Corona crisis: maatregelen en vragen voor landbouw, tuinbouw, en zeevisserij

1. Crisismaatregelen Agentschap Innoveren & Ondernemen

Door de coronacrisis lijd ik financieel verlies. Voor welke crisismaatregelen kom ik in aanmerking?

De crisismaatregelen voor ondernemingen worden op Vlaams niveau gecentraliseerd bij VLAIO. Lees hieronder waar je voor in aanmerking komt. VLAIO heeft ook een speciale infolijn opgericht: bel 0800 20 555 tussen 9 en 12 uur en tussen 13 en 17 uur (op vrijdag tot 16 uur).

Voldoet u aan alle voorwaarden, dan heeft u recht op een hinderpremie. Land- en tuinbouwbedrijven die voorzien in detailhandel, recreatie of horeca-activiteiten kunnen een beroep doen op de hinderpremie van 4.000 euro. Het gaat dan bijvoorbeeld om een hoeveterras, boerenmarkt of bloemenkwekerij met verkoop aan particulieren die gesloten zijn. Hoevewinkels die voedingsproducten zoals zuivel, vlees of groenten verkopen mogen openblijven want dit zijn essentiële diensten. De corona hinderpremie bedraagt 4.000 euro voor bedrijven met een fysieke inrichting die verplicht volledig moeten sluiten. Vanaf 6 april 2020 tot het einde van de coronamaatregelen geldt dat alle ondernemingen en zelfstandigen die tot en met 5 april de corona-hinderpremie hebben gekregen, automatisch 160 euro krijgen per verplichte sluitingsdag die samenvalt met een normale openingsdag, zoals die van toepassing was voor 14 maart 2020. Wie recht had op de corona-hinderpremie, hoeft daarvoor dus geen nieuwe aanvraag te doen. Als de verplichte sluitingsmaatregelen worden opgeheven, wordt de rekening gemaakt en wordt het bedrag vanaf 6 april tot het einde van de maatregelen in één keer betaald. Wanneer dat precies zal gebeuren, is nog niet duidelijk. De corona-hinderpremie is belastingvrij.
Deze premie wordt uitbetaald door het Agentschap Innoveren en Ondernemen.
Meer informatie over de hinderpremie vindt u op de website van het Agentschap Innoveren en Ondernemen.

Voldoet u niet aan de voorwaarden voor de hinderpremie, dan heeft u recht op een compensatiepremie bij een omzetverlies van -60% in de periode tussen 15 maart 2020 en 30 april in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. Deze premie wordt ook uitbetaald door het Agentschap Innoveren en Ondernemen. Meer informatie vindt u op https://www.vlaio.be/nl/begeleiding-advies/moeilijkhedencoronavirus/specifieke-maatregelen-mbt-het-coronavirus/coronavirus

Naast de hinder- en compensatiepremie heeft VLAIO ook het overbruggingsrecht als u zelfstandige in hoofdberoep bent: https://www.vlaio.be/nl/subsidies-financiering/subsidiedatabank/overbruggingsrecht-voor-zelfstandigen-coronavirus

Neem ook een kijkje in onze subsidiewijzer.

Zie ook: Maatregelen land- en tuinbouw door Coronacrisis (Agentschap Innoveren en Ondernemen).

2. Maatregelen Departement Landbouw en Visserij

Welke maatregelen neemt het Departement Landbouw en Visserij?

• Er werd een VLIF-waarborgregeling ingevoerd van maximaal 80 procent van het subsidiabele kredietbedrag voor landbouwbedrijven met brutobedrijfsresultaat van minimaal 40.000€ per bedrijfsleider. Meer info op VLIF-waarborgregeling Covid19.

• Het Departement Landbouw en Visserij betaalt ook de lopende VLIF-investeringsdossiers versneld uit. 

• Bepaalde administratieve verplichtingen worden versoepeld: u kunt uw verzamelaanvraag indienen tot 15 mei 2020, in plaats van 30 april. Zie ook: uitstel datums verzamelaanvraag 2020
• De uiterste datum om een overname te melden is daardoor ook verschoven naar 5 mei 2020.
• Volmachten regelen doet u liefst vóór 12 mei.
• Ook voor de equivalente maatregelen in verband met het mestactieplan geldt 15 mei in plaats van 30 april.

