De voorzitter
De heer Pieters heeft het woord.
Andy Pieters (N-VA)
Minister, eerder vond in deze commissie al een gedachtewisseling plaats over de toekomst van het Turnhouts Vennengebied. Daarbij werd onder meer het belang benadrukt van transparantie, betrokkenheid van de stakeholders en ook een zorgvuldige afstemming bij de aanduiding van een figuur zoals een intendant, die een centrale rol speelt in het gebiedsproces.
Tot een jaar geleden vervulde de heer Piet VT een actieve rol als procesbegeleider in dit dossier. Hij nam echter ontslag. U hebt vorige week aangekondigd dat u een nieuwe intendant zult voorstellen aan de Vlaamse Regering. Daarom heb ik enkele vragen: op basis van welke criteria en volgens welke procedure wordt beslist om een betrokkene aan te stellen als intendant van het Turnhouts Vennengebied?
Welke afspraken zijn er gemaakt met de aangestelde intendant? Maar ik begreep dat de aanstelling nog niet is gebeurd en dat dat een te voortvarende vraag is.
Tot slot, is er geweten of de heer Piet VT bereid is om een volledige en transparante overdracht van het dossier te doen aan zijn eventuele opvolger? Dat waren bezorgdheden op het terrein in het kader van de afspraken die al met Piet VT gemaakt werden. Zo ja, op welke manier wordt dit proces begeleid? Indien er geen dossieroverdracht is, hoe wordt de nieuwe intendant door de administratie begeleid? Dank u wel.
De voorzitter
Minister Brouns heeft het woord.
Minister Jo Brouns
Dank u wel, collega. De intendant is toch iemand die de leiding moet kunnen nemen van een proces, een belangrijk proces hier, heel concreet voor de opmaak van de ontwikkelings- of inrichtingsplannen voor de maatwerkgebieden, zoals we ze kennen in het kader van de stikstofaanpak. Het is iemand die dat doet in samenspraak met de betrokken entiteiten van de Vlaamse overheid en bovenal met lokale actoren.
Het moet iemand zijn die dus beschikt over de nodige competenties, kennis en ervaring om die opdracht tot een goed einde te brengen. Dat zijn bijvoorbeeld diplomatieke en netwerkvaardigheden, strategisch denken, stakeholdermanagement, communicatieve competenties. Ja, ik denk dat mijnheer VT een voorbeeld was, dat hij al zijn strepen verdient als het gaat over kennis en ervaring in de landbouwsector. Nu is het zo dat inderdaad het proces nog loopt voor de aanstelling van de opvolger.
Voor het volbrengen van deze opdracht is er ook ondersteuning vanuit de Vlaamse administratie voorzien, dat spreekt ook voor zich. Wat betreft de zeer technische kennis als het gaat over stikstof, hebben we toch heel wat knowhow binnen onze administratie. Die zorgt ook voor de continuïteit. Ik voel wel dat zo’n figuur een belangrijke rol kan spelen op het terrein, maar dat de continuïteit als het gaat over het flankerend beleid natuurlijk wel is verdergegaan. Ik zie de mensen zelf ook regelmatig van het Turnhouts Vennengebied, ze hebben contact met ons kabinet.
Piet VT heeft in het verleden ook aangegeven dat hij wil meewerken aan een vlotte overdracht. Zoals we hem kennen, gaat hij dat zeker ook doen. De nieuwe intendant zal na de aanstelling ook dat overleg met de heer VT kunnen inplannen.
Daarnaast vormen verschillende entiteiten van de Vlaamse overheid samen een werkgroep ter ondersteuning van de intendant. Het gaat om entiteiten verantwoordelijk voor landbouw, natuur, water, open ruimte en ruimtelijke ordening en om een aantal onderzoeksinstituten van de Vlaamse overheid.
Verder is er al sinds het begin van deze legislatuur een projectcoördinator aangesteld voor het maatwerkgebied, die de intendant administratief kan ontlasten. Die projectcoördinator heeft trouwens in het najaar 2024 al een gesprek gehad met de heer VT, om die overdracht voor te bereiden.
De voorzitter
De heer Pieters heeft het woord.
