Over het verbod op pulskorvisserij

De voorzitter

Mevrouw Vermeulen heeft het woord.

Voorzitter, op 6 januari 2018 heeft het Europees Parlement beslist dat er een volledig verbod moet komen op het vissen met de pulskortechniek. Daarmee volgt het Europees Parlement niet het advies van de Commissie visserij van het Europees Parlement. De visserijsector reageert verdeeld.

De pulskortechniek is geen algemeen aanvaarde techniek in de Europese wateren, maar mocht bij wijze van experiment toch worden toegepast. De Nederlandse vissers hebben gretig gebruikgemaakt van deze mogelijkheid. Momenteel zijn ruim tachtig vaartuigen met een pulskor uitgerust. In Vlaanderen zijn slechts twee vaartuigen met een pulskor uitgerust, om op garnalen te vissen.

Volgens sommige experten is het een veel milieuvriendelijkere methode. Anderen pleiten voor een verbod, omdat, volgens hen, de nieuwe techniek zo efficiënt is dat het visbestand dalende is.

Het resultaat van de stemming in het parlement betekent nu niet dat er onmiddellijk een einde komt aan de pulskorvisserij. Nu volgt een tripartiet overleg tussen de Europese Commissie, de Europese Raad en het Europees Parlement om uiteindelijk tot een akkoord te komen rond een nieuwe Europese verordening inzake technische maatregelen.

De minister van Nederland blijft volledig achter haar pulskorvissers staan. Zij zegt letterlijk dat ze 1-0 achter staan maar dat er nog niets verloren is.

Minister, welk standpunt zal Vlaanderen in het tripartiet overleg aanhouden?

In Vlaanderen wordt de techniek amper gebruikt, tenzij door een tweetal schepen voor het ophalen van garnalen. Wat zou een verbod voor hen betekenen?

Wat betekent het verbod voor verder wetenschappelijk onderzoek van het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) en de experimentele fase waarin de techniek zich bevindt?

Minister Schauvliege heeft het woord.

Collega, het is een thema dat u al lang en goed opvolgt.

De trilogen worden gehouden tussen de Europese Commissie, het Europees Parlement en de Europese Raad. Deze laatste is vertegenwoordigd door zijn voorzitter. Op dit ogenblik is dat Bulgarije. België, en dus ook Vlaanderen, is hier niet rechtstreeks bij betrokken, maar heeft natuurlijk een actieve inbreng bij het bepalen van het standpunt van de Raad.

Voor Vlaanderen is het belangrijk dat er verder kan worden geëxperimenteerd met deze pulstechnologie op voorwaarde dat er naast verder onderzoek naar de mogelijkheden voor selectiviteit in het kader van de aanlandingsplicht, ook gewerkt wordt rond de eventuele effecten op de bestanden en op het bodemleven en dat dit niet leidt tot ongelijkheid tussen onze vloot en een vloot met de puls.

We wensen zeker ook de langetermijneffecten te kennen vooraleer deze techniek op commerciële schaal wordt toegepast zodat, indien nodig, passende randvoorwaarden kunnen worden opgelegd.

Daarnaast is het voor Vlaanderen van belang dat deze technologie niet enkel in de Noordzee, maar ook in de westelijke wateren kan worden gebruikt. Ik wil hier toch nog eens benadrukken dat de standpunten van het parlement, de Commissie en de Raad nog verder onderhandeld moeten worden en dat deze dan omgezet worden in een finaal goedgekeurde tekst.

Collega Vermeulen, u vroeg ook naar de impact op de twee schepen met een vergunning voor garnaalpuls. Wel deze twee Vlaamse garnaalvaartuigen hebben een pulsvergunning voor de Zuidelijke Noordzee maar maken ook deel uit van een wetenschappelijk onderzoeksproject van ILVO. De amendementen laten volgens ons wel een opening voor onderzoek voor innovatief vistuig met bijhorende proefprojecten om ongewenste vangsten te vermijden.

