Goedkeuring en instelling van het landinrichtingsproject Moervaartvallei'

De Vlaamse Regering,
Gelet op het decreet van 28 maart 2014 betreffende de landinrichting, artikel 3.1.1;
Gelet op het akkoord van de Vlaamse minister, bevoegd voor de begroting, gegeven op 23 mei 2018;
Overwegende dat de Vlaamse Regering op 3 april 2009 akte heeft genomen van het eindvoorstel van de gewenste ruimtelijke structuur en het uitvoeringsprogramma voor de buitengebiedregio Waasland en van de adviezen van gemeenten, provincies en belangengroepen en de beleidsmatige herbevestiging van de bestaande gewestplannen voor circa 29.000 ha agrarisch gebied en een operationeel uitvoeringsprogramma heeft goedgekeurd;
Overwegende dat de Vlaamse Regering op 3 april 2009 de Vlaamse minister, bevoegd voor de landinrichting en het natuurbehoud, heeft gelast de Vlaamse Landmaatschappij de opdracht te geven een ontwerp van planprogramma op te stellen voor de Moervaartvallei in de zin van artikel 5 van het besluit van de Vlaamse Regering van 28 mei 2004 betreffende de procedure tot opmaak van landinrichtingsprojecten;
Overwegende dat met de goedkeuring van het decreet van 28 maart 2014 betreffende de landinrichting en van het besluit van de Vlaamse Regering van 6 juni 2014 betreffende de landinrichting de procedure van landinrichting veranderd is; dat voor nieuwe projecten niet langer sprake is van het opstellen van een planprogramma maar van het uitvoeren van een onderzoek naar de opportuniteit en de haalbaarheid van een landinrichtingsproject;
Overwegende dat de Vlaamse minister, bevoegd voor de landinrichting en het natuurbehoud, op 6 december 2016 aan de Vlaamse Landmaatschappij de opdracht heeft gegeven om de opportuniteit en de haalbaarheid van een landinrichtingsproject `Moervaartvallei' te onderzoeken;
Overwegende dat op basis van het vermelde onderzoek, het landinrichtingsproject `Moervaartvallei', wordt voorgesteld;
Overwegende dat het voorstel van landinrichtingsproject `Moervaartvallei' is opgenomen als bijlage 1 bij dit besluit;
Overwegende dat landinrichting tot doel heeft de afstemming en de toepassing op geïntegreerde wijze van instrumenten en de uitvoering van maatregelen die gericht zijn op het behoud, het herstel en de ontwikkeling van functies en kwaliteiten van de ruimte; dat het decreet van 28 maart 2014 betreffende de landinrichting instrumenten bevat inzake inrichting, beheer en verwerving; dat landinrichting een gestructureerd overleg- en uitvoeringsmodel biedt dat maatregelen waarbij de verschillende beleidsniveaus (Vlaams, provinciaal, gemeentelijk) en andere partners zijn betrokken kan integreren en afstemmen;
Overwegende dat het belangrijk is dat de volledige met het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan `Moervaartvallei fase 1' bereikte consensus over de open ruimte functies in het projectgebied op het terrein gerealiseerd wordt, omdat anders het bereikte evenwicht tussen landbouw en natuur én de rechtszekerheid voor de Gentse Zeehaven in het gedrang komt;
Overwegende dat de lopende, geprogrammeerde of wenselijke projecten m.b.t. inrichting en beheer van de open ruimte aantonen dat het ambitieniveau voor de kwaliteit van de open ruimte in het projectgebied hoog ligt voor alle open ruimte functies in het gebied, waarbij de beschermingsstatuten voor natuur en onroerend erfgoed een sturende factor zijn voor de realisatie van deze ambities en waarbij vooral ook een grondbeleid nodig is, enerzijds om de toekomstmogelijkheden voor de landbouw te bevorderen en anderzijds om de natuurgebieden optimaal in te richten;
Overwegende dat de instelling van het landinrichtingsproject `Moervaartvallei' om de volgende redenen een meerwaarde betekent voor het gebied:
- landinrichting heeft een gestructureerd overleg- en uitvoeringsmodel dat de noodzakelijke inrichtingsmaatregelen kan integreren en afstemmen zodat geïntegreerde ontwerpen kunnen worden opgemaakt voor op het terrein realiseerbare ingrepen;
