Vraag om uitleg over het antidopingbeleid in de duivensport

De voorzitter

Mevrouw Vermeulen heeft het woord.

Mijn eerste vraag gaat over de Nationale Lossingscommissie in de duivensport. Ik verwijs voor deze vraag graag even naar de rampzalige nationale duivenvlucht Châteauroux III van 8 augustus 2015. De duiven kwamen na de lossing in Châteauroux al heel snel in een onweer terecht waardoor slechts 15 procent van de deelnemende duiven 24 uur na de lossing thuiskwam. De duivenwereld verweet de organisator, de Koninklijke Belgische Duivenliefhebbersbond (KBDB), een compleet foute inschatting van de weersomstandigheden te hebben gemaakt op het moment van de lossing. Duizenden sportduiven raakten op de dool en vele kwamen zelfs nooit thuis.

In de vergadering van de commissie Dierenwelzijn van 23 september 2015 kaartte ik deze rampvlucht aan en pleitte ik voor een onafhankelijke lossingscommissie. U antwoordde dat er een evaluatievergadering zou volgen tussen uw diensten en de KBDB, na afloop van het vluchtseizoen. Verder bevestigde u dat een dergelijke lossingscommissie zou worden opgericht, al moest over de samenstelling nog worden beslist. U rekende hiervoor op het gezond verstand binnen de KBDB om een degelijke oplossing uit te werken om zulke rampvluchten in de toekomst te vermijden.

Op 13 april 2016 kwam ik in de commissie Dierenwelzijn terug op deze problematiek en vroeg ik naar een stand van zaken. U hekelde de immobiliteit van de bond in enkele hangende dossiers zoals het vervoer en de lossingsmodaliteiten, waarover u nochtans duidelijke vragen had gesteld op een evaluatievergadering. Daarop is de belofte van de bond gekomen om een veterinaire commissie op te richten die deskundig wetenschappelijk advies zou verlenen over de lijst van dopingproducten, en ook een lossingscommissie die altijd concreet zou beslissen over de lossingen. Op 25 augustus 2016 kwam er verder schot in de zaak en bereikte u met de KBDB een akkoord over meer dierenwelzijn in de duivensport. Zowel op korte als op lange termijn werden concrete oplossingen en afspraken overeengekomen.

Ondertussen is het duivenseizoen 2017 al gestart. Daarover heb ik de volgende vragen. In 2016 engageerde de KBDB zich om op korte termijn een nationale lossingscommissie in het leven te roepen met vertegenwoordigers van de drie vluchtlijnen en een weerexpert. Werd deze lossingscommissie ondertussen opgericht? Wie zijn de vertegenwoordigers? Op basis van welke criteria werden de vertegenwoordigers gekozen? Vandaag verschillen de inkorvingsvoorwaarden tussen de provinciale afdelingen. Werd de dialoog naar meer uniforme inkorvingsvoorwaarden reeds opgestart? Wat is het resultaat? Welke initiatieven heeft de KBDB genomen op het vlak van meer controle op het dierenwelzijn bij het transport van duiven en bij de inrichting van duivenwedstrijden voor het duivenseizoen 2017? Volgt het dierenwelzijnsbeleid de door de KBDB gemaakte beloften op de voet? Zijn er gevolgen voor de reglementering van de duivensport indien aan de gemaakte beloften geen gevolg wordt gegeven? Welke gevolgen zijn dat dan?

Minister Weyts heeft het woord.

In navolging van gesprekken en overeenkomsten heeft de KBDB verschillende lossingscommissies opgericht. De nationale en internationale vluchten vallen onder de verantwoordelijkheid van de voorzitter van het Nationaal Sportcomité. Wat de KBDB-wedstrijdvluchten betreft, is er een verantwoordelijke per vluchtlijn. Voor een lossing moeten drie mensen hun fiat geven aan de lossingsverantwoordelijke ter plaatse, die finaal beslist. Ik ken de namen van de verschillende mensen niet en ook niet de criteria op basis waarvan zij werden aangesteld.

De lossingsverantwoordelijken hebben van de KBDB een reeks informatiekanalen gekregen om onder andere het weer in te schatten. Die staan trouwens allemaal vermeld op de website van de bond.