En daarmee komen we ook aan uw derde vraag, naar de impact van het verbod voor verder wetenschappelijk onderzoek. Bij absoluut verbod van de puls situeren de belangrijkste gevolgen zich op het vlak van onderzoek naar het potentieel van deze techniek voor de Vlaamse visserij. De pulskor biedt namelijk een antwoord op de drie belangrijkste problemen van onze visserijsector: hoog brandstofverbruik, hoge teruggooi en aanlandplicht en intense bodemberoering. Bij een verbod van de pulstechniek zullen hier andere oplossingen voor moeten worden gezocht. Dit is het meest acuut wat betreft teruggooi en de invoering van de aanlandplicht.

Het net gestarte project Combituig van het Europees Fonds voor Maritieme Zaken en Visserij zoekt hier een oplossing voor met de traditionele boomkor, maar het potentieel is kleiner dan met de pulskor. Wat bodemberoering betreft heeft de traditionele boomkor een probleem waar het onderzoek nog geen alternatieven biedt. De kans is groot dat onze visserij binnen afzienbare tijd zal worden geconfronteerd met verdere beperkingen wat toegang tot visgronden betreft, namelijk op die bodems die gevoelig zijn voor verstoring. Onze visserij is vooral actief op stenige bodems die bij uitstek geklasseerd worden als gevoelig. De pulskor biedt hier mogelijkheden, wat trouwens via onderzoek ondertussen is aangetoond.

Wat brandstofverbruik betreft, heeft onze sector al heel wat inspanningen gedaan. De pulskor biedt hier nog potentieel, maar zeker niet in de mate als het geval was voor de Nederlandse visserij.

ILVO heeft ook al enkele jaren onderzoek lopen naar een alternatieve toepassing van de pulstechniek. Hierbij wordt de puls niet gebruikt in de netopening om vis te vangen maar dieper in het net om teruggooisoorten te stimuleren om te ontsnappen. Deze techniek is vooral bruikbaar in het kader van de aanlandplicht maar zit nog in het experimentele stadium.

Er kunnen ook gevolgen zijn voor drie Vlaamse bedrijven die pulskoronderdelen ontwerpen en produceren en die in de pulstechniek hebben geïnvesteerd. Op de lange termijn was het de bedoeling om de pulskortechniek te exporteren naar derde landen, want teruggooi, bodemberoering en brandstofverbruik zijn wereldwijde problemen. Dit potentieel zou misschien kunnen wegvallen omdat de Nederlandse commerciële boomkorvloot, indien de amendementen bij de trilogen aangenomen zouden worden, allicht een nieuw assessment moet ondergaan, waardoor er wellicht enige stagnatie in de uitbreiding zal zijn. Voor de Belgische vloot maakt dit minder uit.

Als algemene conclusie moet worden gesteld dat het dus nog te vroeg is om definitieve uitspraken te doen aangezien dit nog geen beslist beleid is maar dat we dit van nabij goed moeten opvolgen zodat we het kind niet met het badwater weggooien.

Mevrouw Vermeulen heeft het woord.

Minister, ik dank u voor uw antwoord. Ik volg u in de stelling dat we het kind niet met het badwater mogen weggooien. Een van de redenen waarom de polemiek zo groot is, is dat er in de discussie geen onderscheid wordt gemaakt tussen de techniek op zich en de wijze waarop de techniek wordt uitgevoerd. De wijze waarop de techniek wordt ingezet, roept heel wat vragen op. De techniek is inderdaad efficiënt op visgronden die moeilijker toegankelijk zijn en die dus moeilijker bevisbaar zijn. ILVO onderzoekt of de teloorgang van de visbestanden te wijten zou zijn aan de pulskor. Ik ben zeer benieuwd naar de resultaten. Als er een verband zou zijn tussen de pulskortechniek en de teloorgang van de visbestanden, dan moet er dringend een kader worden uitgewerkt over de inzet van de techniek. Maar, zoals u zelf ook zegt, heeft de techniek ook verschillende voordelen op vlak van bodemberoering, brandstofverbruik en selectiviteit.

En daarin volg ik dan wél de Nederlanders. Zij zeggen bijvoorbeeld zelf dat een verbod geen domper mag zijn op de innovatieve krachten van de techniek. Dat zegt u zelf ook. Maar we kunnen ons inderdaad zeer grote vragen stellen bij de inzet die de Nederlanders hebben gebruikt.

De heer Vandenberghe heeft het woord.

Ik wil heel kort aansluiten. Ik heb eerder ook een vraag gesteld over dit onderwerp. Mevrouw Vermeulen en ik zitten op bepaalde vlakken op dezelfde lijn. Ik ben heel blij met het duidelijke antwoord en de insteken.