- in het kader van de landinrichting kan een grondenbank opgezet worden om de nodige grondverwerving te realiseren om de noodzakelijke inrichtingsmaatregelen mogelijk te maken;
Overwegende dat het landinrichtingsproject `Moervaartvallei' voldoet aan het doel van landinrichting, vermeld in artikel 1.1.3 van het decreet van 28 maart 2014 betreffende de landinrichting, omdat het de uitvoering tot doel heeft van maatregelen die gericht zijn op:
- het behouden van de functies en de kwaliteiten van de ruimte in het projectgebied, door:
- het behouden van ontwikkelingsmogelijkheden van de landbouw;
- het behouden van erfgoedwaarden;
- het behouden van natuurwaarden;
- het herstellen van de functies en kwaliteiten van de ruimte in het projectgebied, door:
- het herstellen van natuurwaarden;
- het herstellen van erfgoedwaarden;
- het verbeteren van de waterkwaliteit;
- het ontwikkelen van de functies en de kwaliteiten van de ruimte in het projectgebied, door:
- het verbeteren van de mogelijkheden van efficiënt oppervlaktewaterbeheer;
- het ontwikkelen van een aaneensluitend landbouwgebied met hoofdfunctie landbouw;
- het ontwikkelen van nieuwe natuur in de gebieden met hoofdfunctie natuur;
- het ontwikkelen van een recreatief netwerk voor de Moervaartvallei;
- het zichtbaar maken van en communiceren over de erfgoedwaarden in het projectgebied en het belang ervan;
Overwegende dat het voorstel van landinrichtingsproject `Moervaartvallei' de volgende doelstellingen heeft:
- het vrijwaren van de toekomstmogelijkheden van de land- en tuinbouw in het projectgebied, door het realiseren van de consensus die in het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan `Moervaartvallei fase 1' werd bereikt over de open ruimtebestemmingen in het projectgebied;
- het vrijwaren van de toekomstmogelijkheden voor de Gentse Zeehaven door het realiseren van de compensatie van verdwenen verboden te wijzigen vegetaties en invulling te geven aan het natuurluik van het strategisch plan Gentse Kanaalzone;
- het ontwikkelen van de hoofdfunctie natuur in de herbevestigde en de nieuwe natuurgebieden zoals afgebakend in het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan `Moervaartvallei fase 1';
- het ontwikkelen van de natuurwaarden in het gebied door gerichte aankoop en de inrichting van de in het gebied gelegen Speciale Beschermingszones in functie van de realisatie van instandhoudingsdoelstellingen;
- het verbeteren van de waterkwaliteit en het waterkwantiteitsbeheer in het projectgebied;
- het ontwikkelen van een inrichtings-, beheer- en communicatievisie voor de erfgoed- en de archeologische relicten in het projectgebied; deze visie dient ook te passen binnen de ruimere context van communicatie en positionering van de Moervaartvallei;
- het uitbouwen van het recreatief netwerk in het projectgebied met het provinciaal domein Puyenbroeck als centrale uitvalsbasis en de lokale dorpen als onthaalpoorten;
Overwegende dat het projectgebied van het voorstel van landinrichtingsproject `Moervaartvallei' de volgende delen omvat:
- het gebied van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan `Moervaartvallei fase 1';
- het gebied van het op te starten gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan `Moervaartvallei fase 2';
- het zuidelijk gebied van de aaneengesloten structuur van natuurgebieden Siesmeersbossen, Tussen de Twee Leden - Etbos, De Linie, De Vettemeers-bossen en Fondatie-Heernisse en de landbouwgebieden ten noorden van het Kanaal van Stekene;
Overwegende dat het projectgebied van het voorstel van landinrichtingsproject `Moervaartvallei' op het grondgebied ligt van de stad Gent, de gemeente Lochristi, de gemeente Wachtebeke, de gemeente Moerbeke, de stad Lokeren, de gemeente Stekene en de stad Sint-Niklaas; dat prioriteit wordt gegeven aan de inrichting van de bestemmingen uit het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan fase 1 en dat bijgevolg enkel maatregelen zijn uitgewerkt op het grondgebied van de stad Gent, de gemeente Wachtebeke en de gemeente Moerbeke, in nauw overleg met deze besturen;
