ChickenStress projectcoördinator Dr. Tom Smulders (Newcastle University UK), expert in de evolutionaire neurowetenschappen: “Na de afschaffing van de batterijsystemen ontdekten we in de alternatieve productiesystemen onverwacht nieuwe, ernstige dierenwelzijnsproblemen. Die willen we nu heel breed aanpakken. De burger vraagt naar de best mogelijke levensomstandigheden voor kippen.”
Dierenwelzijn gaat samen met productiviteit
Eerdere studies toonden de ernstige dierenwelzijnsproblemen in scharrelstallen en systemen met vrije uitloop (twee alternatieven voor legbatterijen). Meer hennen lopen pijnlijke borstbeenbreuken op. Tijdens het buitenlopen raken meer kippen geïnfecteerd door pathogenen. En de kans dat kippen aan kannibalisme doen of elkaars veren pikken, neemt toe. Een uitbraak van verenpikken kost aan een bedrijf gemakkelijk 5 % meer vroegtijdige sterftes. Aan de andere kant is bekend dat hennen zonder fracturen méér leggen, grotere eieren produceren, en minder voer en water consumeren. “Het is dus duidelijk dat verbeterd kippenwelzijn kan leiden tot minder productieverliezen”, zegt Frank Tuytens (ILVO). “Daarom hebben we oplossingen nodig die ervoor zorgen dat Europa haar voorsprong behoudt op vlak van verbeterd dierenwelzijn.”
Fundamenteel onderzoek rond stressrespons
Via een aantal doctoraten wil het project ChickenStress te weten komen hoe de stressrespons gereguleerd wordt in het vogelbrein. En hoe de genetica, de vroege leefomgeving, en de huidige leefomgeving van de legkip haar chronische stress kan reduceren. ILVO neemt daarbij het werkpakket ’factor leefomgeving, toegespitst op vrije uitloop-kippen’ voor zijn rekening: In welke mate bestaan er correlaties tussen enerzijds de omstandigheden tijdens het uitbroeden van de eieren en tijdens de eerste opfokfase van de kuikens en anderzijds het uiteindelijk gebruik van de buitenzone en het dierenwelzijn van de kip? En kunnen we aan de hand van neurobiologische merkers meten hoe zowel vroege als latere levensomstandigheden de stressbestendigheid van de kip beïnvloeden?
Wetenschappers én bedrijven uit de pluimveesector in samenwerking
Het ChickenStress European Training Network (ETN) wil voor en mét de eierproducenten de best mogelijke dierenwelzijns-standaarden uitwerken. De onderzoekers noemen het uniek dat daarbij de experts in neurologie, fysiologie en ethologie (hier: gedrag van vogels en pluimvee) samen aan het werk gaan met vier grote spelers uit de pluimvee-industrie, waaronder Hendrix Genetics en Vencomatic. “De volledige levenscyclus van de eierproductie komt aan bod. Op die manier garanderen we dat er ook concreet bruikbare kennis ontstaat, die niet enkel binnen de academische wereld blijft maar die ook de industrie, de overheidsinstellingen en het grote publiek bereikt. “ zegt Smulders.
Marie Curie: internationale uitwisselingen van de doctoraatsstudenten
Het ChickenStress-project wordt financieel ondersteund door het Europese Marie Curie Training en Netwerk-programma (MSCA ETN). Typerend aan deze financieringsvorm voor wetenschappelijk onderzoek is de verplichte internationale uitwisseling. De 14 jonge onderzoekers die op de werkpakketten in de verschillende Europese onderzoekscentra worden gezet worden gestimuleerd om in een ander land hun doctoraat te behalen. ILVO onderzoeker Frank Tuyttens zal bijvoorbeeld hoofdpromotor zijn van een Canadese doctoraatsstudent (die ingeschreven zal zijn aan de faculteit Diergeneeskunde van UGent) en medepromotor van twee andere doctorandi met een buitenlandse hoofdpromotor. Nog een andere jonge onderzoeker komt op ILVO ook een stage doen. “Voor hen wordt een multidisciplinaire opleidingsomgeving voorzien die hen zal voorbereiden op carrières in de academische, beleids-, of industriesector.”