Andy Pieters (N-VA)
Minister, dank u wel voor uw toelichting. In het functieprofiel hebt u heel veel capaciteiten opgesomd, maar niet wat volgens mij de reden was waarom er een intendant moest komen. Het belangrijkste deel van zijn functie is – denk ik dan –maatregelen voorstellen in het gebied.
Piet VT heeft destijds gezegd dat de belangrijkste bouwstenen er zijn. Hij wilde die ook overdragen, zoals u het zegt. U zegt ook zelf dat u zelf ook altijd gecontacteerd wordt. Als ik kijk naar het Stikstofdecreet, dan legt dat eigenlijk op dat er tegen 10 maart 2025, vier maanden geleden, een ontwikkelingsplan moest zijn voor de intendant, voor het Turnhouts Vennengebied en dat anders de regering zelf maatregelen neemt.
De vraag is een beetje wat men verwacht van die intendant. Is de rol louter zoals die in het decreet voorzien was, en het traject tot aan een ontwikkelingsplan? Want als ik u hoor praten, lijkt dat eerder ook het traject erna, de uitvoering ervan, de begeleiding en de zaken daar op het terrein. Mijn concrete vraag is dus eigenlijk: hoe ziet u die invulling, wetende dat in het Stikstofdecreet eigenlijk staat dat de regering zelf maatregelen neemt als er tegen 10 maart 2025 geen ontwikkelingsplan klaar is?
De voorzitter
De heer Anaf heeft het woord.
Hannes Anaf (Vooruit)
Dank u wel, mijnheer Pieters voor de vraag. U hebt het er in het verleden al vaker over gehad. Ik denk dat het belangrijk is dat er iemand komt en dat het dan ook iemand is die door alle actoren als neutraal wordt gepercipieerd, die eigenlijk wat boven de verschillende dingen staat en dus zowel de brug kan slaan richting natuur als richting landbouw. Ik heb ook al eerder gezegd, minister, dat wij als stad ook onze rol willen opnemen in de regio om daar mee voor die verzoening te zorgen tussen de verschillende actoren in ons mooie buitengebied.
We zijn recent nog op bezoek geweest naar het Van Gogh Nationaal Park in Nederland – dat is ook de reden waarom het werkbezoek van de commissie niet is kunnen doorgaan. Alleen al het feit dat zowel landbouwers uit het Turnhouts Vennengebied als natuurverenigingen daarbij aanwezig waren en samen daarnaartoe zijn gegaan, was op zich een succes. Dat helpt dus, onze initiatieven helpen om dichter bij elkaar te komen.
Het zijn moeilijke uitdagingen die er liggen in het Turnhouts Vennengebied. Ik denk dat iedereen beseft dat het echt een heel complex samenspel is tussen landbouw, uiteraard, en die natuurdoelen die er zich situeren. Ik denk dat het belangrijk is dat we die ontmijnen. Want ja, ik ben echt wel overtuigd van het feit dat er zowel voor landbouw als voor natuur een plaats kan zijn in dat buitengebied. Maar dat gaat alleen maar kunnen als er goede afspraken worden gemaakt, als er duidelijke kaders zijn, duidelijke richtlijnen waar iedereen zich ook in kan vinden. Daarom is de neutraliteit van zo’n intendant dus belangrijk.
De voorzitter
Mevrouw Van Olmen heeft het woord.
Mien Van Olmen (cd&v)
Ik sluit mij graag aan bij de collega's. Ik ben dus blij dat er zicht is op die nieuwe intendant. Er is uiteraard door het kabinet en de administratie enorm doorgewerkt en getracht die contacten goed te houden. Maar een sterke persoon die echt wel die brugfiguur tussen die verschillende actoren kan zijn, is een bijzondere meerwaarde. Dat hebben we zeker al gemerkt met de functie van Piet VT die daar aan de slag was.
Maar het zal zeker geen gemakkelijke opdracht zijn. Die intendant moet bijzonder doordacht te werk gaan, garant staan voor maatwerk, rekening houden met die plaatselijke verwachtingen en gevoeligheden, de vele belangen die moeten worden verzoend. De uitdagingen voor die persoon zijn dus bijzonder groot. Want het gaat bij ons heel vaak over studies, maar het gaat echt over mensen, over bedrijven, maar ook over fauna en flora. Heel veel partijen voelen zich op dit moment bedreigd. Het is aan ons en aan die brugfiguur om daar de kansen te gaan zoeken en vooral ook perspectief te brengen.