Overwegende dat het projectgebied van het voorstel van landinrichtingsproject `Moervaartvallei' in een gebied ligt dat conform artikel 3.1.1 van het decreet van 28 maart 2014 betreffende de landinrichting als open ruimte kan worden beschouwd aangezien
- in het projectgebied de onbebouwde ruimte overweegt, aangezien zowel volgens het gewestplan als volgens het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan `Moervaartvallei fase 1' de bestemmingen van de open ruimte overheersen (agrarische, natuur-, bos- en recreatiegebieden) en er daarnaast slechts in zeer beperkte mate woongebied met landelijk karakter (Mendonk) en in beperkte mate ontginningsgebied voorkomt;
- de elementen van bebouwing die aanwezig zijn in het projectgebied landbouwbedrijven zijn of voormalige landbouwbedrijven die als private woning gebruikt worden of gebouwen gebonden aan de recreatieve functie van het provinciaal domein, en die bijgevolg inherent zijn aan open ruimte-bestemmingen;
- de infrastructuur aanwezig in het gebied aan de open ruimte gerelateerde infrastructuur is, zoals wegen, dijken en waterinfrastructuur;
Overwegende dat het voorstel van landinrichtingsproject `Moervaartvallei' bijdraagt tot het beleid van de Vlaamse Regering m.b.t.:
- omgeving, doordat het de mogelijkheid biedt om in het projectgebied de met het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan `Moervaartvallei fase 1' gemaakte keuzes voor de open ruimtegebieden, te realiseren;
- integraal waterbeleid, doordat op een geïntegreerde wijze het oppervlaktewaterbeheer in het projectgebied geoptimaliseerd wordt en de risico's op calamiteiten door overstromingen beter gestuurd en beheerst kunnen worden;
- landbouw, door het verzekeren van voldoende aaneengesloten oppervlakte landbouwgebied, een goede oppervlakte- en grondwaterkwaliteit en het aanbieden van een voldoende hoeveelheid kwalitatief water om landbouw mogelijk te houden in het projectgebied;
- natuurbehoud, door het realiseren van de instandhoudingsdoelstellingen voor de in het projectgebied gelegen Speciale Beschermingszones en het verbeteren van de natuurwaarden in de gebieden met hoofdfunctie natuur;
- erfgoed, door het beschermen, ontwikkelen en vrijwaren van het onroerend erfgoed in het projectgebied;
- archeologisch erfgoed, door het archeologisch erfgoed te consolideren of zichtbaar te maken;
- toerisme en recreatie, door het ontwikkelen van een kwalitatief recreatief netwerk met het provinciaal domein Puyenbroeck als knooppunt en met de dorpen aan de Moervaartvallei als onthaalpoorten;
Overwegende dat de programmacommissie, zoals gedefinieerd in artikel 3.2.1 van het vermelde decreet van 28 maart 2014, op 22 maart 2018 haar advies heeft gegeven over het voorstel van landinrichtingsproject `Moervaartvallei", zoals beschreven in het rapport van maart 2018 over het onderzoek naar de opportuniteit en de haalbaarheid van een landinrichtingsproject `Moervaartvallei'; dat op basis van het advies van de programmacommissie het voorstel van landinrichtingsproject niet hoeft aangepast te worden;
Overwegende dat in het voorstel van landinrichtingsproject `Moervaartvallei' de gegevens, vermeld in artikel 3.1.1.2, tweede lid, 3°, van het besluit van de Vlaamse Regering van 6 juni 2014, zijn opgenomen;
Op voorstel van de Vlaamse minister van Omgeving, Natuur en Landbouw;
Na beraadslaging,
Besluit :
Artikel 1. Het voorstel van landinrichtingsproject `Moervaartvallei', opgenomen in de bijlage die bij dit besluit is gevoegd, wordt goedgekeurd.
Het landinrichtingsproject `Moervaartvallei' wordt ingesteld.
Art. 2. De Vlaamse minister, bevoegd voor de landinrichting en het natuurbehoud, is belast met de uitvoering van dit besluit.
Brussel, 25 mei 2018.
