Voordelen van een tussenvanggewas
Een vanggewas inzaaien verhoogt de kans op een lager nitraatresidu. Het vanggewas neemt de stikstof op, die de oogstresten van de voorteelt (hoofdteelt) vrijstelden na de oogst en het kan de stikstof benutten die door mineralisatie wordt vrijgesteld. Die N wordt zo vastgehouden in de plant, tot die op zijn beurt wordt ingewerkt en de stikstof weer vrijgeeft aan de volgteelt. Zo kan je ook kunstmest uitsparen bij de volgteelt. In de periode tussen hoofd- en nateelt wordt onkruid onderdrukt wanneer je een vanggewas inzaait. Een heel belangrijke functie van tussenvanggewassen is dat ze het bodemleven verrijken en stimuleren. Doordat in dezelfde periode een grotere variatie aan teelten wordt ingezaaid, zal zich ook een grotere variatie bodemleven ontwikkelen. Meer biodiversiteit dus bovengronds, én ondergronds!
6 weken is voldoende voor een mooi ontwikkeld tussenvanggewas
In de winter duurt het veel langer voordat een vanggewas uitgroeit, maar in de zomer is er veel meer zonlicht, hogere temperaturen en zonne-uren beschikbaar. Een tussenvanggewas in de zomer of in het najaar kan dus veel sneller groeien dan in de winter. Het gewas bouwt daardoor meer koolstof op. Ook de wortels rijken dieper. Zo wordt de bodem dieper doorworteld, wat goed is voor de bodemstructuur, en voor het bodemleven. Daarnaast houden die wortels de bodem ook goed vast, wat de kans op erosie vermindert.
Inzaai van een tussenvanggewas
De inzaai van een tussenvanggewas gebeurt best zo snel mogelijk na de vorige teelt, en dat best met een snel ontwikkelend vanggewas(mengsel), zodat zo veel mogelijk koolstof wordt opgebouwd in de korte periode. Zo’n vanggewassen zijn bijvoorbeeld facelia, gele mosterd, bladrammenas en (Japanse) haver. Na wintertarwe kan je voor de inzaai van het vanggewas een diepe grondbewerking doen op plekken die verdicht zijn. Die bewerking gebeurt best in droge omstandigheden. Het vanggewas dat erna wordt ingezaaid, zorgt ervoor dat de opengetrokken bodem niet terug invalt. Sommige vanggewassen verdragen zelfs een diepe grondbewerking nadat ze werden ingezaaid, zoals gele mosterd, die zelfs herschiet bij schade. Let wel op dat je geen gele mosterd als tussenvanggewas inzet wanneer er kolen in de rotatie zitten! Dit kan eventueel ziekten veroorzaken. Je kan tussenzaai proberen bij graan na graan, aardappelen na graan of bij gras na vroege aardappelen.
Let op! Tussenvanggewassen komen niet in aanmerking als ‘vanggewas’ voor de mestwetgeving. Vanggewassen (voor de mestwetgeving) zijn vanggewassen als ze op het veld blijven tot en met: 15/10 op zware kleigronden; 30/11 op percelen in de leemstreek; 31/1 op de overige percelen.
Bekijk tussenvanggewassen op onze overtuigingsvelden
Na de oogst van erwten wordt er op een perceel van Alain De Brue in Nossegem een overtuigingsveld aangelegd waarbij er een tussenvanggewas ingezaaid wordt, waarschijnlijk bladrammenas. Er zullen op voorhand verschillende soorten bodembewerking toegepast worden, zodat we aan de hand van een strokenproef de effecten van bodembewerking op de ontwikkeling van het tussenvanggewas kunnen vergelijken. Op het perceel worden volgende bewerkingen vergeleken: schijveneg, diepwoeler, ondiepe bewerking met cultivator, diepe bewerking met breker en braak. Zowel de opkomst van de bladrammenas als de stikstofvrijstelling zal opgevolgd worden in 2024. Eind september bezoeken we het perceel tijdens een uitwisselingsmoment en bespreken het resultaat met Alain.
Op 1 oktober vindt een laatste uitwisselingsmoment plaats bij Ronny Kindermans in Borgloon. Daar bekijken we het effect van een tussenvanggewas op het nitraatresidu en de opkomst en groei van de wintergerst die daarna op het perceel wordt ingezaaid. Wat is het verschil tussen de stroken waar de stoppel is blijven staan, of enkel grondbewerkingen werden uitgevoerd zonder zaai van een vanggewas? Bovendien staat ook een demonstratie van het inwerken van de groenbedekker voor die dag op de planning.
Meer over deze uitwisselingsmomenten vind je op de https://www.b3w.vlaanderen.be/community-events
