieu en lokale consumptie blijven een gelijkaardige rol spelen bij doordeweekse maaltijden voor het overgrote deel van de consumenten.
Herman Konings licht toe: “In tegenstelling tot zo’n 50 jaar geleden, wanneer de vrouw zich tijdens het hele kerstfeest in de keuken verschanste, willen de gastvrouwen en -heren vandaag tijdens de kerstdagen zo weinig mogelijk tijd in de keuken doorbrengen. Ze willen hun tijd spenderen met de familie, die ze doorheen het jaar erg weinig zien. De opkomende trend van afhaalmaaltijden en feestelijke foodboxen past dan ook perfect in dit verhaal. Maaltijden die gedeeld moeten worden zoals gourmet en fondue blijven populair tijdens de feesten. Ook populair is het concept van ‘bring your own diner’ waarbij elk gast zijn eigen gerecht meebrengt, zodat kosten en moeite meteen gedeeld worden.”
Vlees nog steeds nauw verweven in onze eetgewoonten
Bij Kerstmis horen traditionele gerechten en ook vlees zit daarin heel sterk verweven. Bij meer dan 9 op de 10 Belgen (93%) staat er doorgaans vlees op het kerstmenu. Kalkoen (40%) en wild (19%) zijn nog steeds de meest populaire gerechten, gevolgd door vis (10%), gourmet (10%), fondue (10%) en gebraad (9%). Slechts 3% heeft liever of absoluut geen vlees.
“We zien dat er tijdens de kerstdagen traditiegetrouw iets vaker vlees op het menu staat. Dat komt vooral omdat het plezier van authentieke gerechten centraal staat en we vaak terugkeren naar een traditioneel kerstgerecht. Ook naast de kerstperiode blijft het duidelijk dat vlees nauw verweven zit in onze eetgewoonten. 8 op 10 Belgen (87%) vindt dat vlees deel uit maakt van onze Belgische eetcultuur en 80% daarvan vindt dat vlees simpelweg ingebakken zit in onze voedingsgewoontes(Vleestracking 2019).”, licht Liliane Driesen, woordvoerder van Lekker van bij ons toe.
EXTRA
Veranderingspsycholoog Herman Konings blikt terug op 60 jaar kerstvieren.
1960 tot 1980
“60 jaar geleden was er sprake van een strakke verdeling van de genderrollen. De vrouw - in veel gevallen de huismoeder - zorgde alleen voor een heerlijke maaltijd voor haar gezin. Doordat de keuken volledig afgesloten was van de eetkamer, was de vrouw zelf amper aanwezig tijdens het feestgebeuren. Daarnaast is kerstavond in deze periode een pure gezinsaangelegenheid. Pas op kerstdag werd de bredere familie bezocht. ”
1980 tot 2000
“Dit is de generatie waarin de babyboomers hun plaats als gastvrouwen, en hier ook steeds vaker –heren, innamen. De keuken werd ook fysiek wat meer opengetrokken en was op zich ook al heel wat aangenamer vertoeven. Aangezien vrouwen op hun beurt steeds meer buitenshuis gingen werken, en daardoor geldonafhankelijk werden, werden zowel de kinderen als de man vaker betrokken bij de voorbereidingen voor het kerstdiner. Daarnaast veroveren ook nabije vrienden gaandeweg hun plaats aan de kersttafel.”
2000 tot 2020
“Dankzij de geïntegreerde open keuken van vandaag verloopt het bereidingsproces nu ook in aanwezigheid van de gasten. Samen met familie aan de keukentoog al een glaasje drinken geeft de bereiding naast een functionele nu ook een emotionele dimensie. De strakke rolverdeling van voordien is bijna helemaal weggevallen: mannen en vrouwen zijn nu bijna gelijkwaardig in de keuken. Toch valt het op dat vrouwen nog steeds vaker de rol van gastvrouw op zich nemen.
Velen onder ons hebben vandaag ook heel wat verschillende kerstfeestjes op de planning staan. We organiseren niet alleen heel wat kerstfeestjes onder vrienden of collega’s, het fenomeen van plusfamilies en nieuwe samengestelde gezinnen zorgt er ook voor dat het steeds moeilijker is om de agenda’s met elkaar af te kunnen stemmen. Daardoor wordt het een hele puzzel om meerdere kerstdiners te kunnen plannen en moeten er vaak compromissen gesloten worden.”
