“Het is een drama. Mocht ik de prijsstijging volledig doorrekenen, niemand zou nog vanille-ijs komen kopen”, zegt Olivier Roland, ambachtelijk ijsmaker van De IJsster uit Gent. Net als wel meer collega’s zag hij zich gedwongen het voorbije anderhalf jaar meermaals zijn prijzen te verhogen. “Met zo’n 15 procent, maar meer durf ik écht niet. Dus ja, dat merk ik ook aan mijn winstmarge die beetje bij beetje wegsmelt. Niks aan te doen.”
Met prijzen van 600 euro en meer voor een kilogram is vanille zelfs duurder dan zilver. Dat wordt dezer dagen verhandeld tegen zo’n 445 euro per kilo. En dan te weten dat een kilo vanille in 2010 nauwelijks 10 euro kostte. “De prijs van vanille schommelt wel vaker”, zegt Frederick Deknudt, oprichter van de webshop Vanillestokjes.be. “Maar de voorbije jaren was de stijging onthutsend. Het begon met een rampzalig slechte oogst in 2016 op Madagaskar, waar driekwart van de vanille wereldwijd wordt geteeld. Het jaar nadien raasde er ook nog eens een verwoestende cycloon over het eiland.” Intussen blijft de vraag naar vanille groeien. “Vanille is een essentieel onderdeel bij de bereiding van tal van andere smaken, zoals chocolade of karamel. Een beetje échte vanille ondersteunt en verbetert alles wat het aanraakt.”
Dominique Persoone van ‘The Chocolate Line’ ziet nog een verklaring: “De boeren hebben de voorbije jaren te veel gespoten, waardoor de bestuiving nu manueel moet gebeuren, in plaats van door vliegjes. Ook dat drijft de prijzen op.” De Brugse chocolatier heeft een eigen plantage in Mexico, om zelf meer vat te houden op de kwaliteit en de prijzen. “Maar de oogst is nog niet voldoende, zodat ik ook elders moet bijkopen.”
Niet dat roomijs, koekjes en andere lekkernijen met vanille in de winkelrekken plots zoveel duurder zijn dan vroeger. “Er is heel veel goedkope synthetische vanille in omloop. Vergelijk het met een potje aardbeienyoghurt met alleen maar kleurstoffen en aroma’s, zonder één aardbei erin”, zegt Dominique Persoone.
En dat verschil, dat smaak je: “Ik schat dat 90 procent van alle vanille die de voedingsindustrie wereldwijd verwerkt, van synthetische aard is. Dergelijke vanille is vlak van smaak, natuurlijke vanille heeft veel meer nuances”, zegt Frederick Deknudt. “Er gaat niets boven échte vanille.”
Dat beaamt ook Roel Dekelver van Delhaize. “Voor onze huismerken werken wij bij voorkeur met natuurlijke vanille-extracten, maar tegelijk doen we er alles aan om onze prijzen zo scherp mogelijk te houden. Als er al een impact is, dan is die zeer miniem.” Omdat Delhaize, net als de ambachtelijke ijsmakers snijdt in zijn winstmarge? “Misschien omdat we beter onderhandelen.”
Het is nu bang afwachten hoe de oogst dit jaar zal zijn. Dat moet in juni duidelijk worden.