Voor de zuivelsector wordt de verplichte ophaaltermijn van twee dagen van AA-melk verlengd naar drie dagen. Dit is ook de maximale tussentijd tussen twee ophalingen van ‘standaard’ melk. (Ministrieel Besluit Vlaamse Regering dd. 27/03/2020)

• De dossiers van de droogte van 2018 worden versneld uitbetaald. Deze droogte werd in november 2018 door de Vlaamse regering als landbouwramp erkend. In totaal werden door landbouwers 12.007 tegemoetkomingsaanvragen ingediend in de periode van 29 oktober 2018 tot 28 februari 2019. De dossiers worden behandeld in 2019 en de eerste helft van 2020. Elke maand wordt voor de afgewerkte dossiers, een beslissing tot schadevergoeding verstuurd. Landbouwers hebben een maand de tijd om hiertegen bezwaar in te dienen – dan wordt het dossier opnieuw onderzocht. Indien geen bezwaar wordt ingediend wordt het dossier in de betaalprocedure gebracht. Midden januari 2020 was reeds 99,2 miljoen uitbetaald aan 7.527 landbouwers en hadden al 7.665 landbouwers een beslissing tot schadevergoeding ontvangen (Persbericht dd 13/1/2020). Ondertussen hebben opnieuw 1.600 landbouwers een beslissing tot schadevergoeding ontvangen. In de eerste helft van april zullen nog bijkomend 1.080 landbouwers een beslissing tot schadevergoeding ontvangen. De overblijvende 1.670 dossiers worden grotendeels in de periode april en mei verwerkt. Het grootste deel van de dossiers zal uitbetaald zijn eind juli.

• De gegevens rond de droogte van de zomer van 2019 werden in januari en februari 2020 verwerkt.

Tot slot blijft de Vlaamse overheid er bij Europa op aandringen om crisismaatregelen te activeren en zo de schade in land- en tuinbouw en visserij deels te vergoeden. Zodra hier nieuws is, brengen we u op de hoogte.

3. Noodfonds sierteelt

Omdat de sierteelt bijzonder zwaar getroffen is, komt er een noodfonds voor de sierteeltsector. Momenteel is nog niet beslist hoe dat noodfonds eruit zal zien. We raden siertelers aan zoveel mogelijk bewijsstukken de financiële verliezen bij te houden. Zodra er meer informatie bekend is, vindt u die op deze website.

Ik ben sierteler. Wat kan ik nu al doen om later een aanvraag bij het Noodfonds in te dienen?

• Op dit moment kan het Departement Landbouw en Visserij nog geen vaststellingen komen doen. Er is immers nog niet beslist welke maatregelen in het noodfonds zullen zitten, en ook over de uitvoering is nog niets beslist. Als het departement op dit moment dus niet ingaat op de vraag tot vaststelling, brengt dit geen stilzwijgend akkoord met zich mee.
• Leg ondertussen een dossier van bewijzen aan:
  • Verzamel zo veel mogelijk bewijsstukken. Neem foto’s en/of video’s (bij voorkeur met datumregistratie).
  • Bewaar grondstoffenverklaringen, afzet vernietigd plantenmateriaal op eigen gronden en/of gronden van derden via burenregeling.
  • Bewaar facturen van afzet naar compostering/vergisting.
  • Houd zeker cijfers van de onverkochte hoeveelheden door veilingen bij.
  • …

Ik heb een tekort aan werkkrachten, bijvoorbeeld om mijn oogst binnen te halen, wat nu?

De bevoegde overheden hebben extra mogelijkheden geopend: een verlenging van het maximum aantal toegelaten dagen seizoensarbeid, combinatie van tijdelijke werkloosheid, brugpensioen en personen in tijdskrediet of loopbaanonderbreking met activiteit in land- en tuinbouw (met behoud van 75% van hun daguitkering), studentenjobs zonder impact op jaarlijks quotum toegelaten uren, …

Minister Crevits lanceerde een nieuwe website om land- en tuinbouwers en werkzoekenden te matchen: www.vdab.be/helpdeoogst
Land- en tuinbouwers en veilingen die helpende handen zoeken, kunnen op deze website opgeven welke hulp ze zoeken. Gebruik je hierbij de #COVID19-hashtag dan zijn je vacatures extra snel terug te vinden door de werkzoekenden in deze coronatijden. VDAB let hier ook extra op en contacteert ook zelf werkzoekenden om hier een match te vinden.

Ook de beroepsorganisaties hebben initiatieven genomen. Zo heeft BB de website https://www.werkers.be gelanceerd waar mensen in tijdelijke werkloosheid en landbouwers die werkkrachten zoeken, elkaar kunnen vinden. ABS heeft het e-mailadres Emailhelpendehanden@absvzw.be aangemaakt, waar geïnteresseerden in een tijdelijke job in de landbouwsector zich kunnen aanmelden.

