Op zonnige warme dagen kan er tot 50 m³ water per ha verdampen. De bodem kan deels het watertekort bufferen met de opgebouwde vochtreserve en door capillaire nalevering. Dit voorjaar is het droger geweest dan normaal en op vele percelen is deze reserve aan water opgebruikt en zullen gewassen droogteverschijnselen vertonen of in het ergste geval afsterven. Leembodems hebben van nature uit het meest “beschikbaar” water voor de plantenwortels. Zandige bodems hebben de laagste reserve aan bodemvocht en zijn het meest gevoelig aan droogte.
Beregenen is een oplossing om droogte op te vangen. Om te beregenen moet er voldoende water van een “goede kwaliteit” beschikbaar zijn. Niet elk water is geschikt als beregeningswater. De Bodemkundige Dienst neemt jaarlijks vele waterstalen op de bedrijven om na te gaan of het water geschikt is om te beregenen. Op basis van een analyse kan de geschiktheid van het water voor irrigatie worden onderzocht. Een standaardanalyse van water betreft een analyse van de zuurtegraad (pH), het zoutgehalte (EC), het gehalte aan keukenzout (natriumchloride), het gehalte aan voedingselementen, het gehalte aan spoorelementen zoals boor en het gehalte aan ijzer.
Als gevolg van de droogte is het zoutgehalte van het water in bepaalde waterlopen sterk opgelopen. In het laboratorium van de Bodemkundige Dienst van België wordt de EC bepaald van gietwater als maat voor het totale gehalte aan opgeloste zouten. Het verschaft geen informatie over welke zouten aanwezig zijn in het water. De belangrijkste ionen die in grond- en oppervlaktewater voorkomen, zijn calcium, magnesium, kalium, natrium, chloriden, sulfaten, nitraten, ammonium en bicarbonaat.
Een goed irrigatiewater heeft een laag zoutgehalte (EC< 1.5 mS/cm), wat ruwweg overeen komt met 1 gram zout per liter of 1000 mg zout per liter. Indien het irrigatiewater een EC heeft die hoger is dan 1.5 mS/cm, wat o.a. veel voorkomt in de polders, of bij sommige diepe boorputten, moet in droge periodes de afweging worden gemaakt tussen niet beregenen met een water van mindere kwaliteit of wel beregenen met water men een verhoogde EC. Wanneer water uit oppervlaktewaters wordt gebruikt met een laag debiet bestaat het risico dat de EC van het water te hoog oploopt in droge periodes, wat nu het geval is. Bij gebruik van water met een te hoge EC kan bladverbranding optreden bij beregening boven het gewas, als gevolg van onttrekking van water aan de bladeren door het zoute irrigatiewater.
Er zijn vele waters welke zouten bevatten welke geen voedingselementen zijn zoals natrium en chloriden. Indien het gehalte van deze ionen lager is dan 3 mmol/l is er geen probleem voor de meeste teelten. Voor zoutgevoelige teelten zoals bv. sla is de grens van maximum natriumgehalte van het irrigatiewater 1.5 mmol/l of 34.5 mg Na/l. Bij een te hoog gehalte aan natrium en chloride worden er zouten toegediend welke geen effectieve voedingselementen zijn en de opname van andere voedingselementen zoals calcium, kalium en magnesium bemoeilijkt. Indien het water 3 mmol natrium (of 69 mg Na) per liter bevat is er bij gebruik van 1000 m³ liter water per ha een aanvoer van 69 kg Na of 93 kg Na2O.
Recent zijn er wateranalyses uitgevoerd door de Bodemkundige Dienst met zeer hoog zoutgehalte, waarvan het belangrijkste zout keukenzout (natriumchloride) en natriumtetraboraat (boor) was. Beregenen met dit water is volledig af te raden, niet alleen voor de schade aan de huidige teelt, maar ook voor de gevolgen van aanvoer van zouten en boor, naar de volgende teelten toe.
Voor staalname van water om de geschiktheid te evalueren kan u hier een bestelling plaatsen, of contact opnemen via telefoon (016/31 09 22 of 051/20 54 00) of met de staalnemer van uw streek.
