Fosfaat is een schaars bestanddeel van kunstmest dat (in uiteenlopende mate) van nature vervuild is met cadmium. Staes: "Cadmium is een zeer giftig zwaar metaal. De EU heeft het in vrijwel alle andere toepassingen zelfs volledig verboden. Kunstmest is de grote uitzondering. Onze bodem en voedsel worden in toenemende mate met deze giftige stof vervuild."
Er zijn twee landen waar EU-lidstaten fosfaat voor kunstmest vandaan halen: Marokko en Rusland. Momenteel komt het overgrote deel uit Marokko, maar het Marokkaanse fosfaat heeft enorm hoge cadmiumniveaus. De techniek om het fosfaat te zuiveren bestaat, maar Marokkaanse bedrijven hebben geen stimulans om die techniek in te zetten. Het fosfaat wordt nu immers ook gewoon ongezuiverd afgenomen aangezien de Europese vereisten veel te laks zijn.
De Europese Commissie wil nieuwe eisen stellen aan het cadmiumniveau in kunstmest. Over een periode van twaalf jaar wordt het stapsgewijs omlaag gebracht naar veiligere hoeveelheden. Staes is tevreden dat de milieucommissie die periode nu op basis van voorstellen van de Groenen teruggebracht heeft naar 9 jaar. "Bescherming van mens en milieu moet altijd leidend zijn.”
De landbouwlobby verzet zich echter met hand en tand tegen elke aanscherping van de regelgeving. Een groot deel van het Europees Parlement is gevoelig voor hun argumenten. Zo halen ze er geopolitiek erbij. Strengere eisen zou de prijs opdrijven en ons volledig afhankelijk van Rusland maken. Gevolg is dat er veel Europarlementsleden zijn die onacceptabel hoge limieten in stand willen houden.
Staes vindt dat onbegrijpelijk: “Het ergste is dat er fantastische alternatieven zijn. We kunnen bijvoorbeeld fosfaat terugwinnen uit rioolwater. Dat is helemaal in de lijn met de Europese circulaire economie waar iedere politicus de mond van vol heeft.”
“De eerste slag hebben we gewonnen, maar het echte gevecht vindt plaats zodra het volledige Europese Parlement over het voorstel stemt,” aldus nog Staes.
