Regelgeving voor de kweek en de verkoop van konijnen

De heer Sanctorum heeft het woord.

Minister, begin november 2018 bleek uit een studie van onderzoekers aan de Universiteit Utrecht (UU) dat het niet goed gesteld is met het huiskonijn. Het huiskonijn, dat is eigenlijk gewoon het konijn dat als gezelschapsdier gehouden wordt. Het konijn kent natuurlijk nog andere toepassingen, maar het gaat hier over de rol als gezelschapsdier.

Hoewel de dieren meer dan 10 jaar oud kunnen worden, sterven ze gemiddeld reeds op de leeftijd van 4, 5 jaar. De oorzaak daarvoor zou te wijten zijn aan slechte omstandigheden in alle schakels door de keten heen. Zowel bij hobbykwekers als handelaars bleken de voorzieningen niet te voldoen aan de behoeften van de dieren. Terwijl konijnen sociale wezens zijn, worden zij toch vaak in isolement gehouden en dit op te kleine oppervlaktes die bovendien niet voorzien zijn van uitloopruimte en/of schuilplekken, wat nochtans nodig is om stress bij deze dieren te voorkomen.

In de Vlaamse pers, in het bijzonder in een artikel in Knack, werden parallellen getrokken met de situatie in Vlaanderen.

Minister, ik had graag geweten of u de situatie voor konijnen in Vlaanderen vergelijkbaar acht met die in Nederland? Ik zie zo niet meteen een reden om te zeggen dat het hier totaal verschillend is, maar misschien hebt u aanwijzingen dat het in Vlaanderen toch anders gesteld is.

Welke wettelijke verplichtingen gelden er in Vlaanderen voor het kweken, houden en verkopen van konijnen, met uitzondering van de minimumafmetingen voor konijnenkooien, die natuurlijk bij koninklijk besluit (KB) zijn vastgelegd? In hoeverre worden wettelijke verplichtingen dan ook gehandhaafd? Worden inbreuken specifiek betreffende konijnen vastgesteld door de Inspectiedienst Dierenwelzijn en wat zijn de gevolgen? Ik weet natuurlijk dat er voor gezelschapsdieren als honden heel wat aandacht is bij de inspectiediensten, maar hoe zit dat voor kleinere gezelschapsdieren als konijnen?

Overweegt u de regels inzake het kweken, houden en verkopen van konijnen te verstrengen, zoals recent ook is gebeurd met de regels die gelden voor het kweken, houden en verkopen van katten en honden?

Minister Weyts heeft het woord.

Ik wil onderstrepen dat het in de studie van de UU om konijnen gaat die als huisdier gehouden worden en niet over vleeskonijnen. De handel in konijnen valt onder het KB van 2007. Dat besluit verplicht onder andere een erkenning voor dierenhandels. Het legt niet alleen afmetingen voor kooien vast, maar legt ook andere voorwaarden op. Het verplicht rekening te houden met het natuurlijke gedrag van de dieren. Het bevat een minimale personeelsbezetting, legt bekwaamheidsvereisten op voor het personeel, verplicht dierengeneeskundige begeleiding, bevat voorschriften voor de verzorging van de dieren en voorziet maatregelen voor zieke dieren. Onze Vlaamse regelgeving is dus veel gedetailleerder en omvattender dan de Nederlandse. Je kunt ze echt niet met elkaar vergelijken. In Vlaanderen geldt er een veel duidelijkere en meer stringente bescherming voor konijnen, ook voor konijnen als gezelschapsdieren, dan in Nederland.

Anderzijds kunt u natuurlijk zeggen dat regelgeving niets betekent zonder handhaving. Ook daar hebben we wel wat in geïnvesteerd. De dienst Dierenwelzijn streeft de regelgeving natuurlijk na. Het instrumentarium omvat waarschuwingen, boetes en zelfs inbeslagnames. Het is natuurlijk wel zo dat er nog steeds een gebrek aan informatie is in hoofde van heel wat consumenten. Daar proberen we aan te werken door enerzijds verplichtingen op te leggen aan de verkoper. Handelaars zijn verplicht om kopers de nodige richtlijnen te geven voor verzorging. Anderzijds hebben we zelf een website opgericht, www.huisdierinfo.be, waarop we per diersoort specifieke vereisten meegeven. De eerste fiche die daarop werd gelanceerd was trouwens over konijnen, maar ondertussen hebben we een heleboel fiches over verschillende diersoorten op die website geplaatst. We zien ook dat er wel wat bezoekers zijn en dat die campagne dus effect heeft. We trachten de sector er ook toe te bewegen om zelf naar die website te verwijzen.

Ik zal niet beweren dat er zich in Vlaanderen geen problemen rond het welzijn van konijnen als gezelschapsdier kunnen voordoen, maar ik denk toch dat onze situatie enigszins anders is dan die in Nederland. Ons reglementair kader voor de handel in konijnen is veel uitgebreider, gedetailleerder en restrictiever. Ik ben er dus van overtuigd dat de conclusies uit de Nederlandse casus niet zomaar geëxtrapoleerd kunnen worden naar Vlaanderen.

