Bescherming van de zonevreemde bossen

De voorzitter

De heer Sanctorum heeft het woord.

Minister, tijdens de Week van de Steak-friet zouden we bijna vergeten dat het ook de Week van het Bos is. Ondanks de sympathieke initiatieven en alles wat er gebeurt in het kader van de Week van het Bos, mogen we toch wel stellen dat bos in Vlaanderen nog altijd bedreigd is. Ik heb het dan natuurlijk in de eerste plaats over de bossen die zich in industriegebied en in woongebied bevinden.

Er zijn intussen heel wat pogingen ondernomen om een boskaart op te maken, maar die zijn allemaal in de prullenmand terechtgekomen. Dat is de realiteit van vandaag. We zijn nu bijna aan het einde van de legislatuur, of er toch heel dichtbij. Ik heb vijf maanden geleden, tijdens het actualiteitsdebat, de vrees geuit dat het ‘over and out’ is met die noodzakelijke extra bescherming van bos in Vlaanderen. Ik hoop nog altijd dat ik toen ongelijk had. Vandaar mijn vraag, minister: is er nu een nieuwe boskaart in opmaak?

Mevrouw Meuleman heeft het woord.

Het is inderdaad de Week van het Bos, minister. U hebt er zelfs een heel vrolijk filmpje over gemaakt. U trekt uw ‘botten’ aan en u wandelt door een Vlaams bos, veronderstel ik. U nodigt ons uit om hetzelfde te doen en u zegt: ‘Misschien kom ik u wel tegen.’ Alleen, minister, zijn er niet zo heel veel bossen meer in Vlaanderen. Vlaanderen is na Malta de bosarmste regio in Europa. De laatste 8 jaar onder uw bewind zijn er 4500 voetbalvelden bos verloren gegaan. Van de 5000 hectare stadsbossen die u zou realiseren, zijn er 1000 gerealiseerd. Er is dus nog heel wat werk aan de winkel.

Bovendien herinneren we ons allemaal de vertoning in mei, toen u met de boskaart kwam. Die boskaart was al aangekondigd in 2011. Toen al had u een methodiek om de meest kwetsbare waardevolle bossen in Vlaanderen te beschermen. Op 16 mei 2017 komt u eindelijk met die boskaart, en die wordt enkele dagen later, op 22 mei, afgeschoten door minister-president Bourgeois, die zegt: ‘We gaan die boskaart van tafel vegen, want er zitten te veel fouten in.’

‘Maar geen nood’, zei minister-president Bourgeois, ‘want we gaan starten met een nieuwe procedure. Ik heb minister Schauvliege de opdracht gegeven om een nieuw voorstel uit te werken. We hebben de krijtlijnen zelfs al klaar.’ Hij heeft toen de krijtlijnen opgesomd en gezegd: ‘Er komt binnenkort een nieuw initiatief. Het artikel 90ter zullen we schrappen, maar er komt iets anders, een nieuw artikel, dat de meest kwetsbare waardevolle bossen in Vlaanderen zal beschermen.’

We zijn vijf maanden later, minister. Hoe zit het daarmee?

Minister Schauvliege heeft het woord.

Collega Meuleman, u gooit alles natuurlijk een beetje op een hoopje, maar wat u vraagt, samen met collega Sanctorum, is hoe het zit met de meest kwetsbare zonevreemde bossen. Het gaat dus over bossen die gelegen zijn in woongebied en in industriegebied. Het is de ambitie van deze Vlaamse Regering om die meest waardevolle bossen die gelegen zijn in woongebied en industriegebied, ook te beschermen.

We hebben inderdaad een hele voorgeschiedenis. We hebben gezien tot wat het leidt als je dat bestaande artikel 90ter in het Bosdecreet gaat toepassen. Dan kom je heel veel obstakels tegen en begint iedereen ook in te zien dat je niet verder raakt met de manier waarop dat geformuleerd staat in artikel 90ter.

