Einde van vegetarische worst en groenteburger?

In april vorig jaar sprak de Landbouwcommissie van het Europees Parlement zich al uit over de kwestie. Met 25 stemmen tegen 6 werd er beslist dat plantaardig voedsel niet langer aangeduid mag worden met benamingen die verwijzen naar dierlijke producten. Denk aan groenteburger, tofusteak, vegetarische kipspiesjes, maar ook sojamelk of veganistische yoghurt. Dat zou volgens de commissie misleidend zijn voor de consument. Het alternatief? Sojasap bijvoorbeeld, of een groentetaartje.

Het verbod is echter nog niet definitief. Eerst moet het hele Europese Parlement zich nog uitspreken over de zaak. Midden oktober is er een stemming gepland. Die gaat over een heel landbouwplan, maar de ‘groenteburger’-kwestie belooft een van de meest discutabele punten te worden. Enerzijds is er het oordeel van de Landbouwcommissie, anderzijds spreken grote voedingsbedrijven van oneerlijke concurrentie, als zo’n verbod er komt.

Door de stemming wil het Europees Parlement vooral een einde maken aan de verschillende wetgevingen in de lidstaten. In Frankrijk zijn ‘quorn gehakt’ en ‘veganistische kaas’ bijvoorbeeld al sinds 2018 verboden. Wie dergelijke valse vleesnamen toch op de verpakking of de menukaart zet, riskeert een boete tot 300.000 euro.

In ons land is er nog ruimte voor interpretatie. In 2015 oordeelde het Hof van Beroep in Brussel dat Alpro moest stoppen met “variatie voor yoghurt” op haar sojaproducten te zetten. Vandaag mag Albert Heijn nog wel veganistische producten aanprijzen als “plantaardige alternatieven voor yoghurt”. De Belgische Confederatie van de Zuivelindustrie (BCZ) tikte onlangs ook het Nederlandse Abbot Kinney op de vingers, omdat het bedrijf ‘vegan yoghurt’ verkocht. “Melk is een van de specifieke kenmerken om te kunnen spreken over yoghurt”, zegt Renaat Debergh van BCZ. “Hetzelfde geldt voor kaas, melk, room, enzovoort. Wij hebben niets tegen vegan-producten, maar het moet wel duidelijk zijn voor de consument.” Abbot Kinney besloot deze week om enkel nog ‘yog’ te verkopen, en niet langer yoghurt.

Wat de vleesnamen betreft, is er in ons land nog meer speelruimte. In de wetgeving staat enkel dat de consument niet misleid mag worden door de informatie op de verpakking. Vorige week zat FOD Financiën rond de tafel met tal van voedingsbedrijven, om de puntjes op de i te zetten. “Het ging om een eerste verkennend gesprek, om aan te geven hoe onze diensten de wetgeving interpreteren en controleren”, zegt Chantal De Pauw van FOD Financiën.

Een specifiek verbod lijkt in ons land niet meteen aan de orde. Toch is dat waar de Landsbond der Beenhouwers al jaren voor pleit. “In 1990 kreeg ik een boete omdat ik een kippenburger verkocht, omdat een burger enkel gemaakt kon worden van dieren met vier poten”, zegt voorzitter Ivan Claeys. “Vandaag zijn er overal groenteburgers, en daar wordt niet tegen opgetreden. Als vlees dan toch zo slecht is, moeten die producenten van vegetarische voedingswaren er ook niet naar verwijzen. Een vegetarische boulet is geen boulet, dat is een bol groenten. Dan moeten ze het ook zo maar noemen.”

De vzw EVA (Ethisch Vegetarisch Alternatief) spreekt echter van een non-discussie. “De namen zouden verwarrend zijn, maar er zijn nooit klachten van consumenten”, zegt Nena Baeyens van EVA vzw. “Deze discussie leidt enkel de aandacht af van wat echt nodig is, namelijk een voedselbeleid met meer aandacht voor plantaardig voedsel, om zo een antwoord te bieden op de klimatologische uitdagingen.”