5. Opleidingen fytolicentie

Ik ben als teler verplicht een aantal opleidingen voor mijn fytolicentie te volgen, maar ik kan die nu niet volgen door de maatregelen in het kader van de coronacrisis. Wordt die periode verlengd?

Een eventuele verlenging wordt door de federale overheid beslist. Neem hiervoor contact met de FOD Volksgezondheid op het e-mailadres Emailfytolicentie@health.fgov.be.

Verzamelaanvraag 2020

De uiterste indieningsdatum voor de verzamelaanvraag 2020 is uitgesteld tot 15 mei, zie het nieuwsbericht over de verlenging van de indieningsdatum. De uitbetalingstermijnen van de voorschotten directe steun aan de landbouwers, die gebeuren voor het jaareinde, komen hier niet in het gedrang.

Uitstel van de uiterste indieningsdatum van 30 april naar 15 mei, betekent ook dat voor het activeren van betalingsrechten, voor aanvragen LV-agromilieumaatregelen, bio-hectaresteun en aanplantsubsidie boslandbouw, de percelen op 15 mei in gebruik moeten zijn bij de landbouwer. Landbouwers die de verzamelaanvraag al indienden met A-percelen die overgenomen worden door een andere gebruiker tussen 30 april en 15 mei, kunnen deze percelen dus niet meer gebruiken voor het activeren van betalingsrechten of voor aanvragen van agromilieu, bio-hectaresteun of boslandbouw. Landbouwers en consulenten kunnen de overnamedatum bij de gebruiker voor de hoofdteelt uiteraard wel nog aanpassen met een wijziging op e-loket. Consulenten kunnen deze dossiers gemakkelijk terugvinden via het ‘zoeken’-scherm van de verzamelaanvraag.

Daarnaast heeft dit uitstel ook gevolgen voor alle aanvragen die van de uiterste indieningsdatum afhankelijk zijn. Voor deze aanvragen verandert de uiterste datum ook naar 15 mei:

• Aanvragen premie jonge landbouwer
• Aanvragen brede weersverzekering
• Aanvragen betalingsrechten uit reserve
• Indienen overdracht van betalingsrechten
• Aangifteplicht in het kader van het Mestdecreet

De vermindering met 1% per werkdag vertraging van alle rechtstreekse steunbedragen waarvoor de verzamelaanvraag dient als betalingsaanvraag, begint vanaf 16 mei. Bij indiening van de verzamelaanvraag na 9 juni is geen uitbetaling van steun meer mogelijk.

De uiterste wijzigingsdatum van de verzamelaanvraag is verplaatst van 31 mei naar vrijdag 12 juni, zie het nieuwsbericht over de verlenging van de wijzigingsdatum. Dit betekent dat eventuele openstaande of bijkomende overlappingen van percelen en incoherenties nog kunnen aangepast worden tot 12 juni.

Na het indienen van de verzamelaanvraag hebben landbouwers en consulenten nog tijd tot en met 12 juni om wijzigingen in te dienen zonder verlaging van de uitbetaling, op voorwaarde dat de verzamelaanvraag zelf tijdig was ingediend.

Verder is 12 juni ook de uiterste datum voor:

• Toevoegen van Ecologisch aandachtsgebied (EAG). Er kan maximaal EAG geactiveerd worden als op 12 juni aangegeven is in de verzamelaanvraag.
• Oplossen van grafische overlappingen zonder korting.
• Oplossen van incoherenties in het dossier zonder korting.

De peildatum om te bepalen wat de hoofdteelt is en wie een perceel in gebruik heeft voor de hoofdteelt, blijft 31 mei. Deze datum is onder meer belangrijk in het kader van de brede weersverzekering.

• Kom niet naar de provinciale buitendiensten of het hoofdbestuur. Alle gebouwen van de Vlaamse overheid zijn sowieso gesloten voor externen.

• Stel uw vragen in de eerste plaats via mail, indien dat echt niet lukt kan u ons telefonisch contacteren.

• Dien uw aanvragen of documenten digitaal in, eventueel ingescand, maar dus niet op papier.

Ook de visserij draagt bij tot de garantie van voedselvoorziening, en de personen die hierin werken mogen zich vrijelijk bewegen (rekening houdend met de algemene voorschriften). Op een klein aantal vaartuigen na, die er zelf voor kiezen niet meer uit te varen omdat hun product momenteel minder gegeerd is, ligt geen enkel vaartuig volledig stil. De sector kiest er bewust voor om minder vaartdagen te hebben, en zo minder aanvoer te creëren waardoor de prijszetting positief blijft en de voedselbevoorrading blijft gegarandeerd. De aanvoer wordt m.a.w. dus afgestemd op de vraag.