De heer Vanderjeugd heeft het woord.

Minister, het antwoord dat u hebt gegeven, is belangrijk. We hebben in deze commissie al vaak gesproken over deze techniek. Globaal zaten we met de commissie altijd op dezelfde lijn wat betreft duurzame visserij en de techniek die daarin ten goede wordt gebruikt.

De evolutie die we nu hebben gezien in het Europees Parlement, is natuurlijk een jammerlijk gegeven, mede door het royaal bedienen van onze Nederlandse vrienden van de techniek onder de noemer ‘experimenteren’. Het gaat dan natuurlijk eigenlijk niet meer over experimenteren, maar over het volop inzetten op die techniek. Dat hebben we in Vlaanderen niet gedaan.

U hebt gesteld wat de impact kan zijn voor de toepassing, en ook de impact voor het onderzoek. Maar laat ons toch stellen dat we die techniek, of althans het onderzoek ernaar, niet zomaar mogen opgeven. Onze fractie is zeker vragende partij om daarop te blijven inzetten, vooral ook om te kijken wat de positieve effecten inzake duurzaamheid zouden kunnen zijn.

Minister, ik heb een bijkomende vraag. Zou u, met het oog op het beleid inzake hervormde visserij, ook na 2020, kunnen vragen of er maatregelen worden genomen tegen lidstaten die de visbestanden overbevissen en er zo voor zorgen dat die worden teruggedrongen? De Nederlandse minister laat het niet zomaar los. Er moeten maatregelen worden genomen. Het kan niet zijn dat de goede leerlingen van de klas gestraft worden door hen die het niet zo goed menen.

De heer Dochy heeft het woord.

Deze techniek is natuurlijk wel opportuun voor een aantal specifieke vissoorten. In de communicatie die ik erover lees, lijkt het mij vooral een discussie en een dispuut tussen België en Nederland, ook met betrekking tot eventuele concurrentievervalsing. Minister, zijn er ook andere lidstaten die daar heel uitdrukkelijk belangen in zien of die zich ook in die discussie mengen? In wat ik erover lees, heb ik de indruk dat het zich focust op wat er tussen België en Nederland gebeurt.

Minister Schauvliege heeft het woord.

Collega's, ik denk dat iedereen het eens is met wat ik zei, ook in verband met de manier waarop we het bekijken, dat we vinden dat er ook nog moet worden geëxperimenteerd en onderzocht.

Mijnheer Vanderjeugd, wat de overbevissing betreft, zijn de totaal toegestane vangsten (TAC’s) en quota bepalend. De visdruk door de pulskor moet nog verder worden onderzocht. Dat maakt de basis uit van de lopende discussies. Wij vinden dat het verder moet worden bekeken en onderzocht.

Mijnheer Dochy, u vraagt naar de standpunten. Het is vooral zo dat Frankrijk richting Nederland kijkt en voelt dat er een enorme impact is. Eigenlijk heeft Frankrijk het debat aangezet. Er is dus niet echt een clash tussen Vlaanderen en Nederland, maar het is eerder gestart met een clash tussen Frankrijk en Nederland. Wij proberen er natuurlijk voor te zorgen dat de lijn waarop wij zitten – dat we namelijk dat onderzoek nog moet kunnen voeren – de lijn is die wij aanhouden.

Mijnheer Vanderjeugd, uiteraard blijven we dat goed opvolgen. Voor ons is het ook van belang hoe het nu verder loopt. Onze stem wordt daarin gehoord. Er zullen nog een aantal stappen moeten worden gezet, maar dat zal verder worden besproken op de Visserijraad.

Mevrouw Vermeulen heeft het woord.

Het is inderdaad zeer belangrijk dat Vlaanderen dit standpunt, dat u formuleert, verder uitbreidt en formuleert naar Europa toe. Zo kunnen wij toch enigszins wegen op Europees vlak. We zitten inderdaad in de strijdpositie tussen Frankrijk en Nederland. We zitten daartussen gedwongen. De vissers zitten te vissen op de Vlaamse gronden. Het is inderdaad zeer belangrijk dat Vlaanderen een positie inneemt.

De vraag om uitleg is afgehandeld.