Peren zonder sporen van pesticides

Fruitbedrijf Theunissen is nog een echt familiaal bedrijf, vertelt Daisy Theunissen. Haar echtgenoot en schoonbroer namen het eind jaren 80 over van hun vader. Al sinds 1991 gebruikt Theunissen het systeem van geïntegreerde gewasbescherming. Dat klinkt nogal technisch, maar eigenlijk is het principe heel eenvoudig, legt Daisy uit. Bij de klassieke aanpak worden fruitbomen met pesticiden behandeld tegen plagen zoals insecten, schimmels en ziektes. Elke week wordt er wel een andere product gespoten. Bij geïntegreerde gewasbescherming treedt de fruitteler of landbouwer alleen op als het echt nodig is. "Vroeger werd elke boom preventief bespoten om schurft te voorkomen. Nu houden we in de gaten of er een uitstoot geweest is van de sporen die schurft veroorzaken. Pas als we dat vaststellen, komen we tussenbeide", legt Daisy uit

Nuttige insecten helpen mee

Een tweede groot verschil is dat er zo weinig mogelijk met pesticiden gewerkt wordt. In de plaats daarvan komen natuurlijke bestrijdingsmiddelen. In de boomgaarden van Theunissen leven nuttige insecten zoals oorwormen en lieveheersbeestjes die bladluizen opeten voor die schade kunnen aanrichten. Dat vraagt wel meer werk, zegt Daisy. "Om schadelijke mijten te bestrijden gebruiken we roofmijten. Maar die komen daar niet vanzelf. We moeten die uitzetten door vers gesnoeide takken - waarop die mijten zitten - in onze bomen te hangen." Ook het bevruchten gebeurt door behulpzame insecten. "In de bloesemperiode laten we imkers bijenkorven en hommelkasten plaatsen. Die bestuiven gratis en voor niets." De laatste jaren plaatsen steeds meer fruittelers ook bijenhotels voor solitaire bijen. Dat zijn – zoals de naam al zegt – bijen die niet in een kolonie leven maar alleen.

De natuur is een ketting

Daisy ziet haar boomgaarden als een natuurlijk systeem waarin iedereen zijn rol te spelen heeft. "We komen daar zo weinig mogelijk in tussen. Als je bepaalde pesticiden gebruikt, maak je één schakel van de ketting kapot en dat heeft gevolgen voor de rest. In de bloeiperiode sproeien met een middel dat nadelig is voor bijen, is gewoon niet slim."

Dankzij de geïntegreerde gewasbescherming bevatten de peren van Theunissen geen residu van pesticiden. "Van ons fruit worden regelmatig stalen genomen en onderzocht, en wij voldoen al jaren aan de voorwaarden voor 'residuvrij' fruit. Toen Carrefour op zoek was naar residuvrije peren, kwamen ze bij ons terecht. Wij staan helemaal achter de filosofie van Carrefour, en werken daarom graag mee aan de Kwaliteitsketen Carrefour. Het geeft ons ook de kans om ons Belgisch fruit in de kijker te zetten. In het buitenland moet je ze niet meer overtuigen van onze kwaliteit, maar de Belg kent ons nog te weinig!"

Het weer als spelbreker

De geïntegreerde gewasbescherming levert voor de teler dezelfde opbrengt op, zegt Daisy: gemiddeld 150 tot 200 peren voor een volgroeide boom. "Welke variëteit je selecteert, de manier van snoeien en op welke grond de bomen staan, hebben een veel grotere invloed op de oogst."

Maar de grootste en meest onvoorspelbare factor is het weer. Vooral nachtvorst is gevaarlijk. In 2017 ging een groot deel van de oogst daardoor verloren. Ook hagel is een risico waar fruittelers rekening mee moeten houden. "Tegen hagel is weinig te beginnen, behalve een kaarsje branden dat de bui overwaait," zegt Daisy

De voorbije twee jaar waren vooral de extreem warme lente en zomer een spelbreker. Door de felle zon verbranden de vruchten aan de buitenkant van de boom, waardoor die onverkoopbaar zijn. "Daar verliezen we een deel van de oogst. Dat heeft niets met gewasbestrijding te maken; we zijn gewoon afhankelijk van de natuur. Niets aan te doen, daar moet je als fruitteler of boer mee kunnen leven. Niets voor niets is het gezegde: en de boer, hij ploegde voort", besluit Daisy.
Hoe kweek je peren zonder sporen van pesticides?
Foto: Carrefour

Voorzichtig plukken

Eind augustus startte bij Fruitbedrijf Theunissen het plukseizoen. Het plukken gebeurt volledig met de hand: een voor een worden de peren met het steeltje er nog aan losgetrokken. De plukkers dragen plukkorven waarin ze de geplukte peren voorzichtig deponeren. Is een korf vol, dat wordt die voorzichtig geleegd in een grote kist. Voor de hoge takken komt er een hoogtewerker aan te pas.

Plukken is zwaar werk, vertelt Daisy. "Het is alsof je een hele dag non-stop in de fitness zit. Je gebruikt constant de spieren van je armen, benen, rug en buik. De eerste drie of vier dagen doet alles pijn. Maar als je volhoudt, gaat het daarna vanzelf en kan je het lang volhouden." Het beste bewijs: Jean, de oudste plukker bij Theunissen, is dit jaar 81 geworden. "Onze jobstudenten moeten hun best doen om zijn tempo te volgen", lacht Daisy.