De minister-president van de Vlaamse Regering,
G. BOURGEOIS
De Vlaamse minister van Omgeving, Natuur en Landbouw,
J. SCHAUVLIEGE

Bijlage. Voorstel van landinrichtingsproject `Moervaartvallei' als vermeld in artikel 1
LANDINRICHTINGSPROJECT `MOERVAARTVALLEI'
a) Doelstellingen van het landinrichtingsproject `Moervaartvallei'
Het landinrichtingsproject `Moervaartvallei' heeft als doel de uitvoering van maatregelen die gericht zijn op:
- het behouden van de functies en de kwaliteiten van de ruimte, door:
- het behouden van de ontwikkelingsmogelijkheden van de landbouw in het projectgebied;
- het behouden van de erfgoedwaarden in het projectgebied;
- het behouden van de natuurwaarden in het projectgebied;
- het herstellen van de functies en kwaliteiten van de ruimte, door:
- het herstellen van de natuurwaarden in delen van het projectgebied;
- het herstellen van de erfgoedwaarden in delen van het projectgebied;
- het verbeteren van de waterkwaliteit in het projectgebied;
- het ontwikkelen van de functies en de kwaliteiten van de ruimte, door:
- het verbeteren van de mogelijkheden van efficiënt oppervlaktewaterbeheer in het projectgebied;
- het ontwikkelen van een aaneensluitend landbouwgebied met hoofdfunctie landbouw;
- het ontwikkelen van nieuwe natuur in de gebieden met hoofdfunctie natuur;
- het ontwikkelen van een recreatief netwerk voor de Moervaartvallei;
- het zichtbaar maken van en communiceren over de erfgoedwaarden in het projectgebied gekoppeld aan recreatieve netwerken en communiceren over het belang van erfgoed in het projectgebied;
Het landinrichtingsproject `Moervaartvallei' heeft volgende doelstellingen:
- het vrijwaren van de toekomstmogelijkheden van de land- en tuinbouw in het projectgebied, door het uitvoeren van de consensus die in het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan `Moervaartvallei fase 1' werd bereikt over de afbakening van de landbouw- en natuurgebieden in het projectgebied;
- het vrijwaren van de toekomstmogelijkheden voor de Gentse Zeehaven door het realiseren van de compensatie van verdwenen verboden te wijzigen vegetaties en invulling te geven aan het natuurluik van het strategisch plan Gentse Kanaalzone;
- het ontwikkelen van de hoofdfunctie natuur in de herbevestigde en de nieuwe natuurgebieden zoals afgebakend in het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan `Moervaartvallei fase 1';
- het ontwikkelen van de natuurwaarden in het gebied door gerichte aankoop en de inrichting van de in het gebied gelegen Speciale Beschermingszones in functie van de realisatie van instandhoudingsdoelstellingen;
- het verbeteren van de waterkwaliteit en het waterkwantiteitsbeheer in het projectgebied;
- het ontwikkelen van een inrichtings-, beheer- en communicatievisie voor de erfgoed- en de archeologische relicten in het projectgebied; deze visie dient ook te passen binnen de ruimere context van communicatie en positionering van de Moervaartvallei;
- het uitbouwen van het recreatief netwerk in het projectgebied met het provinciaal domein Puyenbroeck als centrale uitvalsbasis en de lokale dorpen als onthaalpoorten.
b) Gebiedsafbakening van het landinrichtingsproject `Moervaartvallei'
Het projectgebied van het landinrichtingsproject `Moervaartvallei' omvat de volgende delen:
1. het gebied van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan `Moervaartvallei fase 1';
2. het gebied van het op te starten gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan `Moervaartvallei fase 2';
3. het zuidelijk gebied van de aaneengesloten structuur van natuurgebieden Siesmeersbossen, Tussen de Twee Leden - Etbos, De Linie, De Vettemeers-bossen en Fondatie - Heernisse en de landbouwgebieden ten noorden van het Kanaal van Stekene.
Het projectgebied is weergegeven op onderstaande kaart.

Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld
Het projectgebied heeft een oppervlakte van ca. 4.539 ha, en ligt op het grondgebied van de stad Gent, de gemeente Lochristi, de gemeente Wachtebeke, de gemeente Moerbeke, de stad Lokeren, de gemeente Stekene en de stad Sint-Niklaas.