De ambitie blijft om die bossen te gaan beschermen, maar er zijn twee randvoorwaarden binnen de Vlaamse Regering. De eerste is dat wij ook in een correcte vergoeding voorzien voor wie een bouwgrond heeft of wie een industriegrond heeft waar die meest waardevolle kwetsbare bossen op gelegen zijn. Als we die beschermen, moeten we mensen ook een correcte vergoeding geven. Dat voorstel ligt op de tafel en wordt op dit moment ook politiek besproken. Daar staat in dat mensen een 100 procent vergoeding krijgen wanneer er geraakt wordt aan hun eigendomsrecht. Dat is de eerste voorwaarde. Eerst moet dat rond zijn, voor we werk kunnen maken van zo’n kaart. Want u zult het met mij eens zijn – ik heb u dat ook horen zeggen in het parlement – dat mensen op een correcte manier vergoed moeten worden.

De tweede randvoorwaarde is dat, zolang het bestaande artikel 90ter van het Bosdecreet niet gewijzigd is, er geen nieuwe boskaart kan komen. De boskaart was 100 procent gebaseerd op dat artikel, ze voldeed daar compleet aan. Eerst zal er een nieuw artikel 90ter moeten komen vooraleer er een nieuwe boskaart kan komen. Zolang we die criteria niet wijzigen, kan er geen nieuwe methodiek zijn en kan er niet op een andere manier een nieuwe boskaart worden opgemaakt.

Dat zijn twee randvoorwaarden waar volop aan gewerkt wordt en die deze meerderheid graag ingevuld ziet vooraleer er een nieuwe boskaart komt.

Minister, u weet ongetwijfeld dat het ANB een digitale campagne is gestart: ‘Doe de #Natuurmove’. Ik stel voor dat de Vlaamse Regering ook eens een natuurmove doet. U moet toch wel toegeven dat het bijzonder traag gaat? Als dit het elan is na vijf maanden!

Ik herinner me dat de minister-president hier heel duidelijk stelde: er komt een nieuw decretaal kader, er komen nieuwe criteria, er zal meer gefocust worden op de grotere bosgebieden in plaats van al die kleine snippers. Er wordt ook aan fysieke terreinverkenning gedaan, maar ik hoor u daar eigenlijk niets over zeggen, of zeker geen timing of wat er nu precies eigenlijk zal gebeuren. Komt er nu een decreet? Wanneer gaat dat gebeuren? Zijn die terreinverkenningen opgestart enzovoort?

Om eerlijk te zijn, bevestigt u mijn vrees dat er deze legislatuur helemaal niets zal gebeuren wat die ruimtelijk bedreigde bossen betreft.

Minister, dat er een correcte vergoeding moest komen voor gedupeerde eigenaars, dat wisten we in mei al, dat heeft de minister-president toen al gezegd. Dat hebben we al in een voorstel van resolutie dat we hebben ingediend in 2014, voorgesteld. Het is al zeer lang geweten dat er een nieuw artikel 90ter moet komen, dat we met grotere gebieden gaan werken, dat de ecologische waarde opnieuw zal worden bepaald, dat er terreinbezoeken zullen komen, dat er consultatierondes bij de steden en gemeenten komen. Dat heeft minister-president Bourgeois al gezegd namens de hele regering. Er was schijnbaar eensgezindheid over die nieuwe procedure toen.

Minister, zijn de terreinbezoeken bezig? Is die consultatieronde bezig? Krijgen we binnenkort dan dat nieuwe artikel te zien in een decretaal initiatief? Ik verwacht van wel. U hebt al vijf maanden gehad om daaraan verder te werken.