Meer informatie: Departement Landbouw en Visserij > Visserij.

Aanpassingen dienstverlening Departement Landbouw en Visserij

Kan ik nog een beroep doen op de diensten van het Departement Landbouw en Visserij?

Onze dienstverlening blijft gegarandeerd, maar om elk besmettingsrisico te vermijden werken we zo veel mogelijk digitaal. Poststukken worden behandeld, maar we vragen begrip voor eventuele kleine vertragingen. U kunt ons bereiken via e-mail en telefoon of via het contactformulier op onze website.

Voert het departement nog controles en bedrijfsbezoeken uit?

Bedrijfsbezoeken en controles worden tot een minimum beperkt. Er wordt op voorhand contact opgenomen met het bedrijf. We zetten zoveel mogelijk in op administratieve controle, maar controles op percelen blijven wel doorgaan. Niet-essentiële bedrijfsbezoeken of controles, bv. om informatie te verstrekken of andere, worden uitgesteld naar later.

Worden er nog studiedagen georganiseerd?

Alle studiedagen worden geannuleerd tot tegenbericht.

Kan ik nog import- en exportcertificaten aanvragen?

De dienstverlening voor certificaten wordt licht aangepast, maar blijft wel gegarandeerd. Voor meer info, zie Corona: dienstverlening voor certificaten licht aangepast maar gegarandeerd.

Kan ik mijn bio-importcertificaten nog laten controleren?

De controle van de bio-importcertificaten gebeurt nu volledig elektronisch via Traces. Meer informatie op de webpagina Bio > Import.

Worden er nog biocontroles uitgevoerd?

De erkende bio-controleorganen garanderen (binnen de mate van het mogelijke) de controles en bijhorende certificering. Waar mogelijk worden controles op afstand (remote auditing) uitgevoerd. Voor meer vragen kan u terecht bij uw controleorgaan. Voor overige vragen i.v.m. biocontroles kan u steeds terecht bij Emailbio@lv.vlaanderen.be.

Kan ik nog een beroep doen op het zaadlabo in Merelbeke?

Het zaadlabo blijft operationeel, maar om de verplichte sociale afstand te respecteren wordt de bezetting in het labo beperkt. De analysecapaciteit zal dus een stuk lager liggen waardoor de gemiddelde analysetermijn iets langer zal duren.

Veelgestelde vragen over uw landbouwactiviteit

Als land- of tuinbouwer zorgt u voor de voedselvoorziening. U mag uw activiteiten onverminderd voortzetten mits inachtneming van de gezondheidsvoorschriften (social distancing, handen wassen, …).

Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen landbouwers in hoofd- of bijberoep. Zowel landbouwers in hoofdberoep als landbouwers in bijberoep staan in voor onze voedselproductie en zijn dus prioritair. Ze mogen dan ook hun velden gaan bewerken.

Ja, dat mag. De overheid heeft een speciaal vignet gemaakt, zodat u vlot de grens over kan. Alle info en het vignet zelf vindt u op onderstaande linken.

Zie ook: 

• Info grensoversteek Duitsland, Frankrijk, Luxemburg en Nederland
• Extra info grensoversteek Nederland

Voor zover partnerdiensten zoals loonwerk de essentiële sectoren in staat stellen om hun diensten aan de bevolking te blijven leveren, mogen ze hun diensten blijven aanbieden, maar enkel B2B, in het kader van hun bestaande commerciële relaties. Meer info op de site van de federale overheid https://www.info-coronavirus.be/nl/faq.   

U doet er wel goed aan de overeenkomst die u met de landbouwer hebt als bewijs mee te nemen. Als u geen schriftelijke overeenkomst hebt opgemaakt, lijkt het aangewezen die alsnog op schrift te zetten als bewijs bij een eventuele controle. Dat zal het zowel voor u als voor de controlerende instanties vergemakkelijken.

Zie ook:

• 10 tips voor een veilige werkplek - organiseer je voor de toekomst (VLAIO)
• PDFVeilig aan het werk, generieke gids om de verspreiding van COVID-19 op het werk tegen te gaan en bedrijven te (her-)opstarten (Groep van 10)
• Federale website over corona
• Vlaamse website over corona
• Federaal Voedselagentschap voor de veiligheid van de voedselketen: Coronavirus (Covid-19): Informatie voor bedrijven in de voedselketen en dierenartsen
• Richtlijnen in verband met onze natuurgebieden (Agenschap Natuur en Bos)