Er wordt prioriteit gegeven aan de inrichting van de bestemmingen uit het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan fase 1 en bijgevolg zijn er enkel maatregelen uitgewerkt op het grondgebied van de stad Gent, de gemeente Wachtebeke en de gemeente Moerbeke, in nauw overleg met deze besturen.
c) Niet-limitatief overzicht van de partners die betrokken zijn bij de uitvoering van het landinrichtingsproject `Moervaartvallei'
Om het landinrichtingsproject `Moervaartvallei' te kunnen uitvoeren zullen minstens de volgende partners betrokken moeten worden bij de opmaak en de uitvoering van de landinrichtingsplannen:
- de Afdeling Maritieme Toegang (AMT) van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken, als verantwoordelijke voor de realisatie van de natuurcompensaties voor de Gentse Zeehaven en financierende partner van de grondverwerving voor deze natuurcompensaties;
- het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB), als verantwoordelijke voor de uitvoering van de instandhoudingsdoelstellingen in het projectgebied en als financierende partner voor de nodige maatregelen voor het realiseren van deze instandhoudingsdoelstellingen, als verantwoordelijke voor de verwerving, de inrichting en het beheer van een nog te bepalen deel van in het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan `Moervaartvallei fase 1' aangeduide groengebieden met een meerwaarde voor de Natura 2000 natuurdoelen;
- de Vlaamse Waterweg nv, als verantwoordelijke voor een duurzaam en dynamisch beheer van de bevaarbare Moervaart en de ernaast gelegen terreinen en als financierende partner voor een nog te bepalen deel van het deelgebied Kalvekant voor het realiseren van extra waterbuffering en natte natuur langs de Moervaart;
- de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) als verantwoordelijke voor het beheer en de inrichting van de onbevaarbare waterlopen van 1ste categorie in het projectgebied;
- het Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE), in functie van de bescherming, het beheer en de ontwikkeling van erfgoed-, landschaps- en archeologische waarden in het projectgebied;
- het Departement Omgeving, als verantwoordelijke voor het omgevingsbeleid;
- het Departement Landbouw en Visserij, als verantwoordelijke voor de uitvoering van het landbouwbeleid;
- de provincie Oost-Vlaanderen, als verantwoordelijke voor de verwerving, de inrichting en het beheer van een nog te bepalen deel van in het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan `Moervaartvallei fase 1' aangeduide groengebieden met een meerwaarde voor uitvoering van het groenbeleid in de ruimere omgeving van het provinciaal domein Puyenbroeck, als eigenaar van een deel van de gronden in het projectgebied, en als verantwoordelijke voor de uitwerking van het gebiedsgericht plattelandsbeleid;
- de stad Gent, als verantwoordelijke voor het gemeentelijk openbaar domein in het projectgebied, als verantwoordelijke voor de verwerving, de inrichting en het beheer van een nog te bepalen deel van in het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan `Moervaartvallei fase 1' aangeduide groengebieden met een meerwaarde voor uitvoering van het groenbeleid van de stad Gent;
- de gemeente Wachtebeke, als verantwoordelijke voor het gemeentelijke openbaar domein in het projectgebied;
- de gemeente Moerbeke, als verantwoordelijke voor het gemeentelijk openbaar domein in het projectgebied;
- North Sea Port, als verantwoordelijke voor de uitbouw van de natuurcompensatie voor de Gentse Zeehaven en als financierende partner voor de realisatie van een deel van het natuurluik uit het strategisch plan voor de Gentse Zeehaven;
- de polder van Moervaart en Zuidlede als beheerder van de onbevaarbare waterlopen in hun werkingsgebied van het projectgebied;
- de polder van Sinaai-Daknam als beheerder van de onbevaarbare waterlopen in hun werkingsgebied in het projectgebied.
d) Raming van de kosten van het landinrichtingsproject `Moervaartvallei', indicatie van de wijze van financiering van het landinrichtingsproject, en raming van de subsidies voor landinrichting die vermoedelijk uitgekeerd zullen worden voor het landinrichtingsproject en voor uitvoeringsinitiatieven als vermeld in artikel 3.4.2 van het voormelde decreet

Gezien om gevoegd te worden bij het besluit van de Vlaamse Regering van 25 mei 2018 tot goedkeuring en instelling van het landinrichtingsproject `Moervaartvallei'.
Brussel, 25 mei 2018.
De minister-president van de Vlaamse Regering,
G. BOURGEOIS
De Vlaamse minister van Omgeving, Natuur en Landbouw,
J. SCHAUVLIEGE