De heer Sanctorum heeft het woord.

Minister, het is zeker mogelijk dat het Vlaamse kader een stuk strenger is dan het Nederlandse. Ik herinner mij uit de Nederlandse studie dat de wetgeving die de fokkers daar wel volgen, de wetgeving voor de vleeskonijnen is. U geeft aan dat er in Vlaanderen bijkomende regels gelden voor konijnen als gezelschapsdier.

De vraag blijft echter in welke mate die dan opgevolgd en concreet gemaakt worden. Een aantal van de voorwaarden die u daarnet aanhaalde, zijn niet altijd even hard gemaakt in de wetgeving, waardoor er ruimte is voor interpretatie. Wat interessant was aan die Nederlandse studie, is dat ze een uitgebreide bevraging en controle inhield in alle schakels van de keten. Daarbij viel mij op dat er ten eerste een groot transparantieprobleem was. Zo goed als alle spelers in de keten weigerden mee te werken. De sporadische reacties die wel kwamen, voorspelden eigenlijk weinig goeds. Ik heb hier een aantal zaken genoteerd. De helft van de spelers die geantwoord hebben – en dan gaat het om hobbykwekers, want professionele kwekers wilden niet meewerken –, gaf aan dat ze konijnen in kleine, individuele huisvesting houden.

Dat was dus totaal niet aangepast aan de noden van de dieren. Heel vaak kregen ze slechte voeding. Er waren zelfs hobbykwekers die toegaven dat ze het surplus aan pasgeboren konijnen gewoon neerknuppelden. Dat is hun methode voor euthanasie. Ik denk dat er dus wel een probleem is met het huiskonijn in Nederland.

Ondanks het feit dat er in Vlaanderen een strikter kader bestaat, stel ik me de volgende vraag, minister. Zou het niet nuttig zijn om ook eens een studie, naar analogie met wat in Nederland gebeurd is, uit te voeren in Vlaanderen? Ik denk dat dat toch wel wat klaarheid zou kunnen brengen.

Minister Weyts heeft het woord.

Nogmaals: die studie had drie belangrijke conclusies. Ten eerste was er geen aandacht voor natuurlijk gedrag. Ten tweede was er geen transparantie in de sector. Ten derde was de consument niet geïnformeerd. Ik heb u trachten uit te leggen dat we net ten aanzien van die drie punten in Vlaanderen een antwoord bieden. Wat de aandacht voor het natuurlijk gedrag betreft: bij ons zit dat zelfs in de vereisten, in onze regelgeving. Wat de transparantie betreft: dat is bij ons geen kwestie van willen maar van moeten. We hebben een heel brede regelgeving. We kunnen de naleving daarvan te allen tijde controleren. Men moet ook transparantie verlenen als wij dat vragen. Wat de informatievoorziening naar de consument betreft, hebben we ervoor gezorgd dat er in hoofde van de verkopers verplichtingen bestaan om de consument te informeren. Additioneel hebben we ook campagnes als www.huisdierinfo.be.

Wat de handhaving betreft, leggen we geen huisbezoeken af. We zouden zelfs niet weten waar, want mensen die een konijn in huis halen, moeten zich niet registreren. We kunnen dus niet huis aan huis aanbellen om te vragen: hebt u een konijn en mogen we eens zien in welke staat dat zich bevindt? (Gelach)

Het is natuurlijk wel zo dat er door de toenemende aandacht voor dierenwelzijn een zeer grote stijging is van het aantal meldingen en klachten inzake honden en katten. Ik zal eens laten nagaan of zich dat ook specifiek voor konijnen voordoet. Ik weet dus niet of er ter zake een probleem is. We hebben allemaal aandacht voor dierenwelzijn. Ik weet niet of we hier kunnen spreken van een gelijkaardige of disproportionele stijging van het aantal klachten inzake konijnen, in vergelijking met het aantal klachten inzake honden en katten.

De heer Sanctorum heeft het woord.

Dank u, minister. Tot slot wil ik toch nog even benadrukken dat uit die Nederlandse studie blijkt dat de enige schakel waar het niet zo problematisch was, net de schakel was van de consument. De meeste mensen die thuis een konijn houden in Nederland, blijken er goed voor te zorgen, blijkt uit dat onderzoek. Dat was het lichtpuntje in die studie. Het is vooral bij de schakels ervoor in de keten dat het behoorlijk misloopt.

Ik hoorde hier zonet overal gelach en gezucht. Bij dezen is in het verslag opgenomen dat het welzijn van het konijn voor een aantal collega’s blijkbaar niet zo belangrijk is. In elk geval: wat gezelschapsdieren betreft, hebben we heel veel aandacht voor honden en katten. Misschien wordt het eens tijd om de kleinere huisdieren, die over het algemeen onder de radar blijven, ook eens onder de loep te nemen en om te zien of al die wettelijke vereisten daadwerkelijk worden toegepast. U weet, minister, dat het goed mogelijk is dat er een kloof bestaat tussen wat de wet zegt en wat in de praktijk gebeurt.

De vraag om uitleg is afgehandeld.