De poederstocks moeten weer afgebouwd worden vooraleer de houdbaarheidsdatum verstreken is, maar gebeurt dat te bruusk dan komt er opnieuw veel druk op de poeder- en melkprijs. Aangroeien kunnen de stocks alvast niet meer.
Europa begon in 2015 met de aanleg van magere melkpoederstocks, om de crisis voor de melkveehouders te verzachten. De EU-lidstaten kunnen melkpoeder opkopen wanneer de prijs onder het interventieniveau daalt. Wanneer de markt zich voldoende hersteld heeft, kan het goedje opnieuw verkocht worden tegen een prijs per ton die de Europese Commissie bepaalt. In principe kan er jaarlijks 109.000 ton opgekocht worden om de markt te ontlasten, maar die drempel is in het voor de zuivelsector dramatische jaar 2016 opgetrokken.
Het relatief oude melkpoeder uit de publieke interventie doet het echter niet zo goed op de markt. Handelaars vinden de vaste prijs van ongeveer 1.400 euro per ton te hoog, hoewel ze ongeveer 260 euro per ton onder de marktprijs van melkpoeder ligt. De poederberg baart de producenten steeds grotere zorgen. De melkprijs steeg in 2017 opnieuw tot ongeveer 35 cent per liter, maar de markt keert weer en de grote voorraden zouden er wel eens voor kunnen zorgen dat de prijs opnieuw ineenstuikt. "Een zwaard van Damocles boven onze hoofden", kloeg de European Milk Board (EMB) vorige week nog.
De Europese Raad van landbouwministers heeft nu op voorstel van de Commissie beslist om de drempel van 109.000 ton te laten varen en op nul te zetten voor 2018. Voor de Bulgaarse landbouwminister was het zijn eerste Landbouwraad tijdens het EU-voorzitterschap van zijn land. Rumen Porodzanov verklaarde nadien: "De aanpassing aan het interventiemechanisme strookt met onze intentie om de markt kort op te volgen en zeker te zijn dat het veiligheidsnet op een voorzichtige manier ingezet wordt, niet alleen als reactie op marktverstoringen maar in de eerste plaats om ze indien mogelijk te voorkomen."
Toch wordt het marktinstrument niet volledig buiten werking gesteld. Europa kan beslissen om alsnog melkpoeder te kopen via een openbare inschrijving, en geval per geval te beslissen hoeveel er gekocht wordt en aan welke prijs. De Raad spreekt van een "buitengewone situatie" omdat de prijzen van melkvet en -eiwit in 2017 erg ver uit elkaar lagen. De boterprijs piekte als gevolg van een ongezien grote vraag. Dit jaar verwacht men in Europa dat de melkproductie toeneemt, en als gevolg daarvan ook de productie van boter en melkpoeder.
De melkpoederberg is sinds 2015 gegroeid tot een voorraad van bijna 400.000 ton, goed voor ongeveer 17 procent van het jaarlijkse verhandelde volume. Ons land slaat iets meer dan 66.000 ton van het witte goedje op.
