Schotse premier woedend om uitsluiten van pootaardappelen in Brexit-akkoord

In de ontknoping van het Brexit-akkoord werd visserij de ultieme inzet. Het symbolisch belang voor het VK was dan ook groot: controle over zijn wateren. De Schotse pootaardappel moet het zonder dat symbolisch cachet stellen. Werd het gewas daarom collateral dammage in de Brexit-onderhandelingen? Zeker is dat de pootaardappel uit de boot valt in de overeengekomen exportproducten op vlak van agricultuur.

De Schotse premier Nicola Sturgeon noemt de uitkomst ‘rampzalig’. Sturgeon beschuldigt Londen ervan de Schotten in de uitverkoop te hebben geplaatst. ‘Net als alle andere aspecten van de Brexit wordt dit tegen de Schotse wil opgelegd’, klinkt het in een tweet. De Schotse premier heeft zich altijd verzet tegen de Brexit. Als leider van de Scottish National Party schuwt ze de dominantie van Londen.

De pootaardappel is een waardevol exportproduct voor Schotland. De sector wordt op meer dan 124 miljoen euro geschat. Het natte, koude klimaat leent zich tot de complexe teelt. Goede pootaardappelen vergemakkelijken de verdere aardappelteelt op warme plekken, waar de omstandigheden minder gunstig zijn. Daardoor vormen de mediterraanse landen een belangrijke afzetmarkt voor de Schotse boeren. Een vijfde van de export is voor Europa bestemd. Ook de verkoop aan Noord-Ierland is onzeker.

Als reden voor het uitsluiten van het gewas geeft de Europese Unie op dat de Britse regelgeving ‘niet op één lijn zit met Europa’. Het economisch speelveld is voor Europa altijd de inzet geweest van de Brexit. Ze willen vermijden dat Britse deregulatie zou leiden tot oneerlijke concurrentie. Ook ons land en Nederland zijn belangrijke leveranciers van pootaardappelen.

Maar waarom pootaardappelen? De BBC speculeert dat de reden vooral strategisch is: de EU wil duwen waar het pijn doet. Voor de toegevingen die de EU-onderhandelaars doen, vragen ze ook een prijs. De pootaardappel is mogelijk politiek dynamiet: Schotland leeft al op gespannen voet met Londen en bovendien zijn de regio’s waar het geteeld wordt terrein van de Schotse conservatieven, partijgenoten van Boris Johnson dus. Pootgoed mag dan niet het symbolisch cachet van de visserij hebben, een troefkaart is het zeker.