Minister, mijn vraag is, omdat die betrokkenheid bijzonder groot is: kunt u garanderen dat al die lokale actoren zeker betrokken kunnen blijven bij het proces, dat de brugfiguur, de nieuwe intendant, effectief de banden met al die verschillende partijen goed kan aanhouden?
De voorzitter
Minister Brouns heeft het woord.
Minister Jo Brouns
Ja, het is inderdaad de belangrijke afspraak. We hebben dit decretaal voorzien, het zogenaamde G8-scenario, met grote inspanningen Vlaamsbreed, van alle landbouwers in Vlaanderen, om stikstof te reduceren. In bepaalde gebieden worden we geconfronteerd met zodanig kwetsbare natuur dat daar nog een grotere inspanning verwacht werd: de zogenaamde maatwerkgebieden. Het Turnhouts Vennengebied is zo een heel bekend gebied, waar dus bijkomende maatregelen werden uitgewerkt door de heer VT.
Een van de belangrijke punten is bijvoorbeeld de inspanningen vanuit Nederland vanwege de grensligging. Nu wil het dat Nederland sinds kort daar toch wel een gewijzigd beleid voert. Dat is nu diplomatisch uitgedrukt, want als we de Nederlanders mogen geloven, gaan ze met een pennentrek een aantal dingen snel veranderen. Dat was natuurlijk de regering die nu ontslagnemend is, dus we zullen zien wat daarvan overblijft. Maar waarom zeg ik dat? Omdat we vanuit die grensligging toch echt wel rekening moeten kunnen houden met het buitenland, naast ons eigen flankerend beleid en tal van andere maatregelen die hij had voorgesteld, wat voor mij ook aangeeft dat er een zekere dynamiek in zal blijven zitten.
Het hangt ook voor een stuk samen met heel het debat rond emissie versus depositie, waarmee ik niet wil hebben gezegd dat dat ons ontslaat van de verantwoordelijkheid, daar gaat het voor mij niet over. Maar hier word je wel keihard geconfronteerd met van die kritische depositiewaarden (KDW) die bijzonder laag zijn en de vraag naar de haalbaarheid. Ook al doen we boven op de G8 die extra grote inspanning, dan is nog altijd de vraag hoe ver we daar geraken.
Wat mij betreft blijft het dus een piste om daar iemand aan te duiden die dus samen met ons, samen met de administratie inderdaad die brugfiguur moet kunnen zijn om naar een ontwikkelingsplan te gaan met concrete maatregelen, om daar grote inspanningen te doen in dat gebied.
Intussen stellen we natuurlijk wel vast dat er, naast het gebied in Turnhout, ook nog wel andere uitdagingen in de provincie Antwerpen zijn die bijna van dezelfde orde zijn als Turnhout. Het is dus een volgehouden inspanning, het werk is daar zeker niet af. Wat mij betreft, gaan we zo snel mogelijk aan de slag met een intendant die in samenwerking met de Vlaamse overheid, in samenwerking met ons, de bijkomende inspanningen samen met het terrein, natuur en landbouw, kan realiseren.
De voorzitter
De heer Pieters heeft het woord.
Andy Pieters (N-VA)
Minister, de intendant is natuurlijk een ding, maar ik denk dat het ook wel belangrijk is dat er zicht komt op het ontwikkelingsplan, maatregelen in het gebied of een inrichtingsnota, of wat er ook gepland gaat zijn. Waarom zeg ik dat? Natuurlijk omdat het Stikstofdecreet uitdrukkelijk verwijst naar het feit dat de regering maatregelen zal nemen na 10 maart als er geen ontwikkelingsplan is. Dus het nemen van maatregelen versterkt natuurlijk wel het decreet ‘as such’ en dus ook het beoordelingskader voor vergunningen. In dat kader is het, denk ik, wel belangrijk dat we die inspanningen verderzetten.
De voorzitter
De vraag om uitleg is afgehandeld.