Kunt u mij zeggen hoeveel vergunningen er ondertussen al zijn uitgereikt? Die bossen, die kwetsbare en maatschappelijk zeer waardevolle bossen, minister, daar rust nu, en dat is het gevolg van het intrekken van die boskaart, geen moratorium op, daar kunnen dus kapvergunningen op worden gegeven. Minister, hebt u zicht op de aanvragen voor kapvergunningen die al binnen zijn? Dat is al vijf maanden dat die bossen vogelvrij zijn ondertussen.

Mevrouw Meuleman, dat zijn veel te veel vragen.

Als u statistische vragen wilt stellen, dan moet u naar het kabinet bellen. U hebt daarnet al enkele vragen gesteld en nu wil u er nog meer stellen. Wat is nu precies uw vraag?

De minister mag mij gerust schriftelijk het antwoord geven op de vraag over de vergunningen. Op dit moment zijn er aanvragen, en ik wil heel duidelijk maken aan de kijker dat die kwetsbare bossen niet beschermd zijn. (Opmerkingen. Gelach.)

Mijn echte vraag is: hoe zit het met de beloftes die toen gemaakt zijn door de minister-president om inderdaad in gang te schieten met terreinbezoeken, met consultatierondes, met een nieuw decretaal initiatief? Dat is toen beloofd. We zijn vijf maanden verder. Hoever staat het daarmee? (Applaus bij Groen en sp.a)

De heer Ronse heeft het woord.

Ten behoeve van de kijker, normaal gezien komt de heer Vandaele hierop tussen. Hij volgt dit op. Maar hij is om jammerlijke familiale redenen de hele week niet aanwezig. Dat is ook de reden waarom we het debat gisteren in de commissie over de boskaart collegiaal hebben uitgesteld.

Voor mijn fractie is de bescherming van de waardevolle bossen gedurende deze legislatuur een absolute must. Dat zal het geval zijn.

De minister heeft twee randvoorwaarden genoemd. Het eerste is die correcte vergoeding. Het is een zeer belangrijke, want daar staat of valt alles qua ruimtelijk beleid mee. De rechtszekerheid en de grondwaarde: dat moet goed worden geregeld. We hebben vastgesteld bij de eerste poging dat daar vooral het probleem zat dat het maatschappelijk draagvlak dreigde weg te zakken.

Wij geloven zeer sterk in het Instrumentendecreet waarmee de minister nu naar de regering is gegaan en waarmee zij naar het parlement zal komen. En daar is het belangrijk dat we een coherente visie hebben op hoe we mensen compenseren die grondwaarde verliezen. Het maakt niet uit wat de reden is: omdat er bomen op die grond staan, omdat het perceel watergevoelig is of in een woonuitbreidingsgebied ligt, we moeten in een gelijke en correcte vergoeding voorzien. (Applaus bij de N-VA)

De heer Ceyssens heeft het woord.

Voorzitter, ik vind het een beetje bizar dat we gisteren collectief de discussie hierover hebben afgevoerd, maar dat er vandaag toch actuele vragen over worden gesteld.

Mevrouw Meuleman, ik zou u willen zeggen, ook ten behoeve van de kijker, vanuit de meest bosrijke regio van Vlaanderen dat wanneer u spreekt over vogelvrij, ik allesbehalve de indruk heb dat die bossen vogelvrij zijn, niet voor de Boskaart en niet na het intrekken van die Boskaart. Ik denk trouwens dat we uit die Boskaart hebben geleerd dat haast en spoed hier niet op zijn plaats is, getuige ook de voorgangers van uw partij die daar helemaal geen vooruitgang in hebben geboekt.

Wat mij vooral is bijgebleven van het debat over de Boskaart, maar misschien interesseert u dat niet, is de grote rechtsonzekerheid die er was voor de burger. We hebben geleerd dat we correcte vergoedingsinstrumenten nodig hebben. Ik denk dat de minister al duidelijk in haar communicatie heeft kunnen meedelen dat er op dit moment hard wordt gewerkt aan dat Instrumentendecreet en dat daar vooruitgang in wordt geboekt. Dat is de eerste voorwaarde om een nieuwe Boskaart te kunnen maken. (Applaus bij CD&V)

Mevrouw Peeters heeft het woord.

