1000 euro/h voor boeren die havens blokkeren

De juridische procedures in de twee havensteden komt er niet toevallig een dag voor nieuw aangekondigd boerenprotest in en rond de havengebieden. De precieze plannen van de landbouwers zijn nog niet gekend, maar boerenorganisatie Verenigde Jonge Landbouwers had opgeroepen tot acties en filterblokkades in de havens van Antwerpen, Gent én Zeebrugge. Het is niet duidelijk of de acties van dezelfde omvang zouden zijn als in februari, toen blokkades veel verkeershinder veroorzaakten en havenbedrijven hinderden.

Woensdagavond zegt Bart Dickens van boerenbeweging Farmers Defence Force niet te weten wat de protesten precies zullen inhouden. Zelf zal hij niet deelnemen en zijn Farmers Defence Force organiseert de acties ook niet, zegt hij. De plannen worden gemaakt in WhatsApp-groepen, luidt het.

UGent-professor Benedikt Sas, die spreekt namens “verschillende groepen”, hoorde dat acties worden gepland in de havens maar weet ook niet wat ze zullen inhouden. Wel meent hij dat uitspraken van Antwerps schepen en tevens voorzitter van het Havenbedrijf Annick De Ridder (N-VA), die het had over “een groepje radicalen”, olie op het vuur gooien. Bovendien “beweegt de politiek helemaal niet”, merkt hij op.

De boeren voeren naar eigen zeggen opnieuw actie omdat ze niet akkoord gaan met de strengere milieuregels. Tegelijk willen ze de dalende inkomsten in de landbouwsector aanklagen, en een eerlijkere prijs voor hun producten. Door de havens te blokkeren willen de boeren erop wijzen dat het vooral de industrie is die stikstof uitstoot, en niet de landbouw.
De Brugse rechtbank keurde het verzoekschrift woensdag in de vooravond goed en legt zo een dwangsom van 1.000 euro op per persoon per uur voor wie de toegang naar de haven van Zeebrugge of naar bedrijven blokkeert. Apzi-Voka hoopt zo dat de actievoerders hun protest gematigd houden.

Ook Annick De Ridder (N-VA), voorzitter van de Port of Antwerp-Bruges, stapte naar de rechter in kort geding en die had eerder op de dag al beslist dat er dwangsommen kunnen opgelegd worden aan wie de toegang tot de Antwerpse haven blokkeert.

“Ik heb alle begrip voor de ongerustheid die leeft bij de boeren, maar je gaat rond de tafel zitten en onderhandelt”, zegt De Ridder. “Maar je blokkeert niet, omdat het nu eenmaal kan dat je met een aantal tractoren het hart van onze economie, met haar 1.400 bedrijven en 165.000 (directe en indirecte) werknemers kan afsluiten”, zegt ze.

Het recht op betogen wordt welomlijnd door de wetgeving. Wegen en bedrijven afsluiten en de doorgang verhinderen van goederen en vooral van de vele duizenden werknemers in de havens, valt daar niet onder, benadrukt de Antwerpse politica.

De rechtbank heeft woensdagmiddag dan ook geoordeeld dat de vrije toegang tot, doorgang naar en uitgang van de haven gevrijwaard moet blijven op straffe van dwangsommen. Wanneer de haven wordt geblokkeerd, maar ook wanneer betogers belangrijke toegangswegen en tunnels afsluiten, riskeren ze een dwangsom van 1.000 euro per persoon en per uur, aldus het vonnis.

De rechter heeft in het vonnis een reeks welomschreven plaatsen opgenomen. Dat gaat om de haven, maar ook onder meer de Tijsmanstunnel, de Liefkenshoektunnel en de Beverentunnel. Ook de op- en afrittencomplexen langs de A12 en de E34 en de Antwerpse Ring mogen niet geblokkeerd worden. Net zoals een reeks wegen zowel op Linker- als Rechteroever.

Ook het aanbrengen van materiële schade krijgt een expliciet verbod. Een door het Havenbedrijf aangestelde gerechtsdeurwaarder mag - eventueel met hulp van de politie - identiteitsbewijzen vorderen van overtreders of van wie aanstalten maakt een inbreuk te plegen. Ook de nummerplaten van de eventuele gebruikte voertuigen mogen worden opgevraagd. De versperringen mogen worden ontruimd, en de overtreders mogen uit het gebied worden gezet.

Bij het Federaal Crisiscentrum hebben verschillende politiediensten woensdagnamiddag hun informatie samengelegd, zegt een woordvoerster. “De politie heeft een idee van de omvang, maar het blijft onvoorspelbaar. Met de informatie die we hebben, organiseert de politie zich. Het is afwachten.”

De gouverneur van Oost-Vlaanderen, Carina Van Cauter, kondigde aan dat de politiediensten instructies krijgen om in te grijpen als de situatie uit de hand zou lopen. “Bedrijven hebben het ook moeilijk, mensen moeten op hun werk raken en kinderen op school”, zei ze. North Sea Port, het bedrijf boven de Gentse haven, dreigde met juridische stappen als de schade niet in verhouding staat met de acties.

De Vlaamse werkgeversorganisatie Voka vindt nieuwe boerenacties in de havens “onaanvaardbaar en onverantwoord”. Ze roept de landbouwers op om wilde acties definitief te staken. Als dat niet gebeurt, vraagt Voka een krachtdadige handhaving van de openbare orde. “Havens zijn economische knooppunten en die moeten vrijgehouden worden. Elke inbreuk moet nu geverbaliseerd en gepenaliseerd worden”, stelt topman Hans Maertens.

North Sea Port meldt woensdagavond laat in een persbericht dat het over “alle juridische middelen” beschikt om op te treden tegen mogelijke blokkades door tractoren in en rond het havengebied in Gent, “met inbegrip van een juridische beschikking om blokkades op te heffen.