Naast de geldende regelgeving heeft de KBDB ook een eigen transportreglement. Dit wordt jaarlijks meegedeeld aan mijn administratie Dierenwelzijn. Voor elke provincie wordt een aantal data vastgelegd waarop controle wordt uitgevoerd, met vooral de focus op de snelheidsvluchten en de halve fond. Daarnaast bevestigt de bond dat de sportvoorzitter steekproefsgewijs controles laat uitvoeren. Daar worden tegenwoordig geen overtredingen meer vastgesteld, vooral omdat nu per duif betaald moet worden en niet meer per mand waardoor de verleiding om zo veel mogelijk duiven in een mand te steken, is afgenomen. Daarnaast gebeuren er ook administratieve controles bij transportmaatschappijen. Volgens de KBDB worden er regelmatig boetes uitgeschreven op basis van het transportreglement.

De vluchtkalender wordt jaarlijks vastgelegd door de KBDB en voorgelegd aan mijn administratie Dierenwelzijn. Voor 2017 zie je wel een vermindering van het aantal vluchten, wat natuurlijk altijd een voordeel is voor het dierenwelzijn.

Voorlopig heb ik geen reden om te zeggen dat de bond geen inspanningen zou doen om het welzijn van de duiven te verbeteren. Daar zit wel wat evolutie in. Ik wil dan ook niet vooruitlopen op welke maatregelen ik zou kunnen nemen indien de bond tekort zou schieten. Alleszins blijven we met de dienst Dierenwelzijn de zaken nauw opvolgen.

Mevrouw Vermeulen heeft het woord voor de tweede vraag.

Mijn tweede vraag gaat over het antidopingbeleid in de duivensport. In 2016 verschenen er in de pers berichten over een aantal duivenmelkers die betrapt werden op doping. Het probleem hebben we toen besproken in de vergadering van de commissie Dierenwelzijn van 9 november 2016. De duivenmelkers stelden hun hoop op de Wetenschappelijke Adviescommissie (WAC). De WAC werd opgericht begin 2016 en is een team van wetenschappers en dierenartsen, dat werd opgericht door de KBDB om hen bij te staan bij de dopingcontroles.

U stelde dat de WAC louter een adviserende functie en geen repressieve of sanctionerende rol heeft en dat de KBDB zelf de dopingbestrijding organiseert. Haar intern reglement voorziet in serieuze straffen bij het betrappen van doping bij duiven. U stelde zichzelf wel de vraag of die straffen vakkundig worden toegepast bij overtreding van het dopingreglement.

Tegenstrijdige berichtgevingen zorgen voor heel wat commotie en ongenoegen in de duivensportsector. Daarom aan u de volgende vragen, minister.

De KBDB spreekt volgens de duivenliefhebber straffen uit die met verschillende maten en gewichten worden beoordeeld. Voorts bestaat er geen richtinggevend, openbaar document waarin staat op welke manier de bond sanctioneert. Hebt u de beslissingen van de KBDB inzake dopinggevallen en de door de WAC uitgebrachte adviezen ontvangen? Waren er opvallende tegenstrijdigheden? Waren de adviezen en de motivatie voldoende wetenschappelijk onderbouwd?

Duivenliefhebbers vinden het niet kunnen dat een organisatie zoals de KBDB nog volledig zelf kan oordelen over een dopingreglement zonder een beroepsprocedure. Wat is hierover uw standpunt?

Minister Weyts heeft het woord.

Wanneer we het hebben over doping bij duiven, betreft mijn bezorgdheid het dierenwelzijn, eerder dan de gevolgen op het gebied van prestatiebevordering. Dit brengt met zich mee dat de strijd tegen doping veel ruimer bekeken moet worden. Een product dat de prestaties niet bevordert, kan wel een negatief effect hebben op het welzijn van de duif. Verder moet het voorzichtigheidsprincipe gehanteerd worden, waarbij het voordeel van de twijfel aan het dier gegeven moet worden als duidelijke wetenschappelijke gegevens over de effecten van een product op het dierenwelzijn ontbreken.

Wat betreft individuele dopingdossiers op basis van het reglement van de bond heeft de overheid vanuit de bevoegdheid voor dierenwelzijn slechts een beperkte controlebevoegdheid. De bond heeft een dopingreglement dat jaarlijks wordt meegedeeld aan mijn administratie en gepubliceerd wordt op hun website. Dit specifieert in welke gevallen welke schorsing wordt opgelegd en binnen welke vork de boetes vallen. Voor het bepalen van de effectieve boetes hanteert de bond interne richtlijnen. Bij de controle van de dopingdossiers voor het seizoen 2016 werden geen onverklaarbare verschillen gevonden.

