Vacatures waarvoor al vóór de interne bekendmaking lijsten circuleren met geschikte kandidaten, collega’s die niet solliciteren voor een promotie omdat ze ervan uitgaan dat die toch voor iemand anders bestemd is, afgesproken bevorderingsprocedures die soms wel, soms niet worden gevolgd. De invulling van vacatures voor personeel bij het Federaal Voedselagentschap (FAVV) is jarenlang niet volgens de regels verlopen. Dat staat in een vertrouwelijk rapport van de Federale Ombudsman, dat De Standaard kon inkijken. Bij de integriteitsschendingen zijn vier topambtenaren betrokken, onder wie de gedelegeerd bestuurder, Herman Diricks.
De Federale Ombudsman spitte na een melding een specifieke bevorderingsronde uit die van begin vorig jaar dateert. Daarvoor werd e-mailverkeer onderzocht en werden FAVV-medewerkers geïnterviewd.
Het onderzoek draait rond zeven vacatures. Al weken voor de vacatures intern gecommuniceerd werden, ging er aan het hoofd van het agentschap een lijst rond met telkens één geschikte kandidaat per vacature. Die lijst werd per mail bevestigd door de gedelegeerd bestuurder. Voor enkele van die medewerkers werd ook al op voorhand een specifieke berekening gemaakt van de budgettaire last door de promotie.
Het FAVV haalde tegenover de Ombudsman aan dat de lijst van geschikte kandidaten niet definitief zou zijn en geen invloed zou hebben op het resultaat van de bevorderingsprocedure. Er zou ook geen tijd en geld verloren gaan aan procedures waarvoor er geen geschikte kandidaten zijn.
Hoe dan ook kwamen uiteindelijk precies de personen van de lijst als winnaar uit de bus voor de vacatures. Dat was ook het geval bij de functies waarvoor meerdere medewerkers hadden gesolliciteerd.
De werkwijze van het FAVV, stelt het rapport van de Ombudsman, leidt tot vooringenomenheid en gaat in tegen het beginsel van onpartijdigheid. Bepaalde integriteitsschendingen zijn, zo klinkt het, ‘een vaste praktijk binnen het FAVV, aangezien die al bestaat sinds kort na de oprichting en gehanteerd wordt voor verschillende functies’. Overigens wees er bij de onderzochte promoties niets op dat mensen op posten belanden zonder dat ze de juiste competenties hebben. Ook belangenvermenging, zoals vriendendiensten, stelde de Ombudsman niet vast.
Een interne bron bevestigt dat er bij het FAVV niet zozeer een cultuur bestaat waarbij vriendjespolitiek heerst, wel een ‘verdeel-en-heers-cultuur’. ‘Promoties worden gebruikt om mensen te paaien en te sussen. Bijvoorbeeld als de top voelt dat iemand ontevreden is, wordt voor hem of haar een vacature opengezet.’ Een tweede bron zegt dat medewerkers voor wie zulke vacatures bedoeld zijn, wel eens mee aan de vacaturebeschrijving mogen sleutelen, zodat ze op maat is geschreven. ‘Ook al voelt het raar, het idee leeft dat je het spel moet meespelen omdat je er anders nooit geraakt.’
In een reactie meldt het FAVV dat het geen fouten gemaakt heeft en dat het de wetgeving voor personeelsbeleid volgt. Afscheidnemend minister van Landbouw Willy Borsus (MR) zou evenwel uit voorzorg en wegens juridische zekerheid de betreffende bevorderingsprocedures stopgezet hebben.