Mevrouw Meuleman, ik wil u uitnodigen om eens naar Limburg af te zakken. Wij hebben nog heel wat mooie bossen, u bent zeker welkom.

Minister, ik onderschrijf volledig wat u zegt. Er is wel degelijk nood aan een volwaardige vergoedingsregeling. We hebben daar een uitgebreid debat over gehad tijdens een plenaire vergadering in mei. U hebt toen zelf mee toegegeven dat de Boskaart die toen voorlag, vol fouten zat en dat het goed was dat die werd teruggetrokken. Voor ons is het heel belangrijk dat daar een volwaardige vergoedingsregeling voor komt en dat er een heel goede inspraakprocedure is voor iedereen wiens eigendom binnen de boskaarten ligt. Dat is heel belangrijk. Wat dat betreft, moet artikel 90ter van het Bosdecreet worden aangepast.

Net zoals in mei, zou ik aan de beide sprekers vooraan willen vragen of zij daar ook aan willen meewerken. We moeten hier allemaal samen een consensus vinden om artikel 909ter van het Bosdecreet aan te passen. Pas dan kunnen er nieuwe boskaarten komen.

De heer Tobback heeft het woord.

Misschien eerst ten behoeve van een aantal collega’s: Villa Politica zit vandaag aan de overkant van de straat, dus de kijker is niet aanwezig. (Opmerkingen)

Actua TV is er wel, dus een deel van de kijkers is wel aanwezig.

Minister, ten behoeve van een aantal collega’s wil ik opmerken dat alles wat u zegt er eigenlijk op neerkomt dat er in de afgelopen 5 maanden niets is veranderd. Er is eigenlijk niets gebeurd, er is geen stap gezet naar een mechanisme voor die bescherming, er is geen stap gezet naar een nieuwe kaart. Er is ook nog altijd geen artikel 90ter. Ik hoor alle collega’s van de meerderheid zeggen dat er zo’n nieuw artikel moet komen. Welnu collega’s, het is aan jullie om dat op tafel te leggen, ik heb het nog altijd niet gezien. Stop dus met te zeggen dat het er moet komen en doe het.

Het gaat hier over waardevolle kwetsbare bossen. Dat betekent dat we ze moeten beschermen en dat het dringend is. Als we dat niet doen, dan zullen er dag na dag – en ik sluit me aan bij de vraag van mevrouw Meuleman, ik zal ze ook schriftelijk indienen – van die kwetsbare bossen blijven verdwijnen. En misschien blijven er dan in Limburg nog wel genoeg over, mevrouw Peeters, op zijn minst naar uw mening, maar in de rest van Vlaanderen hebben we echt niets over dat we nog kunnen missen.

Ik herhaal nogmaals dat het niet klopt dat er niets gebeurt. Er ligt een voorstel op tafel over een correcte vergoeding. Waar vroeger maar een deel van de planschade werd betaald aan de eigenaar, ligt nu een voorstel op tafel om 100 procent te vergoeden op basis van de huidige venale waarde.

Het voorstel ligt op de tafel. Zoals ik daarnet zei, moet dat eerst in orde zijn vooraleer we met de nieuwe kaart kunnen komen en werk kunnen maken van het nieuwe decretale kader. We zijn er volop mee bezig. Er wordt werk van gemaakt.

Het is een totaal foute voorstelling om te doen alsof alle bossen die op die kaart stonden plotseling vogelvrij zijn verklaard. U weet zeer goed hoe de procedure in elkaar zit en dat onze bossen in Vlaanderen op een correcte manier beschermd zijn. Nogmaals, het blijft de ambitie van deze Vlaamse Regering – het staat ook in het regeerakkoord – om de meest kwetsbare zonevreemde bossen, gelegen in woongebied en industriegebied, zone-eigen te maken en te beschermen. We willen dat doen op een gedragen manier en er een correcte vergoeding voor in de plaats te stellen. De voorwaarden waaraan de nieuwe kaart voldoet, zijn in dit parlement naar voren gebracht tijdens het actualiteitsdebat dat we daarover hebben gehouden. Dat zijn ook de krijtlijnen die we samen aan het uitwerken zijn.

