Franse bietentelers worden met een ongekende crisis geconfronteerd : Het vergelingsziektevirus, dat door bladluizen wordt overgedragen, heeft zich zeer sterk ontwikkeld in alle Franse productieregio's en zal een zeer grote impact hebben op de biet productie van 2020. De ziekte kan leiden tot opbrengstverliezen tussen 30 en 50%. Deze crisis verzwakt de ganse suikersector en kan leiden tot een massale stopzetting van de bietenteelt in 2021 door de bietentelers en dit ten gunste van andere gewassen. Frankrijk is echter de grootste Europese suikerproducent. De sector omvat 46.000 banen, waaronder 25.000 boeren en 21 suikerfabrieken.
Hoewel de uitzaai zelf pas plaatsvindt vanaf maart, wordt de keuze welke gewassen worden uitgezaaid reeds gemaakt in de komende weken. Daarom is het nu al dringend tijd om acties te ondernemen
Al 2 jaar zijn de Franse bietentelers gestopt met het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen die actieve stoffen van de neonicotinoiden familie bevatten, dit in tegenstelling tot hun Europese concurrenten, die derogaties hebben aangevraagd én gekregen, zoals voorzien in de Europese wetgeving. De campagne 2020 heeft aangetoond dat de technische alternatieven die vandaag beschikbaar zijn onvoldoende efficiënt zijn voor de bietenteelt, in het bijzonder in het licht van de klimatologische omstandigheden van begin 2020.
De regering wenst samen te werken met de sector om de voortzetting van zijn activiteit en de duurzaamheid van de suikerproductie in Frankrijk te garanderen. Het is bijzonder belangrijk om over de juiste middelen te beschikken om met alle situaties om te kunnen gaan, ook de situatie waarmee we geconfronteerd worden in 2020. Dit gaat over zelfbeschikking.
In dit verband heeft de minister van Landbouw en Voedselvoorziening een actieplan gepresenteerd om de uitzaai en de bevoorrading van de suikerfabrieken te verzekeren en aldus het behoud van een sterke en concurentiële suikerindustrie in Frankrijk te waarborgen, en tevens de impact op bestuivers tot het absolute mininum te beperken. Dit actieplan draait om hetvolgende:
• Het vormgeven en uitwerken van plaag preventieplannen door profesionelen en dit met de steun van alle stakeholders. Deze preventieplannen kunnen rekenen op verschillende steun maatregelen die in het herstelplan zijn geïntegreerd.
• Een versterkte en substantiële onderzoeksinspanning om de identificatie van echt effectieve alternatieven te versnellen, zowel met privé onderzoeksinstituten zoals ITB (Institut Technique de la Betterave) als openbare onderzoeksinstituten zoals INRAE ( Institut national de recherche pour l’agriculture, l’alimentation et l’environnement). Vanaf 2021 komt er 5 miljoen euro extra als onderdeel van het herstelplan;
• Een onderzoek naar de opbrengstverliezen van de campagne 2020 en een vergoeding in geval van aanzienlijke verliezen die rechtreeks verband houden met de vergelingsziekte crisis en dit in het kader van de "de minimis" -steunregeling;
• Toezeggingen van industriële professionelen over het duurzaam behoud van de suikersector in Frankrijk;
• Het voorstel voor een wetswijziging dit najaar om voor de campagne 2021, en indien van toepassing de twee volgende campagnes, het gebruik van artikel 53 van de Europese verordening nr. 1107/2009 toe te staan, zoals deze ook wordt toegepast door andere Europese landen die met dezelfde moeilijkheden kampen, om onder strikt gecontroleerde voorwaarden een derogatie van 120 dagen te kunnen toestaan voor het zaaien van behandelde zaden. De Europese regelgeving staat dit toe op voorwaarde "dat een dergelijke maatregel noodzakelijk is vanwege een risico dat niet met andere redelijke middelen kan worden beheerst".
Bieten produceren geen bloemen voor de oogst, wat de impact van deze insecticiden op bestuivers beperkt. Toch zullen strikte gebruiksvoorwaarden van toepassing zijn bij het onderzoek van elk derogatieverzoek :
- Alleen het gebruik via zaadbehandeling kan worden overwogen, elk gebruik als bladbespuiting blijft verboden om het risico op verspreiding van product te beperken;
- Een verbod op inzaai van gewassen die aantrekkelijk zijn voor bestuivers, als volggewas van behandelde bieten om bestuivers niet bloot te stellen aan eventuele product resten ;
• Het uitwerken van een bestuiversbeschermingsplan tegen eind 2020, enerzijds gericht op het versterken van hun bescherming tijdens de bloeiperiode, en anderzijds meer rekening houden met wat op het spel staat voor bestuivers bij het op de markt brengen van gewasbeschermingsmiddelen.
Overeenkomstig de toezegging van de President van de Republiek zal een interministeriële afgevaardigde voor de suikersector worden benoemd. Hij zal met name verantwoordelijk zijn voor het toezicht op de uitvoering van dit actieplan en zal een toezichthoudende instantie onder het gezamenlijke voorzitterschap van de ministers van de ecologische transitie, Barbara Pompili, en van Landbouw en Voedselvoorziening, Julien Denormandie, informeren over de voortuitgang ervan. Zowel onderzoeksorganisaties als verschillende departementen zullen hier worden bij betrokken. In het najaar vindt de eerste bijeenkomst plaats
