Bij visfraude krijgt u in plaats van kabeljauwfilet of tongrolletjes een goedkopere vissoort voorgeschoteld in een restaurant, warenhuis of viswinkel. De ‘valse vis’ is versneden of verwerkt waardoor u het verschil met de dure vis niet meer ziet. Daar komt verandering in. Het Belgische Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (Ilvo) ontwikkelde binnen het Europese project Seafood Tomorrow een nieuwe, betrouwbare DNA-databank van 42 commerciële vissoorten.
‘Dankzij de databank en de methodiek die wij mee hebben uitgewerkt, kunnen controleurs met DNA-stalen valse vis ontmaskeren’, zegt Greet Riebbels van het ILVO. ‘Zelfs als de vis sterk verwerkt is in bijvoorbeeld een kant-en-klare maaltijd, kunnen we in het labo nog altijd de identiteit van de vis achterhalen door de DNA-sequentie te vergelijken met de databank. We steken het staal in een machine en zien precies welke vis het is.’
Onderzoekers van het Ilvo verzamelden als steekproef 132 stalen kabeljauw en 41 stalen tong om te kijken of er sprake was van fraude. De 173 stalen werden vooral in West-Vlaanderen en de regio rond Gent verzameld, en bij verschillende segmenten van de visketen: van import en groothandel tot detailhandel en horeca.
‘Drie van de 132 stalen kabeljauw bleken een andere vissoort te zijn, zo’n 2 procent’, zegt onderzoeker Dumas Deconinck. ‘Het ging om alaskapollak, schelvis en koolvis. Van de 41 stalen noordzeetong bleken er liefst zeven van een andere vis te zijn, wat neerkomt op 17 procent fraude. Het ging twee keer om Japanse schar en in de andere gevallen om Senegalese tong, tropische tong, tongschar, northern rock sole en zelfs de Aziatische kweekvis panga.’
Brede controle
‘Belangrijk is dat deze cijfers niet tonen waar precies gefraudeerd wordt’, zegt Greet Riebbels. ‘De valse vis in de supermarkt kan bijvoorbeeld ook bij de import, groothandel of in de verwerking verwisseld zijn. De studie toont aan dat visfraude overal in de keten kan zitten, en dat er dus een brede controle nodig is. Hoewel er niet direct een gevaar is voor de volksgezondheid, kunnen mensen met allergieën bijvoorbeeld problemen krijgen als hun vis verwisseld wordt.’