Doen alsof er niets is gebeurd, klopt helemaal niet. Het kader, het Instrumentendecreet, ligt op de tafel. Ik hoop dat we daar snel vooruitgang mee kunnen maken zodat we nadien met een juiste invalshoek bescherming kunnen bieden aan de meest kwetsbare bossen. Dat is natuurlijk het probleem met het artikel 90ter. Daarin staat een hele procedure en een moratorium. We hebben gemerkt dat als we die procedure volgen, we maatschappelijk met grote problemen worden geconfronteerd. Het zal dus de uitdaging zijn om dat artikel 90ter te wijzigen. Als dat niet wijzigt, dan kan er ook geen ander kader komen, want dat ligt heel strikt vast in dat artikel.

Er wordt hier ook gevraagd naar concrete cijfers met betrekking tot vergunningen. Ik kan die niet zomaar uit mijn mouw schudden. Als die vraag wordt gesteld, zullen we dat nagaan en overmaken.

Nogmaals, het klopt helemaal niet dat bossen vogelvrij zijn verklaard.

Ik wil wel eens praten met wie persoonlijk werd over het uitstel van gisteren. Dat verwijt klopt niet. Dat is voor straks.

Minister, de ruimtelijk bedreigde bossen blijven duidelijk bedreigd. Dat is waar het hier vandaag over gaat.

Om eerlijk te zijn, ik heb me al behoorlijk lang afgevraagd wat er nu precies schort aan het decretale kader dat vandaag voorligt. U schermt ermee dat de criteria die erin staan, geüpdatet moeten worden en dergelijke meer. Die criteria staan erin, maar in welke mate ze worden afgewogen tegenover elkaar, zoals de oppervlaktecriteria, is helemaal aan de Vlaamse Regering om over te beslissen. Dat kan het niet zijn. U hebt het daarnet eigenlijk zelf gezegd: het gaat over dat moratorium. Er mag geen moratorium komen zodra een boskaart wordt vastgesteld. Dat is inderdaad een probleem. Op die manier zal er nooit een bescherming komen van de zonevreemde bossen. Op die manier kan er nooit een juiste toetsing zijn over waar de bescherming precies moet gebeuren. Op die manier komt er tijdens deze legislatuur duidelijk niets.

Ik vrees helaas hetzelfde, minister. Ik vrees dat er inderdaad geen nieuwe boskaart zal komen. Het is een beetje hetzelfde verhaal als gisteren in de commissie met de Boswijzer, ook een heel noodzakelijk instrument, een barometer die moet meten hoeveel bos er is in Vlaanderen om dan te bepalen of er bij komt of weg gaat. Meten is het begin van alle beleid. Ook daar, hebben we gisteren geleerd, staat u nog nergens.

Uw bosbeleid is een echte ramp. Ik vind het dan ook straf dat u vrolijke filmpjes maakt over leuke wandelingen in het bos, maar op vlak van bescherming van onze meest kwetsbare waardevolle bossen en op vlak van bosuitbreiding en stadsbossen zet u bijzonder weinig stappen vooruit. (Applaus bij Groen en sp.a)

Er was geen tegenspraak met het stellen van deze vraag, want gisteren ging het over een verzoekschrift tot wijziging van artikel 90ter van het Bosdecreet. Dat is geen interpellatie aan de minister, maar iets dat de commissie zelf moet afhandelen.

Ik sta altijd open voor suggesties, als u vindt dat er overlapping is. Hier was dit niet het geval.

De actuele vragen zijn afgehandeld.