Grote bedrijven beloven plastic en ander verpakkingsafval terug te dringen

De voedingsindustrie lanceert maandag de website www.verpakkingen2025.be. Daarop maken negen grote bedrijven meer dan veertig acties kenbaar die ze ondernemen om hun plastic en ander verpakkingsafval terug te dringen. De negen bedrijven zijn AB InBev, Alken Maes, Coca-Cola, Danone, Mars, Nestlé, Pepsico, Spadel en Unilever.
 
De plannen gaan terug op de engagementen die de sectorfederatie Fevia vorig jaar is aangegaan tegenover de Vlaamse regering, samen met Comeos (distributie), Unizo en Buurtsuper. “Wij hebben sindsdien initiatieven uitgewerkt om die beloften waar te maken”, zegt Ann Nachtergaele, hoofd milieu en energie van Fevia.
 
Er liggen zes doelstellingen voor (zie grafiek). “De engagementen zijn ambitieus, maar ook voldoende realistisch om te kunnen waarmaken”, zegt Nachtergaele. “Voor de doelstelling van 65 procent recyclage gaan we twee jaar sneller dan wat Europa oplegt. Er moet veel geïnvesteerd worden: in sorteercentra, in recyclagecapaciteit, in nieuwe verpakkingen. Dat heeft allemaal tijd nodig.”
 
De vraag is hoe de bedrijven de intenties gaan realiseren. Door op elke straathoek sorteerbakken te plaatsen en daarvoor te betalen? “De context bepaalt de oplossing”, zegt Nachtergaele. “Op een festival ligt dat anders dan op straat. Eerst moeten we ervoor zorgen dat alles in de juiste vuilnisbak terechtkomt. Maak dat zo gemakkelijk mogelijk, door te investeren in extra infrastructuur. Sorteerbakken kunnen een oplossing zijn, maar in andere gevallen is achteraf sorteren misschien beter. Wat de betaling betreft: de industrie betaalt vandaag al jaarlijks 320 miljoen federale verpakkingstaks zonder dat duidelijk is wat hiermee gebeurt. Laten we eerst daarnaar kijken voor nog een factuur gestuurd wordt.”
 
Recyclage is één ding, de roep om het met minder plastic te doen, een andere. “Wij doen aan preventie”, zegt Nachtergaele. “De hoeveelheid verpakkingen is in België de jongste tien jaar minder toegenomen dan het bruto binnenlands product. Onze verpakkingen veranderen constant, soms zonder dat de consument het merkt. Veel petflessen zijn 30 tot 40 procent lichter dan tien jaar geleden en ze bevatten steeds meer gerecycleerd materiaal.”
 
De Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten laat in een eerste reactie op de plannen weten dat ze haar twijfels heeft bij de percentages waar het lichte plastic met het zwaardere glas en blik samengenomen wordt. “Dat verkleint de inspanningen voor plastic”, aldus de vereniging. Alle verpakkingen recycleerbaar of afbreekbaar maken, noemt ze geen oplossing “als die achteraf op straat of in de natuur belanden”.
 
En zo komen we bij het heikele thema van het zwerfvuil. De industrie engageert zich om dat met een vijfde terug te brengen tegen 2022. Het aandeel verpakkingen zou gehalveerd moeten zijn tegen 2025. “We mikken op sensibilisering. Iets weggooien op straat, moet sociaal onaanvaardbaar worden. We betalen al 17 miljoen euro voor onder meer Mooimakers. Maar er zal altijd handhaving nodig zijn voor de hardleerse vervuilers.”
 
De inspanningen tot dusver hebben het zwerfvuil niet doen verdwijnen. Is statiegeld niet onvermijdelijk? Nachtergaele: “Wij zijn niet a priori tegen statiegeld. Voor ons draait het om de juiste oplossing in de specifieke Vlaamse context. Wij hebben een goed functionerende blauwe pmd-zak, andere landen niet. We moeten ophouden met ons te vergelijken met landen waar de situatie anders is.”