Er is wel een hele heisa geweest en klachten van duivenmelkers met betrekking tot de adviezen van de WAC en de motivatie hiervan. We hebben dat met mijn kabinet bekeken, ook op basis van een stroom mails en brieven, evenals de beslissingen van de KBDB genomen op basis van de adviezen van de WAC, de motivatie van deze beslissingen, in hoeverre de argumenten aangebracht door de betrokken duivenmelkers wetenschappelijk werden geëvalueerd en wat het resultaat hiervan was. Op basis hiervan kan niet worden besloten dat de adviezen van de WAC niet of onvoldoende wetenschappelijk onderbouwd zouden zijn. De KBDB heeft in alle gevallen het advies van de WAC gevolgd.

Het grote probleem lijkt mij dat er geen onafhankelijke beroepsinstantie is. Het is natuurlijk geen unicum dat een sportfederatie zelf haar dopingreglement bepaalt. In de paardensport bestaat een gelijkaardige regelgeving. Nu kan een duivenmelker echter enkel bij de rechtbank beroep aantekenen tegen de beslissing. Er zijn enkele uitspraken geweest van rechtbanken die zeiden dat een lid van een bond het interne reglement maar moet aanvaarden en ook de rechtspraak. Mijns inziens is de afwezigheid van een onafhankelijke beroepsinstantie toch wel wat problematisch. Idealiter heeft men een onafhankelijke beroepsinstantie met voldoende personen met kennis van zaken maar zonder banden met de KBDB. Ik heb dat aangekaart bij hen. Ik reken erop dat ze daarmee aan de slag gaan. Ik denk dat het voor de interne cohesie ook niet al te slecht zou zijn als er een onafhankelijke beroepsinstantie is, en niet de huidige rechtsprekende instantie ook fungeert als een soort beroepsinstantie ten aanzien van de eigen uitspraken. Dat is niet gigantisch vertrouwenwekkend voor de gedaagden in de procedures.

Mevrouw Vermeulen heeft het woord.

Minister, de belofte om een lossingscomité te installeren, is dus ingelost. Dat is mooi nieuws. Ik mag alvast hopen dat er een aantal onafhankelijke mensen in zitten die ook weerkaarten kunnen interpreteren zodat de ramplossingen in de toekomst worden vermeden. Uiteraard begrijp ik dat in onze contreien over het weer berichten geen zuivere wiskunde is. Dat blijft natuurlijk een moeilijk gegeven. Ramplossingen zullen meer vermeden kunnen worden. Het zal niet altijd lukken, maar toch vaker.

Het lossingscomité is een hele stap vooruit. Zoals u zegt: er zit een evolutie in de aanpak van de KBDB. Dat die evolutie er is, die verandering, heeft volgens mij vooral te maken met het feit dat ze geen vrijgeleide meer hebben, minister. Dat komt omdat u over hun schouders meekijkt. Ze zijn dat niet gewoon. Dat is maar de laatste jaren gekomen. Misschien komt het mede door de vragen die ik heb gesteld. Dat werd me niet altijd in dank afgenomen door de KBDB. Het kan maar ten goede komen van de duiven, want mijn vragen zijn altijd maar ten dienste geweest van het welzijn van de duiven.

Het allerbelangrijkste is dat de KBDB zich inschaalt in een nieuw soort duivensport waar het welzijn van de dieren vooropstaat. We weten dat de KBDB een redelijk immobiel orgaan is, maar daar komt verandering in want eindelijk voelen ze ook de druk van de dierenliefhebbers. U spreekt van de interne cohesie. Die was inderdaad verstoord. Zij moeten daar inderdaad werk van maken om deze te herstellen. Het blijft zeer belangrijk dat u over hun schouders blijft meekijken.

Wat de dopingdossiers betreft: de aanpak en de afhandeling van de dossiers van 2016 waren echt een doorn in het oog van de duivenliefhebbers. Daar was de interne cohesie inderdaad enorm door verstoord. Ik heb net als u en uw kabinet ook die kettingmails gekregen. Ik heb een heel dikke map in mijn mailbox zitten met allemaal kettingmails van duivenliefhebbers. Wat ze daar hekelen, is enorm.

Dat de WAC in het leven werd geroepen, was een eerste stap in de goede richting. De samenstelling ervan maakte duidelijk dat het geen volledig onafhankelijk orgaan was, en dat bleef een doorn in het oog. Er zitten een aantal personen in die toch wel persoonlijke belangen hebben in de duivensport. Zij zouden misschien beter niet in de WAC zitten.

U vraagt om een volledig onafhankelijk beroepsorgaan. Dat lijkt mij zeer belangrijk want een dopingreglement zonder beroepsprocedure is niet meer van deze tijd. Ik wil dan wel benadrukken dat dat beroepsorgaan zeker onafhankelijk moet zijn.

De vragen om uitleg zijn afgehandeld.