Nertsen besmet met het coronavirus

Van de drie besmette bedrijven bevinden zich er twee in de gemeente Sint Anthonis in de buurt van Helmond en één in Gemert-Bakel. Ook is er bij een vierde bedrijf in Venray sprake van een verdenking. Bij deze fokkerij vindt nader onderzoek plaats. De besmettingen zijn gebleken uit de verplichte onderzoeken die momenteel uitgevoerd worden onder alle nertsenhouderijen bij onze noorderburen. Dat schrijven minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid en minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit in een brief aan de Tweede Kamer.

In totaal zijn er sinds 26 april  nu al op zes nertsenbedrijven met acht locaties nertsen besmet met het virus. Naast de nieuwe besmettingen in Gemert-Bakel en Sint Anthonis gaat het om bedrijven in de gemeenten Laarbeek en Deurne. Eind vorige week werd nog een landelijk verbod in Nederland ingesteld op het vervoeren van nertsen en mest van die dieren, om verdere verspreiding te voorkomen.

Het Outbreak Management Team (OMT) is gevraagd deze nieuwe besmettingen mee te nemen in hun advies van aanstaande woensdag. Op basis van het advies van het OMT zullen minister De Jonge en minister Schouten dan mogelijk aanvullende maatregelen nemen rondom de problematiek op de Nederlandse nertsenhouderijen, waarbij ook het ruimen van dieren als ultiem middel op tafel ligt. Tot die tijd reageren beide bewindslieden verder niet op de nieuwe besmettingen.

De drie, mogelijk vier nieuwe besmettingen kwamen aan het licht nadat minister Schouten het coronavirus op 19 mei aanwees als besmettelijke dierziekte. Sindsdien moeten alle Nederlandse nertsenbedrijven wekelijks kadavers insturen van dieren die een natuurlijke dood zijn gestorven. “Deze worden pathologisch en met laboratorium onderzoek (PCR) onderzocht op het voorkomen van het coronavirus”, schrijven Schouten en De Jonge. Tot nu toe zijn vijftig nertsenbedrijven onderzocht.

Naast dit zogenaamde ‘early warning’-onderzoek worden op alle nertsenbedrijven eenmalig bloedmonsters afgenomen. De monsters worden vervolgens in een laboratorium onderzocht. “Als antilichamen gevonden worden, betekent dit dat er op dat bedrijf een corona-infectie is geweest of misschien nog aanwezig is.” De uitkomsten van dit bloedmonsteronderzoek moeten nog bekend worden.

Het kabinet gaat er vooralsnog vanuit dat de besmettingen die op vier Brabantse nertsenhouderijen zijn aangetroffen, geen infectiegevaar opleveren voor de directe omgeving. In lucht- en stofmonsters die zijn genomen, is het virus niet aangetroffen. Maar als het virus langere tijd rond blijft gaan onder nertsen, kan dat op termijn ook tot nieuwe infecties bij mensen leiden. Daarom wordt extra onderzoek gedaan, met name bij de pups die de afgelopen weken zijn geboren. Als die ook besmet zijn, bestaat het risico dat zo’n ‘reservoir’ ontstaat.
Opnieuw medewerker besmet

Minister Schouten verklaarde vorige week dat het ruimen van met corona besmette nertsenfokkerijen geen taboe is, maar pas wordt ingezet als ultiem middel. Ook maakte ze vorige week bekend dat opnieuw een medewerker van een nertsenfokkerij zeer waarschijnlijk was besmet door een nerts met het coronavirus.

Het was het tweede geval waarbij een dier een mens lijkt te hebben aangestoken. Dierenartsen die regelmatig besmette nertsenbedrijven in de Peel in Brabant bezoeken, stuurden begin vorige week een brandbrief naar de landbouwminister. Ook de nertsenhouders maken zich grote zorgen.

De minister stelde eind april al een meldplicht in voor nertsenhouders, dierenartsen en personen in onderzoeksinstellingen. Ademhalingsproblemen en verhoogde sterfte bij nertsen moeten sindsdien gemeld worden bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). De maatregel volgde op het aantreffen van nertsen besmet met corona bij twee nertsenfokkers in Brabant (Gemert-Brakel en Laarbeek). De dieren vertoonden verschillende ziekteverschijnselen waaronder ademhalingsproblemen.

Volgens het ministerie is uit eerder onderzoek gebleken dat fretachtigen - waartoe ook nertsen behoren - gevoelig zijn voor besmettingen met het longvirus. Het RIVM gaat er vooralsnog niet van uit dat de besmettingen bij nertsen een extra risico opleveren voor de volksgezondheid.

Voor de nertsenhouderijen in Nederland is hoe dan ook het einde in zicht. Uiterlijk in 2024 moeten ze allemaal dicht. Sommige partijen zouden graag zien dat het kabinet de coronacrisis aangrijpt om dat te bespoedigen. Maar daar ziet Schouten alleen kans toe als nertsenhouders er zelf voor kiezen eerder te stoppen.